HÜSAMETTİN GİNA
Şu günlerde Ramazan ayının ilk yarısında bulunmaktayız. Çok kültürlü bir toplumda yaşıyoruz, Ramazan ayı dolayısıyla Müslüman âlemi, Müslüman olmayan vatandaşlar tarafınca oruç ve ramazanla ilgili çok sayıda sorular ile karşı karşıya kalmaktadırlar. İşte en sık sorulan sorulardan birkaç tanesi.
Şafaktan önce, mutfaktan ilk sahur kokularını bekliyorum. Annem sahuru hazırlıyor. Sıradışı tatlı duygu dolu bir koku hissedilmektedir. Bu sadece yeme kokusu değil, şu mübarek saatlerde Allah’ın mağfiret ve rahmet için bekleyen tüm ruhların kokusu söz konusu. Ramazan geldi, oruç ayı, Müslüman âleminin en büyük bayramı kapımıza dayandı. Balkon3 sıkça sorulan sorulara cevap vererek, Müslüman olmayan vatandaşlara oruç ibadetinin özünü anlatmaya çalışacaktır. Devamlı sorulan sorular şunlardan oluşmaktadır:
1-Neden oruç tutulmaktadır?
Ramazan ayında oruç tutmak İslam’ın beş şartından birini oluşturmaktadır. Bunu en anlaşılabilir şekilde şöyle açıklayabiliriz. Mecazi anlamda oruç “mecburi yoksulluk” anlamına gelmektedir. İslam dininde bu ayda yiyecek, içecek ve bedensel zevkleri reddederek insanlar arasında eşitliğin kurulması amaçlanmaktadır. Peygamber efendimiz Resulullah (SAV) bir hadisinde buyuruyor ki: “Ramazan geldiğinde rahmet (veya “cennet”) kapıları açılır, cehennem kapıları kapanır ve şeytanlar bağlanır. Ramazan ayı içerisinde bin aydan daha hayırlı gece bulunmaktadır”. Böylece Ramazanın faydalarını ve değerlerini bilerek inananların iyi işler yapmalarını teşvik etmektedir.
2-Oruç tutarken suda mı içilmiyor? Ya kahve! Sigara da mı yasak, ya sakız çiğnemek?
Evet, ne su içilebilir, ne de kahve, sigara tiryakileri de oruçluyken sigaradan vazgeçmek zorundadırlar. Kelimenin tam anlamıyla bir damla suyun bile tüketilmesi caiz değildir. Oruç şafak vaktinden gün batımına kadar devam etmektedir. Örneğin bu yıl oruç, yaklaşık 17 saat sürmektedir. İftarda yemeğin abartılmamasına dikkat edilmektedir. Genelde daha az ancak daha sık yenilmesi tavsiye edilmektedir. İftarı yedikten sonra tabii ki çay veya kahve gelmektedir, herkes kendi arzusuna göre. Yaz aylarında iftar ve sahur arasında beş saatlik çok kısa bir zaman olduğu için, sahuru rahatça yiyebilmek için yiyeceklere dikkat edilmesi gerekmektedir.
3-Oruç tutmak zor mudur? Çeşitli etnik topluluğa ait vatandaşların oluşturduğu karışık bir toplumda yaşıyoruz, Ramazan ayında diğerlerini yerken görmek zor mudur?
Bu soruya cevap vermek çok zor. Oruç aracılığıyla kendi insanlığı koruması gerekmektedir, ayrıca hayvan içgüdüleri ve tutkuların köleliğinden ruhunu temizlemesi gerekmektedir. Kısacası içgüdülerini kontrol etmesi gerekmektedir. Bu kolay mı, kendiniz karar verin. Diğerlerini Ramazan ayında yemek yerken görmek zor mu diye sorarsanız, bana göre değil, çünkü oruca niyet ettiğin andan itibaren, yemek yemeyi aklından bile geçirmiyorsunuz.
4-Gece sahura kalkıyorsunuz, yatmadan önce karnınızı doyurmanız olmaz mı, ayrıca sahurda neler yenilmektedir?
Evet, sahur gece saatlerinde yenilmektedir. Sahur bol yemekli olmamalıdır, önemli olan yiyecekleriniz konusunda akıllı seçimler yapılması gerekmektedir, midenin ağır gıdalarla dolmamasına dikkat edilmesi lazım. Hızlı ve son derece besleyici bir sahur sofrası için mütevazi bir örnek: Kepekli ekmek, taze peynir, muz, hurma, badem, su, yoğurt, yumurta, meyve ve ev yapımı bal. Ertesi günü daha kolay geçirebilmeniz için kahve, çay, tuzlu ve kızarmış yiyeceklerin tüketilmemesi gerekmektedir! Bir hadisi şerifte şöyle buyrulmaktadır. “ Sahur yemeğinde bereket vardır, bir yudum su bile olsa bırakmayın. Sahur yapanlara, Allah ve melekler salavat getirir.” Buna göre Allah Celle celaluhu ve melekleri salavat getirmektedir. Salavat ile sahur yapanlara merhametini, yaptıkları sahurdan memnuniyetini ve övgülerini iletmektedir.
5-İftarda neler yenilmektedir, ayrıca misafirler geliyor mu?
İftarda her şey yenilmektedir, hiçbir sınırlama yoktur. Misafirler tabii ki her zaman buyurabilirler. Konuklara iftar vermek iftarın değerini artırmaktadır. Peygamberimiz buyuruyor ki: “Bir oruçluya iftar veren kimseye, o oruçlunun sevabı kadar sevap verilir. Ancak o oruçlunun sevabından da bir şey eksilmez.” İftara başlanmadan önce ise mutlaka şu dua okunulmaktadır: Allah’ın adıyla, Allah’ım senin için oruç tuttuk ve senin rızkınla iftar ediyoruz, bizlerden kabul et, gerçekten sen duyan(işiten) ve bilensin.
6-Oruç kuralları her yerde aynı mı ve tüm Müslümanlar aynı şekilde mi oruç tutuyorlar?
Elbette evet, Ramazan orucu, İslam’ın şartlarından biri ve her Müslüman’ın görevi, kurallar her yerde aynı ve değişmez.
7-Neden her yıl farklı günlerde oruç tutulmaktadır?
Hicri takvimi esas kabul edildiği için Ramazan ayı her yıl 10 gün geri gelmektedir.
8-Kim oruç tutmalı?
-Müslüman
-Yetişkin
-Makul
-sağlıklı
-yolculuk yapmayan
– Her ay belli günlerdeki özürleri başlamamış hanımlar..
9-Kimler oruç tutmaz?
-Hastalar
-Yolcular
– Çok yaşlanmış ihtiyarlar ( oruç tutmadıkları her gün için fakir bir insanı doyurmaları gerekiyor)
-Durumu kötü olan ve sağlıklarına kavuşmaları beklenmeyen hastaların da yaşlı durumuna düşmektedirler.
-Hamile ve bebek emziren hanımlar.
10-Ramazan ayında yoksullara yardım edilir mi ve nasıl?
Evet yardım edilir. Sadaka-i fıtr her Müslüman’ın yükümlüğündedir ve yoksullara dikkat çekmek için İslam’da yerini almıştır. Her Müslüman ramazanın sonunda (ortalama 3 kg) bölgede var olan yiyeceklerden ayırarak yoksullarla paylaşması gerekmektedir. Böylece söz konusu yoksul insanların bir ay oruç tuttuktan sonra varlıklı olanlarla birlikte, bayram günlerini mutlu geçirmeleri amaçlanmaktadır.
11-Normal bir hayata dönmekte sorunlar yaşanıyor mu, ya da çoğu insan bir ayı “telafi” etmek için yeme ve içmede abartıyorlar mı?
Normal hayata dönmekte herhangi bir sorunla karşılaşmıyorsunuz. Çünkü gerektiği kadar yemeye başlıyorsunuz. Hiçbir şeyin telafisi gerekmiyor, iftar ve sahur arasında zaten her şey yenilmektedir. Ancak, Bayramdaki baklavalarla abartmamanız gerekiyor. Tabii ki bu kural normal şartlarda da geçerli, sadece Ramazan sonrası değil.
balkon3web sitesinden alınmıştır
