Değerli okurlarımız, bugünkü yazımızda sizlere Türkiye dışında tam 64 yıldan bu yana faaliyet gösteren Avrupa’daki yegâne Milli Kurum Türk Tiyatrosu olan Makedonya’daki Üsküp Tiyatrosu’ndan bahsetmek istiyorum. Üsküp’te ilk Tiyatro Binası 1906 yılında bugünkü Makedon Tiyatrosu’nun bulunduğu alanda Mahmut Şevket Paşa’nın girişimiyle kurulmuştur. Bu tarihten önce Osmanlı Selanik’te ve 1895 yılında ise Manastır’da tiyatro binaları inşa edilmiştir. Manastır’daki Localı ve Görkemli Tiyatro binası ne yazık ki 1980 yılında yıkılmış ve yerine bu günkü Manastır Tiyatro binası inşa edilmiştir. Osmanlının 1912 yılında bu toprakları terk etmesinden sonra bu tiyatrolar yaşatılamamış ve 1950 yılında Yugoslavya döneminde Merhum Kemal Seyfullah’ın girişimi ile Türk Azınlık Tiyatrosu kurulmuştur. 64 yıldır varlığını sürdüren bu tiyatro 1975 yılından bu yana bu günkü Bit Pazarı semtinde Arnavut-Türk Makedon Tiyatrosu olarak faaliyetini sürdürmüş ve 2004 yılında ise Milli Türk Tiyatrosu adını almıştır. 2014 yılı Ocak ayı içerisinde ise yeni ve müstakil Milli Türk Tiyatrosu’nun Temelleri atılmıştır. Aynı zamanda bir Kültür Merkezi işlevini de görecek olan bu tiyatro inşaatının bir an evvel bitirilmesi arzumuzdur. Bu tiyatro binasının bahçesinde ise Üsküplü büyük şairimiz Yahya Kemal Beyatlı’nın doğup yaşadığı ev bulunuyordu. Ancak bu ev 26 Temmuz 1963 tarihindeki Deprem Felaketi sırasında yıkılmıştır.
TEK RUMELİ TELEVİZYONU
Yukarıda sözünü ettiğimiz Balkanların Kalbindeki Sahne ise Üsküp Milli Kurum Türk Tiyatrosu’nun kuruluş tarihi olan 1950 yılından bu güne kadar olan Belgesel’in adıdır. Bu belgeselin yapımcısı Tek Rumeli Televizyonu ve Rumeli Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Atilla Baykal’dır. Belgeselin yönetmeni ise ödüllü bir yönetmen olan İsmet Arasan’dır. Bu belgeselin galası 13 Nisan 2014 günü İstanbul Cemal Reşit Rey Salonu’nda yapılmıştır. Bu görkemli gala gecesine, Üsküp Türk Tiyatrosu’nun eski müdürlerinden çınarımız olan yazar İlhami Emin, Emekli Sanatçı Müşerref Lozana, halen bu tiyatroda baş roller üstlenen 45 yıllık sanatçı Bedia Begovska, Firdaus Nebi ve Makedonyalı tiyatro yönetmeni Branko Stavrev de onur konukları olarak katılmışlardır. Bu galaya ben de davetliydim ve Ankara’dan gelerek hem bu başarılı yapıtı hem de yukarıda sözünü ettiğimiz sanatçı dostlarımı görme fırsatını elde ettim. Gecede Rumeli Dernek ve Federasyonları’nın birçok başkanı da hazır bulundu.
Bu belgeselde tiyatro sanatçıları ve tiyatro eleştirmenlerince yapılmış olan röportajlar, Üsküp’ün o güzelim tarihi dokusunun görüntüleri ise beni Üsküp’te T.C Kültür Müşaviri olarak bulunduğum günlere götürdü. Bir müzisyen olarak ise belgeselin müziklerini de başarılı buldum. Bu itibarla hem yapımcı Atilla Baykal ve Yönetmen İsmet Arasan’a tebrik ve teşekkürlerimi iletmek istiyorum. Bu belgeselin de tiyatro ve sinemaseverler tarafından izlenmesini öneriyorum.
2000 yılında Üsküp Tiyatrosu’nun 50. kuruluş yıldönümü organizasyonu o tarihte Üsküp’te Kültür Müşaviri olan şahsım ve o dönemin Tiyatro Müdürü Ressam Bedii İbrahim tarafından elbette ki T.C. Kültür Bakanlığı’nın katkılarıyla gerçekleşmişti. Bu etkinliğe Merhum Güngör Dilmen de davet edilmişti. Ayrıca Turan Oflazoğlu da konuklarımız arasındaydı. Bir hafta süren bu görkemli kutlama sırasında Hürrem Sultan sahnelenmiş, Hürrem Sultan rolünü Bedia Begovska, Kanuni’yi Mustafa Yaşar ve Rüstem Paşa’yı ise bugünkü Tiyatro Müdürü olan Atilla Klinçe canlandırmıştı. Atilla Klinçe’yi 1985 yılında Ankara Devlet Tiyatrosu’ndaki stajı sırasında tanımıştım. Bir Avuç Fedakâr Kahraman olarak nitelendirmek istediğim bu tiyatronun birçok usta oyuncusu ki bana göre hepsi de birer usta oyuncudur. Elveda Rumeli dizisinde rol almışlardı. Bu değerli sanatçılarımızla ilgili ikinci yazımızı ise önümüzdeki günlerde okurlarımızla buluşturmayı ümit etmekteyim.