Bu Letnik’te nereden Çıktı ?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Letnik kelimesi çocukluğumuzda büyüklerimiz tarafından bahar aylarında sıklıkla duyduğumuz kelimelerden bir tanesiydi! İnanışa göre sabahları yataktan uyanır uyanmaz ilk iş olarak uçan bir kuş görmek veya yeni doğmuş süt kuzusu görmek veya küçük bir bebek görmek. Bunun manası bir yol boyunca kuş gibi hafif ve kuzu gibi masum olmaktır. Evin erkeği(genellikle babası) daha sonra yüzünü yıkamak için çeşmeye iner, elini yüzünü yıkadıktan sonra sırtını bir kaya parçasına üç defa sürter ve şöyle der;

-Papazın vücudunda ağrı olsun, fakat benim vücudumda olmasın der ve işe gider. Çünkü o günü çalışarak geçiren kişinin, bütün bir yılı çalışarak geçireceğine inanılır. Ayrıca o gün hasta olanın bütün bir yılı hastalıklarla geçireceğine inanılır. Çok ağır hastalar hariç diğer hastalar o günü yatakta geçirmezler. Evin reisi o gün eşine çocuklarına ve diğer aitle fertlerine karşı saygı ve sevgi içinde davranır, birbirini üzmemeye gayret ederler. Küçük çocuklar ve bebeklere açık renkli giysiler giydirirler. Açık renkli giysiler, saflığı ve mutluluğu, koyu renkli elbiseler ise kötülüğü ve uğursuzluğu simgeler. 1955 ve sonrasında Manisa’ya göçler başladıktan sonra da kadınlarımız bir yerde toplanır, imece usulü evlerinden getirdikleri bir miktar darıyı(çenka) hep birlikte kazanda pişirip birbirlerine ikram ederlermiş. Şimdilerde “ Letnik Bahar Şenlikleri “adı altında yapılan etkinliklerde yapıldığı gibi hiç kazanda helva pişirilmemiştir. Hikayesine baktığımızda ne güzel bir gelenek diyebiliriz.

Ancak şu bir gerçek ki, Başta “ Wikipedia” olmak üzere Letnik kelimesini araştırdığınızda karşınıza Slav halkının kullandığı bir gelenek çıkmaktadır!

SLAV HALKININ GELENEĞİ

O halde bize ait olmayan bu Letnik niçin her yıl Mart ayında kutlanılmaktadır.

Ben de dilimin döndüğünce Manisa’daki dernekte görevli Başkan ve yönetim kurulundaki arkadaşlara ısrarla Letnik’in kesinlikle bize ait bir gelenek olmadığını, Makedonya’da yaşandığı yıllarda o zaman ki büyüklerimizin çeşitli Slav kültüründen esinlenip kullandığı bir görenek olduğunu söylemeye çalışıyorum. Gelenek ayrı bir şey, görenek ayrı bir şeydir. Ne yazık ki, 2005 yılından beri gelenek sanılarak “Letnik Bahar Şenlikleri “Manisa’da halen kutlanılmaya devam ediliyor. Hatta 2005 yılındaki Manisa’da yapılan şenlikler Ayça Dikmen’in sunduğu “Memleketten haber var” programında TRT İNT tarafından da yayınlanmıştı. Program konuğu ise, eski adıyla Yugoslavya zamanında uzun yıllar oralarda araştırmalar yapmış, Gazi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Sayın Abdulkadir Hayber’di. Sayın Abdulkadir Hayber’de, Batı Makedonya’da uzun yıllar yapmış olduğu araştırmalarda Letnik diye bir geleneğe kesinlikle rastlamadığını, Letnik kelimesinin Slav halkına ait bir gelenek olduğunu, Manisa’da yaşayan “ Rekalar Bölgesinden” göç etmiş kişilerin bu gerçeği bilmeden kendilerininmiş gibi sahiplendiklerini uygun bir dille ifade etmiştir.

Dilerim Manisa dışında da bunu kutlayan derneklerimiz, Bayram diye bilmeden kutladıkları bu Letnik Şenliklerini bir kez daha gözden geçirirler.

Not: Letnik adı altında her yıl kutlaması yapılan göreneklere! ait bilgiler Manisalı araştırmacı yazar Sayın İlber Şiyak’a ait “ Makedonya Rekalar Kazasında Türk izleri “ adlı kitaptan alınmıştır.