Çanakkale Savaşları – 3

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ancak  Rus Çarı II. Nikolay, Yunanlıların İstanbul’a girmelerine razı olmayacağını belirterek bu tasarıyı reddettirmiştir. İtilaf Devletleri Kara Harekatı için 17 bin kişilik 29’cu Britanya Tümeni, Fransızların 16 bin 700 kişilik I. Tümeni, 10bin 800 kişilik Britanya Deniz Tümeni, 25 bin 700 kişilik Anzak Kolordusu “( AUSRALİAN AND NEW ZELAND ARMY CORP) Avustralya – Yeni Zelanda Kolordusu ve  4 bin 800 kişilik Anzak Tugayı’nı görevlendirme kararı almışlardır. Toplam 75 bin kişilik bir kuvvetin başına General Sir Ian  Hamilton’u getirmişlerdir. Plana göre önceleri deniz taarruzu gerçekleşecek. Bu taarruzun başarıya ulaşmaması durumunda General Hamilton kumandasındaki birlikler devreye girecek ve Gelibolu alındıktan sonra, buraya az sayıdaki bir birlik bırakılarak süratle İstanbul’a gidilecekti. Oradan İstanbul Boğazı’na çıkarılmış bir Rus Birliği ile birleşme öngörülmüştü. Türk tarafı ise Gelibolu’da 5. Ordu’yu oluşturmuş ve bu ordunun başına da Alman Mareşal Liman Von Sanders getirilmişti. Müttefiklerin çıkarmasını Gelibolu’da bekleyen bir başka isim ise 19. İhtiyat Tümeni’nin başında bulunan Yarbay Mustafa Kemal idi. Türk Ordusu  iki tümenli 15 Kolordu ile üç tümenli 3 Kolordudan oluşuyordu. İtilaf Devletleri’nin askerleri;  İngiliz, İskoç, İrlanda, Fransız, Hintli, Cezayir, Afrikalı Maroniler, Avustralya ve Yeni Zelanda ve Yahudi ve Rum gönüllülerinden oluşuyordu. Büyük ve Milli Şairimiz Mehmet Akif Ersoy, Çanakkale Şiiri’ndeki iki mısrası bu hususu aşağıdaki gibi anlatmıştır. “

Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya

Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya

Ne hayasızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı

*Şiirdeki Teşahhüd kelimesi toplanma anlamındadır.

TARİHE YAZILAN DESTAN

İtilaf Devletleri Komutanı General Hamilton çıkarma birliklerini Gelibolu Yarımadası’na sevkederek, yarımadanın denetimini almak suretiyle Osmanlı Kıyı Topçusu’nu etkisiz hale getirmeyi planlamıştı. Bu çıkarma bölgeleri güneydeki Seddülbahir  ve Kuzeydeki Kabatepe -Küçük Arıburnu arasındaki kumsaldır. Ancak bu iki çıkarma bölgesinden Seddülbahir Bölgesi’ne daha fazla ağırlık verilmiştir. Bu kumsallar için iki İngiliz, bir Fransız Tümeni ile bir Hindistan Tugayı tahsisi edilmişti. Arıburnu Çıkarması’na ise iki tümenden oluşan Anzak Kolordusu tahsisi edilmişti. İtilaf Devletleri’nin Komutanı General Hamilton daha Nisan ayı başında Mısır’da toplanmaya başlamışlardı. Osmanlı istihbaratı bu birlikler hakkında yeterli bilgileri toplamış bulunuyordu. 14 Aralık 1914 günü beraberindeki 42 Subayla İstanbul’a gelmiş bulunan Alman Mareşal Liman Von Sanders Birinci Ordu Komutanlığı’na atanmıştı. 24 Mart 1915 tarihinde ise Başkumandan Vekili Enver Paşa tarafından Çanakkale Bölgesi’ni Savunmak için teşkil edilen 5. Ordu Komutanlığı’na tayin edilmişti.

Mareşal Sanders, General Hamilton’un çıkarmayı Saros Körfezi’ne yapacağını hesaplamaktaydı. Dolayısıyla 5. Ordu’nun ana kuvvetlerini bu bölgede toplamıştı. Saros Körfezi Gelibolu Yarımadası’nın en dar bölgesidir. Mareşal Sanders Çıkarma sırasında elindeki birliklerin önemli bir bölümünü geride tutarak, düşman karaya çıktıktan sonra taarruz etmeyi planlamıştı. Bu temkinli palan ise Osmanlı Komutanları katılmamaktadır. Düşman karaya çıktıktan sonra, onların mevzilerinden zor atılacağı görüşündedir. 3. Kolordu Komutanı Esat Paşa’dır. 19. Fırka Komutanı ise Eceabat Bölgesi Komutanı Yarbay Mustafa Kemal Bey’dir. Osmanlı Ordusu düşman gemilerinin Marmara Denizi’ndeki tehdidi nedeniyle, mecburen İstanbul’dan yapılan ikmal Uzunköprü’ye kadar 250 kilometrelik bir demiryolu hattı ve oradan da cepheye 165 kilometrelik bir stabilize yolla yapılmaktadır. Osmanlı Ordusu’nda yeterli sayıda motorlu araç olmadığından personel nakli genellikle yaya olarak yapılmakta ve malzeme ikmali ise öküz ya da at arabalarıyla yapılmaktadır.

General Hamilton, Osmanlı Ordusu’nu yanıltmak için çıkarmanın Saros Körfezi’ne yapılacağı izlenimini vermeye çalışmıştır. Böylece Osmanlı’nın Kuvvetleri’ni kaydırmalarını en az 24 saat engellenmiştir. 25 Nisan sabahı gün boyunca Saros Körfezi top atışına tutulmuş ve havanın kararmasına kısa bir süre kala içinde askerlerin bulunduğu sekiz büyük filikayı sahile doğru göndermiş ve havanın kararmasıyla birlikte bu filikalar geriye dönmüşlerdir.

Seddülbahir’e yapılan ilk çıkarma 28 Nisan 1915 tarihi sabahında gerçekleşmiştir. İngiliz ve Fransız birliklerinin ilk hedefi Kirte Köyü ve hemen kuzeyindeki Alçıtepe olmuştur. Bu cephenin sol tarafından dört İngiliz tümeninin gerçekleştirdiği saldırı şiddetli çatışmalar sonucu bertaraf edilmiştir. Ancak cephenin sağ tarafından saldıran iki Fransız Tugayı, Osmanlı Cephesi’nde yarılma meydana getirmiştir. Cephe Komutanı Albay Halil Sami Bey hatların geri çekilmesi emrini vermişken, iki bölüklük bir kuvvet, donanma topçusunun ateşinde bir gedik bulmuş ve hatları takviye etmiştir. Bunun  üzerine geri çekilme emri derhal geri alınmıştır. Öğleden sonra ise Yarbay Sabri Bey iki taburluk bir kuvvetle karşı taarruza geçerek Müttefik Cephesi’ni kırmıştır. Gün batarken düşman askerleri taarruz hatlarına geri çekilmişlerdir. Bu çatışmalarda Osmanlı’nın kaybı 2380 olmuştur. 2 bin 165 ölü ve 8 bin 220 yaralı vardır. Bu haksız savaşa katılan kahraman askerlerimiz hayatlarına hiç deniz görmemişlerdi, geri dönmeyi de düşünmemişlerdi. Ruhları şad olsun.

İkinci Kirte Muharebesi 6 Mayıs sabahı başlamış ve 8 Mayıs günü sona ermiştir. Bu çatışmalarda da düşman birlikleri püskürtülmüş ve ancak 500 metre kadar ilerleyebilmişlerdir. Müttefiklerin 7 bin kaybına karşılık Osmanlı’nın kaybı 2 bindir. Üçüncü Kirte Muharebesi 4 -5 Haziran tarihlerinde gerçekleşmiştir. Bu harekâtın da başarısız olması üzerine, müttefikler taarruzlarını tüm Cephe hattında değil, daha sınırlı bir hattan gerekli görmüşlerdir. Nitekim 18 Haziran günü başlayan düşman topçu ateşi üç gün sürmüş ve Fransız birlikleri 21 Haziran günü hedefleri olan Kerevizdere’deki tepeyi ele geçirmişlerdir.