Cumhurbaşkanı Erdoğan: Akkuyu NGS için türbinlerin Alman gümrüğünde bekliyor olması bizi önemli manada rahatsız etmiştir

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu’na katılmak üzere ziyaret ettiği ABD’nin başşehri Washington’dan dönüşünde uçakta gazetecilere açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı.

NATO’nun 75. kuruluş yıl dönümü merasimlerine katıldıklarını, tepenin, ittifakın birlik ve insicamının sergilenmesi noktasında yararlı olduğunu aktaran Erdoğan, tepe kapsamında görüşülen mevzuları, alınan kararları basın toplantısında etraflıca paylaştığını hatırlattı.

Bunlara ek olarak birkaç konuya ayrıyeten değinmek istediğini belirten Erdoğan, şunları söyledi:

“Terör konusunda ödediğimiz bedelleri tüm dünya biliyor. Müttefiklerimizden teröre karşı verdiğimiz gayrette samimi dayanışma beklediğimizi burada bir sefer daha vurguladım. Ayrıyeten savunma sanayi ticaretinin önündeki kısıtlamaların hızla kaldırılması gerektiğini söz ettim. Bildiğiniz üzere NATO’nun Vilnius Tepesi’nde bütün müttefikler bu tarafta taahhüt vermişlerdi. Ortadan geçen müddette taahhütleri doğrultusunda gerekli adımları atan müttefiklerimiz de çoğunluktaydı. Lakin birtakım NATO üyeleri verdikleri kelamlara karşın, olumsuz tavırlarını değiştirmedi. Bu duruma hem birinci oturumda hem de tepe esnasında gerçekleştirdiğim ikili görüşmelerde bilhassa temas ederek, görüştüğüm başkanlara bunları anlattım. ‘NATO müttefikleri ortasında artık kısıtlamaları konuşmak istemiyoruz’ dedim.”

“Her iki ülkeyle de çok boyutlu bağlarımız mevcut”

Ukrayna-Rusya savaşında birinci günden bu yana Türkiye’nin sürdürdüğü istikrarlı halin bütün başkanlarca bilindiğini tabir eden Erdoğan, “Ukrayna üzere Rusya Federasyonu da bizim komşumuzdur. Güçlü bağlarımızın olduğu bir ülkedir. Her iki ülkeyle de çok boyutlu bağlarımız mevcuttur. Savaşa karşın bunların korunmasına da ehemmiyet veriyoruz.” diye konuştu.

Zirvede, daha fazla kan dökülmeden diplomasiye dönülmesi ve müzakere yeri hazırlanması gerektiğine dikkati çektiğini aktaran Erdoğan, “Bu doğrultuda İstanbul sürecini devam ettirmeye hazır olduğumuzu vurguladım.” tabirini kullandı.

Eski Hollanda Başbakanı Mark Rutte’nin, NATO’nun yeni Genel Sekreteri olarak ilan edildiğini anımsatan Erdoğan, “Adaylık sürecinde ülkemizi ziyaret eden Rutte’ye hassasiyetlerimizi ve beklentimizi tabir etmiştim. Kendisinin bu istikamette hareket edeceğine inanıyorum. 1 Ekim’de misyonu devredecek olan kıymetli dostum Genel Sekreter Jens Stoltenberg’le de tabiatıyla bir ortaya geldik. Son 10 yılda yaptığı özverili çalışmalar ve ülkemizle geliştirdiği yakın işbirliği nedeniyle teşekkürlerimizi ilettim.” diye konuştu.

Erdoğan, tepe vesilesiyle birçok devlet ve hükümet lideriyle ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini de belirtti.

“Güçlü olanların cirit attığı bir dünya nizamı ile karşı karşıyayız”

“Dünyanın mevcut durumunda NATO’nun, argümanlarına nispetle fonksiyonunu nasıl değerlendiriyorsunuz? NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ‘savunma sanayi dahilinde yeni imkan ve yeteneklerin değerlendirilmesi’ istikametinde ikazlarda bulundu, siz de İstanbul’dan hareket ederken birebir şeyi söylediniz. Stoltenberg’in bahsettiği bu savunma kime karşı, neye karşı?” sorusu üzerine Erdoğan, dünyanın hızla bir değişim yaşadığını, bu süratli değişim içerisinde güçlerin bilhassa büyük rol oynadığını söyledi.

“Güçlü olanların cirit attığı bir dünya tertibi ile karşı karşıyayız” diyen Erdoğan, örneğin Rusya’nın, Çin ile dayanışma içinde olduğunu, bu durumun Batı’yı önemli manada rahatsız ettiğini lisana getirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

“Batı, Ukrayna’ya gerek mali, gerekse birebir noktada bütün imkanlarıyla, silah, mühimmat dahil her türlü dayanağı veriyor. Bütün bu takviyelere karşın şu anda Ukrayna’da bekledikleri neticeyi şimdi alabilmiş değiller. Bu noktada en büyük teminatları NATO’nun varlığı. NATO büyük bir güç ve onları biraz rahatlatıyor. Bu Batılı ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri geliyor. Amerika’nın yanında Almanya, Fransa, İngiltere üzere Batı ülkeleri yer alıyor. Böylelikle bu güç destek oluyor. Bu desteğe karşın büyük güç rekabetinde dilek ettikleri neticeyi elde edemeyişleri bu ülkeleri ister istemez aşikâr bir noktaya taşıyor. Burada Türkiye olarak bizim pozisyonumuz ise farklı. Biz, hem Rusya hem Ukrayna ile irtibat halindeyiz. Bunu yaparken de mümkün olduğunca adilane yaklaşmanın uğraşı içerisindeyiz. Bu durum vakit zaman Rusya’yı da Ukrayna’yı da rahatsız edebiliyor. Lakin biz diyoruz ki, ‘Her ikiniz hem bize komşusunuz, geçmişten bu yana ortamızda önemli münasebetlerimiz var.’ Örneğin Karadeniz Tahıl Koridoru’nda adil bir adım attık. Rusya’nın da Ukrayna’nın da taleplerini karşıladık. ‘Batı’ya bu Tahıl Koridorundan aldıklarınızdan verin ancak bunun yanında Afrika’ya da verin, Türkiye olarak siz de alın’ dediler. Biz de bunu elimizden geldiğince yapmaya çalıştık. Artık diyoruz ki; tahıl koridorunu biz yine açalım. Artık bunun görüşmelerini hem Rusya hem Ukrayna’yla yapıyoruz. Şimdi bu bahiste bir sonuç alamadık. Rusya Devlet Lideri Sayın Putin’le son görüşmem bunun üzerindeydi. NATO Tepesi’nde Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenskiy ile yine bu bahisleri görüştük. Ukrayna tarafıyla da Tahıl Koridorunu çalıştırmak istiyoruz. Temenni ederim ki bu koridoru tekrar işletmeye başlarız.”

“Batı’ya bu rahatsızlığımızı daima anlattık”

Cumhurbaşkanı Erdoğan “NATO içerisinde nevi şahsına münhasır bir yerimiz var. Pekala NATO ile kurduğumuz münasebet ne kadar adil ve istikrarlı sizce? Fayda-maliyet tahlili yaptığınızda, NATO’ya verdiklerimiz ve aldıklarımızı mukayese ettiğinizde bir mütekabiliyet mevzubahis mi?” sorusunu ise şöyle yanıtladı:

“Bir fayda-maliyet tahlilinde Türkiye olarak biz mütekabiliyet unsuruna ters bir pozisyona düşmedik. Yalnızca terörle gayrette NATO’yu duruma müdahale etme noktasında şimdi sonuç alabilmiş değiliz. Bundan rahatsız olduğumuzu da Sayın Stoltenberg’e de defalarca söz ettim. Bir NATO ülkesi olarak Batı’ya bu rahatsızlığımızı daima anlattık. Birinci derecede Almanya, Fransa, İngiltere, malum terörün belirli ölçüde dayanak alanı buldukları yerler. Bilhassa Almanya’ya bunları etraflıca anlattık. Mesela terörle gayrette ülkemizin, münasebetiyle NATO’nun hudutlarının korunması ve tehditlerin bertaraf edilmesi noktasında birçok vakit yalnız bırakıldık. Bununla da kalınmadı, NATO’nun hudutlarını tehdit eden teröristlere bu tehditlerini güçlendirici yardımlar yapıldı, takviyeler verildi. Bunlar çok olumlu bir tablo olarak karşımıza çıkmıyor. Öbür taraftan Almanya’yla bizim şu anda Akkuyu Nükleer Santrali için gelmesi gereken türbinlerin Alman gümrüğünde bekliyor olması üzere bir derdimiz var. Bu, bizi önemli manada rahatsız etmiştir. Bunu Almanya Başbakanı Olaf Scholz’a ikili görüşmemde tekrar hatırlattım. Gerek Eurofighter Typhoon uçak alım talebimizin karşılanmaması, gerek türbin konusu, gerekse bizim fırkateynlerimizde kullanılan kimi makinelerin alınması konusunda ortaya çıkan sorunları aşmamız gerekiyor. Gelişmeleri takip edeceğiz.”

“Türkiye’nin de böylesi bir makamda temsil edilmesi olağandır”

NATO Genel Sekreter Yardımcılığı konusunun da gündemde olduğu, 2010-2013 yılları ortasında Hüseyin Diriöz’ün, 2016-2020 ortasında da Tacan İldem’in Genel Sekreter Yardımcılığı yaptığı hatırlatılarak, “Yeni NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile görüşmede Türkiye’ye bir Genel Sekreter Yardımcılığı verilmesi talebiniz oldu diye biliyoruz. Bakışı nasıl, bu gerçekleşecek mi, gerçekleşirse belirlenmiş bir isim var mı?” sorularına karşılık Erdoğan, şu cevabı verdi:

“NATO Tepesi sonrası düzenlediğim basın toplantısında da açık bir halde söz ettim. Bunun kararını ne ben veriyorum ne Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan veriyor. Bu bahisteki talebimizi kendilerine ilettik. Sayın Rutte devir teslimden evvel Türkiye’ye geleceğini söylemişti. Bu ziyaret gerçekleşirse orada tekrar bu mevzuları kendisiyle görüşeceğiz. Biz NATO’nun en kıymetli ülkelerinden biriyiz. İttifakın bir ortada olması ve aktifliğini koruma etmesi için çok kıymetli katkılar sunuyoruz. Genel Sekreterlik yapılanmasında Türkiye’nin de böylesi bir makamda temsil edilmesi olağandır. Hakikaten Sayın Rutte de böylesi bir makamın Türkiye’ye yakışacağını söz etmişti. Biz ülkemizden bir ismin Genel Sekreter Yardımcısı olarak görevlendirilmesini yalnızca ülkemizin o makamda temsil edilmesi için değil, bu nazik devirlerde NATO’ya büyük katkı sağlayacağını düşündüğümüz için de istiyoruz.”

“Bizim için bu noktada kıymetli olan F-16 konusudur”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Basın toplantısında da değindiniz lakin biz F-35 sıkıntısının nasıl çözüleceğini merak ediyoruz. Programa geri dönüş mü kelam konusu ya da F-16’yla ilgili bir mahsuplaşma mı olacak?” sorusu üzerine de şunları kaydetti:

“Bizim burada önceliğimiz F-16 talebimizin karşılanması. Alt kümelerde farklı durumlar olabiliyor ancak biz oradaki mali ilgileri pek gündeme almak istemiyoruz. Zira biz F-35 üzerinden esasen ödememizi yaptık. Hatta 5 tane F-35 hangara da alınmıştı lakin ne yazık ki olay farklı gelişti ve daha sonra ABD, bizim F-16’larımızı da vermeme noktasına dahi gelmişti. Son görüşmede ABD Başkanı Biden ‘3-4 hafta içerisinde F-16 sıkıntısını çözeceğim’ dedi. Bizim için bu noktada değerli olan F-16 bahsidir. Bu uçakların ve modüllerinin bize gelmesi halinde aslında bizim şu anda teknik takımlarımız kafidir. Bu alanda bütün atölyelerimiz F-16 modernizasyonu konusunda çok çok başarılı. Bu süreci gerek biz, gerek ilgili bakanlarımız ve kurumlarımız yakından takip ediyor ve kısa müddette sonuç alabilmek için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

ANKARA (AA) – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Tarihin hakikat tarafında durmak isteyenlerin yapması gereken Filistin’i devlet olarak tanımaktır. Hakkaniyetli, adaletli yaklaşım bunu gerektirir. Avrupa’da zati Filistin’in haklılığının ve Filistin Devleti’nin tanınması sürecinin fitili ateşlenmiştir.” dedi.

Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu’na katılmak üzere ziyaret ettiği ABD’nin başşehri Washington’dan dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.

“NATO Tepesi öncesinde Şanghay İşbirliği Örgütü Devlet Liderleri Zirvesi’ndeydiniz. Türkiye’nin üye olma talebini de tabir ettiniz. Batı basınına baktığımızda NATO üyesi ülkelerin önderleri ortasında ‘Putin ile görüşebilen tek lider’ olarak sizi tanımladılar. Münasebetiyle Türkiye tam bir istikrar merkezinde görülüyor. Biraz evvel de Tahıl Koridoru ile ilgili yeni çalışmaları, Rusya-Ukrayna problemindeki son durumu söz ettiniz. Türkiye nasıl bir istikrar siyaseti yürütüyor?” sorusuna karşılık Erdoğan, Türkiye’nin gerek Rusya, gerek Çin, hatta Belarus ile kırmadan, dökmeden münasebetlerini devam ettirdiğini söyledi.

Şanghay Zirvesi’nde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile çok samimi bir havada görüştüklerini belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

“Rusya Devlet Lideri Sayın Putin ile de Belarus Devlet Lideri Sayın Lukaşenko ile de hoş görüşmelerimiz oldu. Bütün bu temasların bana nazaran getirisi er yahut geç olacak. Bunu göreceğiz. Bu ortada bakan arkadaşlarımızın da görüşmeleri gerçekleşti. Partimizin üst seviye idaresi Çin’deydi. Çin’de iktidar partisiyle üst seviye çok verimli görüşmeler yaptılar. Bu görüşmelerle ilgili arkadaşlarım bana brifing verdiklerinde, kendilerine çok üst seviye muamelesi yapıldığını aktardılar. Bu derece hoş ve başarılı bir ziyareti arkadaşlarımız gerçekleştirdi. Gerisinden da biz Sayın Şi Cinping ile Astana’da bir ortaya geldik. Onunla bu biçimde görüşmelerimizi yaptık. Kendisi bizi tekrar Çin’e davet etti. Ben de kendisini ülkemize davet ettim. ‘Önümüzdeki yıl iadeiziyaretimi yapayım.’ dedi. Bu biçimde de aramızdaki gerek siyasi, gerek ticari bütün bunları görüşme fırsatını da yakaladık. Artık büyük ihtimalle Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısından sonra bizim bir Çin ziyaretimiz olabilir. Ancak 2025’te de inanıyorum ki Sayın Şi Cinping, bize iadeyiziyaretini yapacaktır.”

“Suriye’deki barış en çok bize yarar sağlayacak”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Suriye ile bağların düzelmesine dair ‘Beşşar Esed’e davetimizi yapacağımızı belirtiyoruz.’ dediniz. NATO Doruğu sonrası düzenlediğiniz basın toplantısında da ‘Daveti yaptık, yanıt bekliyoruz.’ halinde bir yaklaşımınız oldu. Bu davetin Ankara, İstanbul üzere bir yerde mi, yoksa hudut çizgisinde bir bölgede mi gerçekleşmesi öngörülüyor? Rusya’nın bu yakınlaşmaya nasıl baktığını biliyoruz ancak ABD ve İran cephesiyle ilgili bir hal, bir reaksiyon kelam konusu mu?” sorusuna şu yanıtı verdi:

“Görevi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a verdim. Dışişleri Bakanım da şu anda muhataplarıyla görüşmek suretiyle işin bütün yol haritasını belirleyecekler. Ona nazaran de inşallah adımı atacağız. Biz Suriye’de adil bir barışın mümkün olduğunu düşünüyoruz. Suriye’nin toprak bütünlüğünün bizim de çıkarımıza olduğunu her fırsatta lisana getiriyoruz. Suriye’de inşa edilecek hakkaniyetli bir barış, en çok bize yarar sağlayacak. Bu inşa sürecinin en değerli adımı da Suriye ile yeni bir periyot başlatmaktan geçtiğini söylüyoruz. Şu ana kadar bu süreç olumlu istikamette gelişti. Temenni ediyorum ki yakın bir vakitte somut adımları da atarız.

ABD ve İran’ın da bu müspet gelişmelerden memnuniyet duyması ve çekilen onca acının son bulması için süreci desteklemesi gerekir. Biz komşumuzdaki yangını söndürmek için yıllardır efor sarf ediyoruz. Suriye’nin bir ve bütün olarak yeni bir gelecek inşa etmesi için oluşacak iklimden kimsenin rahatsızlık duymaması temel beklentimizdir. Bu süreci terör örgütleri zehirlemek için elinden geleni yapacaklardır. Provokasyonlar tertipleyip oyunlar kuracaklardır. Tüm bunların farkındayız ve hazırlıklıyız. Biz Suriye’de barış istiyoruz ve barışın yanında olan herkesi de bu tarihi davetimize takviyeye bekliyoruz.”

“Yeterli değil fakat memnuniyet verici”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Irak’ta PKK terör örgütüne yönelik operasyonlarda terör örgütü üyelerinin köyleri, kasabaları, birtakım yerleşim yerlerini ateşe vererek güneye çekildiklerine dair haberler geliyor. Kundaklama aksiyonları yaptıkları ortaya çıktı. Bu taarruzlarda da Bafel Talabani’ye yakın isimlerin de olduğu, onlara ilişkin Peşmergelerden isimlerin de olduğu haberleri çıktı. Bu bahiste Erbil idaresi tarafından açıklamalar da yapıldı. Ulusal Savunma Bakanlığımızın da son günlerde ‘kilit kapanıyor’ paylaşımları oldu. Alandaki son durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusunu cevaplarken, “Irak ziyaretimizden sonra Irak idaresinde birinci kez PKK ile gayret konusunda alanda çok somut adımlar atıldığını gördük.” dedi.

Irak idaresinin, PKK’nın faaliyetlerinin Irak’ta yasaklandığına dair açıklamayı Ulusal Güvenlik Konseyinden geçirdiklerini aktaran Erdoğan, “Şimdi bunun alandaki yansımalarını görüyoruz. O ziyaretten sonra güvenlik güçlerimiz ile Erbil idaresinin işbirliği memnuniyet verici. Irak’ta hem Savunma Bakanlığıyla hem de istihbarat örgütleriyle de güzel bir alakamız var.” değerlendirmesinde bulundu.

Irak’taki kundaklama ve yangın faaliyetlerinin PKK tarafından yapıldığının Irak İçişleri Bakanlığınca resmi olarak açıklandığını söyleyen Erdoğan, şunları kaydetti:

“Bunun üzerine de Erbil idaresi bunu teyit edici açıklamalar yaptı. Bunlar yakın periyotta PKK ile çabada birinci defa ortaya çıkan gelişmeler. Münasebetiyle bu durum bizim açımızdan kâfi değil lakin memnuniyet verici. Sonuçta ilerleyen bir süreç var. Irak’ta Süleymaniye idaresi ile Erbil idaresi ortasındaki tansiyon de devam ediyor. Erbil’e gittiğimizde de söyledik, Süleymaniye idaresi, PKK ile ortalarına ara koymadıkça bizim Süleymaniye’ye karşı tutumumuzda bir değişiklik olmayacak. Hava alanına yönelik ambargo devam edecek. Biz onlara her vesileyle, ‘Süleymaniye tarafında birtakım adımları atarsanız durumumuzu kıymetlendiririz.’ dedik. Top şu anda onların alanında.”

“Haklılığımız vakit içerisinde ortaya çıktı”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “ABD ile bir türlü istenilen seviyede ilgi yürütemiyoruz. Malum ABD’de yaklaşan bir seçim var. Washington PKK, PYD’ye verdiği dayanağın kılıfı olarak DEAŞ’la çabayı ortaya koyuyor. Öteki yandan FETÖ’ye de kol kanat geriyorlar. Buna bir mazeret bile uydurmuyorlar. ABD, Türkiye’yi kaybetmek değerine sizce neyin hesabını yapıyor olabilir?” sorusu üzerine, bu mevzuları NATO Doruğu’nda Biden ile konuşamadıklarını kaydetti.

“FETÖ’yle şöyle hesap var, bu türlü hesap var, bu bahislere girmedik. Şu anda zati FETÖ ortada yok. Ne olduğu aşikâr değil.” diye konuşan Erdoğan, şöyle devam etti:

“Bir de üç buçuk ay sonra ABD’de bir seçim var. Bizim ajandamızda da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu var. Genel Şurada da dünya ne konuşuyor, bunları göreceğiz. Biz de orada iletilerimizi tekrar vereceğiz. İnşallah bu iletilerle birlikte Birleşmiş Milletler Genel Kurulundan iyi sonuçları elde ederiz diye düşünüyorum. Terör örgütleri ile Türkiye üzere bir müttefiki terazinin iki kefesine koyma kanısı bile baştan sakat bir yaklaşımdır. FETÖ, PKK üzere kuklalara takviyenin, onları o denli ya da bu türlü kullanmanın bir mazereti olamaz. FETÖ de PKK da komşunun tarlasına ziyan vermek için ekilen ziyanlı otlara emsal. Komşunuz onlarla uğraşın bir yolunu kesinlikle bulur, tarlasından o ziyanlı otları temizler, lakin o tohumlar bir formda sizin yerinize de sıçrar ve emin olun size de ziyan verir. Yıllardır terörün bumerang özelliğini vurguluyorum. Çeşitli vesilelerle haklılığımız vakit içerisinde ortaya çıktı.”

“Filistin’i tanıma kararı dünya barışına, huzura katkı sağlar”

Erdoğan, “Siz ABD Başkanı Biden’ın kendisine yönelik ‘çekil’ baskısına karşı direneceğini düşünüyor musunuz? Bugün basın toplantısında karşılık verdiniz lakin Donald Trump’ı mı, Joe Biden’ı mı istersiniz?” sorusuna karşılık, “Ortada bir gerçek var, o da şu; her şeyden evvel Biden esasen ‘çekilmiyorum’ dedi.” sözünü kullandı.

ABD medyasının şu anda kimi nereye getireceğini bile açıklamaya başladığını belirten Erdoğan, “Her iki isim de ABD halkından ikinci periyot için takviye talep ediyor. Amerikan halkı iki ismin de başkanlık devirlerinde yaptıkları ya da yapamadıkları işleri tartıp bir karar verecek. Bu kararı bekleyip göreceğiz.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un kararıyla gidilen erken genel seçimlerde, sandıktan birinci çıkan solcu Yeni Halk Cephesi ittifakının esas seçim vaatleri ortasında Filistin devletinin tanınması yer alıyor. Şayet başarılı olurlar ise Filistin’e yönelik tavırları öteki Avrupa ülkeleri için de örnek teşkil eder mi? Bu hususta yorumunuz nedir?” sorusuna şu cevabı verdi:

“Cumhurbaşkanı olarak şu anda kim hükümeti kiminle kuracak, bunun kararını Fransa Cumhurbaşkanı Macron verecek. Şu anda koalisyon güçleri hangileriyse bunların hepsi de parlamentoda gereken çalışmaları yapacaklar ve bu hususta da son kelam Macron’a ilişkin. Öteki yandan tarihin hakikat tarafında durmak isteyenlerin yapması gereken Filistin’i devlet olarak tanımaktır. Hakkaniyetli, adaletli yaklaşım bunu gerektirir. Avrupa’da zati Filistin’in haklılığının ve Filistin devletinin tanınması sürecinin fitili ateşlenmiştir. En son İspanya’nın, Norveç’in, İrlanda’nın, Slovenya’nın aldıkları isabetli kararlar o kapıyı aralamıştır. Fransa’nın böylesi bir karar alması bizi mutlu eder. Filistin’i tanıma kararı dünya barışına, huzura katkı sağlar. Bugün prestijiyle Filistin’i devlet olarak tanımayan bütün ülkeler, vakit geçirmeden bu gerçek kararı almalıdır. Hem bölgesel hem global barışın yolu, 1967 hudutlarında iki devletli tahlilden geçmektedir.”

“Paşinyan’a her şeyi söyledik”

Erdoğan, “İran’da Cumhurbaşkanı değişti, Ermenistan’da Paşinyan barıştan yana cümleler kuruyor. Türkiye-Azerbaycan perspektifi Kafkaslarda barışı getirmek üzerine… Bu bağlamda Ermenistan-Azerbaycan barış mutabakatı ve İran’ın Zengezur Koridoru’na bakışı konusunda neler söylersiniz? Ermenistan ile Azerbaycan barış mutabakatı imzaladığı vakit o bölge büsbütün barış iklimi olacak ve tahminen Ermenistan-Türkiye hududunun açılabileceğini işaret etmiştiniz. Bu da düşünülebilir mi?” sorusuna, “Niye düşünülmesin. Yani biz bu mevzuda esasen Paşinyan’a her şeyi söyledik.” karşılığını verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

“Artık bütün yelkenleri barışa açmamız lazım. Azerbaycan ile Ermenistan ortasında kalıcı barış yakında sağlanır diye umut ediyoruz. Bu barışı Türkiye olarak yürekten destekliyoruz. Zengezur Koridoru’nun açılması da bu barış mutabakatını taçlandıracak ve tamamlayacak adımdır. Azerbaycan’ın da Ermenistan’ın da Türkiye’nin de bölgedeki başka ülkelerin de refah ve huzuruna bu adımlar olumlu katkı sağlar. Bu kadar olumlu istikameti bulunan kararların geciktirilmeden alınması ve gereğinin yapılmasını istek ederiz. Bölgeden olumlu sinyaller geliyor, bunların müjdeli haberlere dönüşmesini temenni ediyoruz. Öteki ülkelerin de barış sürecine katkı sağlamak noktasında misal bir yaklaşım ortaya koymaları kalıcı barışın bir an evvel tesisi için değerlidir.”

“Herkesin çıkarına olacak stratejik koridor”

İran Cumhurbaşkanıyla görüşmede Zengezur Koridoru’nun konuşulmadığını bildiren Erdoğan, “Biz sadece bu seçimi nasıl kazandığı konusunda değerlendirmeler yaptık.” dedi.

Erdoğan, Türkiye-İran münasebetlerini çok daha farklı bir noktaya taşımak istediklerini belirterek, “Zengezur Koridoru bilhassa Azerbaycan, Ermenistan ve İran herkesin çıkarına olacak stratejik koridordur ve bu koridor devreye girdiği anda İran da rahatlayacak, Azerbaycan da rahatlayacak. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev için o koridor çok kıymetli. İnşallah oradaki raylı sistem devreye girdiği anda burada Azerbaycan çok çok rahatlayacak.” değerlendirmesinde bulundu.

“3. Dünya Savaşı riski hiç olmadığı kadar sık belirtilmeye başlandı. Siz son 2 büyük milletlerarası doruğa katıldınız. Şanghay Tepesi, sonrasında NATO Doruğu. Bu iki doruğun sonunda bu riskin yüksek olduğunu görüyor musunuz? Bu türlü bir tasanız var mı? Şayet varsa bunu engellemek için hangi somut adımlar atılması gerekir?” sorusuna Erdoğan, “Doğrusu ben görmüyorum, görmek de istemiyorum.” karşılığını verdi.

“Dünyayı bundan evvel savaşa sürükleyen münasebetleri ve alınmayan tedbirleri düşündüğümüzde bugün o yanlışlara düşmemeye itina göstermenin gerektiği ortadadır. Savaştan çok barışı söylemeli, barışı konuşmalıyız. Attığımız her adımı tansiyon değil, barış için atmalı, planlarımızı barışı sağlamak ve kalıcı hale getirmek üzere yapmalıyız.” diyen Erdoğan, bütün ülkelerin tansiyonu değil, barış ve huzur iklimini inşa edecek uğraşları hayata geçirmesi gerektiğini söyledi.

Muhabir: Serdar Açıl, Ferdi Türkten