David Lloyd George

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

David Lloyd George (1863-1945) okunuşu (Deyvid Loyd Corc) İngiltere’de 1916-1922 yılları arasında Başbakanlık görevinde bulunmuş, Liberal Parti’den seçilen son Başbakandır. Çanakkale Savaşı’ndan sonra Britanya Başbakanlığı’na seçildi ve Birinci Dünya Savaşı boyunca ülkesini yönetti. Savaş sonrasında Avrupa’nın yeniden şekillenmesinde başrolü oynadı. Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanma siyasetini destekledi. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına neden olan, Türklere karşı açılmış olan savaşın baş mimarıydı ve bu politika sonucunda Türkleri Orta Asya’dan atmaya başaramayınca siyasi yaşamının sonu oldu. Kısaca özetlemek gerekirse Lloyd George Türk düşmanlığı ile tanınan bir siyasetçidir. 1915 yılında başlayıp 16 Ocak 1916 yılında sona eren Çanakkale Savaşı’nda Kahraman Ordumuz karşısında İngilizlerin uğradığı büyük yenilgiyi bir türlü hazmedememişti. Birinci Dünya Savaşı’nı izleyen dönemde Lloyd George Türkiye’ye karşı son derece sert ve tavizsiz bir politika izlemiştir. Savaş sonrasında toplanan Paris Barış Konferansı’nda kariyerinin zirvesini yaşamıştır. Paris’te kaldığı beş ay boyunca Fransa Başbakanı Clemanceau (Klemanso) ve ABD Başkanı Wilson üzerinde etkili olmuş ve üstünlük sağlamıştır. Dik duruşlu, zaman zaman siyah pelerin ve çizme giyip silindir şapka takan Lloyd George, Türkiye’ye 1922 eylülünde tekrar savaş ilan etmek istemiş ancak bu davranışı onun siyasi hayatının sonunu getirmiş ve 22 Ekim 1922 tarihinde istifa ederek tarih sahnesinden kaybolmuştur. Savaştan sonra  (Birinci Dünya Savaşı)  başta Almanya ve Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere, kurulacak olan Yeni Dünya düzeninin belirlenmesinde başrolü oynamıştır.

YUNAN İŞGALİNİN BAŞ SORUMLUSU

Türk Hükümeti’nin Sevr Anlaşması’na karşı direnmesi üzerine 1919 yılının 15 Mayıs günü Yunan Ordusu’nun İzmir’i işgali ve Ege’ ye asker çıkarmasında başrolü oynamış ve Yunan Ordusu’na her türlü askeri lojistik ve siyasi desteği vermiştir. Yunanlıların İzmir’e asker çıkarmalarından önce İzmir-Konya -Aantalya üçgeni İtalyanlara verilmişti. Ancak bu bölgenin, güçlü İtalya’ya nazaran daha güçsüz olan Yunanistan’a verilmesi  İngiltere çıkarlarına daha uygundu. Bu yüzden Anadolu’yu işgal etmekte hevesli olan Yunan Ordusu’na destek verdi. Ancak unuttuğu bir şey vardı. O da Türk Askeri’nin gücü ve kararlığıydı. Çanakkale Savaşı’nda İngiltere’ye tarihinin en büyük yenilgisini tattıran Anafartalar Cephesi Grup Komutanı Mustafa Kemal Paşa’yı unutmuş görünüyordu.( Mustafa Kemal Çanakkale Savaşı sırasında Albaydır, bu savaştan sonra Generalliğe terfi etmiştir.) Bu yanlışı da  yukarıda belirtildiği gibi onun siyasi hayatının sonu olmuştur. 13 Eylül 1921 tarihinde Sakarya Meydan Savaşı’nda Yunan Ordusu’nun uğradığı ağır yenilgi sonunda, Sakarya Nehri’nin batısına çekilmek zorunda kalması George’yi ümitsizliğe düşürmüş ve Yunan Ordusu’nun Türk Ordusu’yla baş edemeyeceğini anlamıştır. Son çare olarak henüz Yugoslavya tahtına yeni geçmiş olan genç Kral Aleksandar Karacorceviç’e gizli bir şifre göndererek, Yugoslav Ordusu’nun Ege’ye asker göndermesini istemiş, aynı talebi Romen Kralı’na da ileten Lloyd George her iki devletten de olumsuz yanıt almıştır.

LIOYD GEORGE’NİN İSTİFASI

1922 yazında Yunanistan Başbakanı Gounaris’in Anadolu’dan çekilme teklifini Lloyd Georg reddetmiştir. Yine 1922 eylülünde Türkiye ile savaş noktasına gelinmesine kadar tırmanan  gerilim hep bu siyasetçinin kişisel politikasının ürünüdür. İzmir’in kurtuluşundan sonra (9 Eylül 1922) General Fahrettin Altay komutasındaki Türk Süvari Kolordusu Çanakkale Boğazı’ndan, İstanbul’a yönelmiştir. Türk Ordusu Çanakkale’de bulunan İngiliz Kuvvetleri’ne bir ültimatom vererek geçit hakkı istemiştir. Bunun üzerine bölgede bulunan Fransız askerleri Fransız Başbakanı’nın emriyle derhal geri çekildiler. İngiliz Başbakanı George ise bu ültimatomu reddederek İngiliz Kuvvetleri’ne direnme emri verdi ve hükümetindeki bazı bakanlarla birlikte bir bildiri yayınlayarak Türkiye’ye karşı savaş ilan edileceğini duyurdu. (Anılan tarihte henüz boğazlarla ilgili Montreux Anlaşması henüz imzalanmamıştı) Bu savaşı istemeyen Kanada Başbakanı savaşa İngiltere Hükümeti’nin değil Kanada Parlamentosu’nun karar vereceğini belirterek, Kanada’nın bağımsızlığını tarihte ilk kez duyurdu. İngiliz kamuoyu ve Muhafazakâr Parti ileri gelenleri ve hükümetteki üyeleri de bu savaşa karşıydı. İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon ve Savaş Bakanı Winston Churchill de Başbakanın bu çatışmacı politikasına karşı çıkınca Muhafazakâr Parti 12 Ekim 1922 tarihinde hükümetten çekilme kararı alınca, karizmatik bir lider olan Lloyd George 22 Ekim 1922 tarihinde Başbakanlıktan istifa ederek siyaset sahnesinden çekilmek zorunda kalmıştır. Başbakan Lloyd George, Türkleri Orta Asya’dan çıkaracağını beyanla İngiliz Parlamentosu’ndan gerekli siyasi ve maddi destek talebinde bulunarak Yunan Ordusu’nu teçhizatlandırmıştır. İngiliz Parlamentosu kendisine bu desteği vermiştir. Lozan Konferansı’nda Türk Heyeti’nin Başkanı sıfatıyla konuşan İsmet İnönü’ye Lloyd George ” Siz nihayet sadece Yunanistan’ı yendiniz deyince ” İsmet Paşa kendisine ” Hayır biz o savaşta sizi de yendik Ekselansları” diye cevap vererek İngilizlerin Yunan Ordusu’na vermiş oldukları desteği ima etmiştir. İşte İngiliz Parlamentosu’nda muhaliflerin ” Lloyd George’a hitaben ” Siz Türkleri Anadolu’dan süreceğim diyerek bizden her türlü desteği aldınız ve bunda da muvafak olamadınız” sözü üzerine ” Arkadaşlar yüzyıllardır nadir olarak dahi yetiştirir. Şu talihsizliğe bakın ki o büyük dahi çağımızda Türk milletine nasip oldu. Mustafa Kemal’in dehasına karşı elden ne gelirdi” cümlesini söyleyerek tarihteki olumlu bir davranışını sergilemiştir. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere bu büyük savaşı vermiş olup bugünkü Türkiye Cumhuriyeti  topraklarını kanlarıyla sulayan aziz  şehitlerimiz ve gazilerimiz olan komutanından en küçük rütbeli asker ve sivil kahramanlarımıza şükranlarımızı sunarak rahmet dilemek boynumuzun borcudur.