Dededen toruna uzanan ahşap oyuncak ustalığı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – Teknolojinin süratle ilerlediği günümüzde, klasik ve kültürel bedele sahip birtakım meslekler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Anadolu Ajansının (AA) “Mesleklerin Son Temsilcileri” başlıklı belgesinin dördüncü ve son haberinde, klasik ahşap oyuncaklara bağlılık duyan ve üretmekten büyük keyif alan Ahşap Oyuncak Ustası Ali Özbey, mesleğinin inceliklerini anlattı.

Özbey, 26 yıldır ahşaptan oyuncak yaptığını belirterek, çalışmaya ilkokul 5’inci sınıfta ağabeyinin yanında mobilyacı çırağı olarak başladığını ve bu süreçte el maharetini geliştirdiğini aktardı.

İlk olarak 1998’de oğlu için ahşap bir at oyuncağı yaptığını lisana getiren Özbey, bu oyuncağı görenlerin kendisinden taleplerde bulunduğunu ve bir mühlet sonra ahşaptan oyuncak yapma hobisinin işe dönüştüğünü söyledi.

“Ahşap oyuncak her yaşa hitap ediyor”

Ahşap oyuncaklara her yaştan vatandaşın ilgi gösterdiğini vurgulayan Özbey, “Çocukluğunda topaçla oynayan yaşı büyük beşerler ister istemez görünce topaçlara yöneliyor.” dedi.

Özbey, çocukların da ahşap oyuncakları sevdiğini belirterek, “Normalde çocuklar ya polis ya da doktor olmayı hayal ediyor lakin benimle yarım saat vakit geçirdikten sonra ‘ben büyüyünce oyuncakçı olacağım’ diyebiliyorlar. Bu insanı çok keyifli ediyor.” tabirlerini kullandı.

Ahşap oyuncakların özelliklerine değinen Özbey, bu oyuncakların doğal bir gereçten yapılması nedeniyle başkalarına nazaran daha sağlıklı olduğunu, oyuncakların her birinde insan emeği bulunduğunu vurguladı.

Özbey, ahşaptan yapılan oyuncakların uzun yıllar kullanılabileceğine dikkati çekerek, “Ahşap oyuncaklar hasar görmesi durumunda tamir edilebilir ve ileride antika olabilir. Bir de kuşaktan jenerasyona geçebilir. Yani anısı olan oyuncaklardır. Şayet saklarsanız torununuz da oynayabilir, torununuzun torunu da oynayabilir.” diye konuştu.

“Bir çocuğa oyuncakçı dendiğinde aklına AVM’ler geliyor”

Çocukların günümüzde oyuncakçı olarak yalnızca AVM’lerde bulunan mağazaları akıllarına getirdiğine işaret eden Özbey, gençlerin de ahşap oyuncak üretimi ile ilgilenmesini istek ettiğini lisana getirdi.

Özbey, mesleğine ait, “Hani varlıklı olmazsınız, aç da kalmazsınız fakat geçiminizi sağlarsınız.” tanımlamasını yaptı.

Özbey, ahşap oyuncak imalinin önemli bir sabır ve emek istediğine dikkati çekerek, bu mesleğe ilgi duyan gençlere şu tavsiyelerde bulundu:

“Bir kez usta-çırak bağıyla yetişmesi gerekiyor. Yani ahilik kültürünü bilmesi gerekiyor. Bu işi direkt para kazanmak değil de evvel bir bilgi birikimine ulaşıp ondan sonra geçim kaynağı haline getirmesi gerekiyor. Yani biraz sakin ve dingin olmaları lazım. Ahşap oyuncak yapan kişinin sabırlı olması lazım. Bu sıkıntı bir şey. İşini severek yapması lazım.”

1700’lü yıllarda başlayan “Eyüp oyuncakçılığı” geleneğini devam ettiriyor

Dükkanında atıklardan yaptığı kimi oyuncakları gösteren Özbey, şunları kaydetti:

“1600-1700’lü yıllarda Eyüp Sultan Hazretleri, Eyüp Sultan’da olduğu için sünnet çocukları oraya götürülmeye başlanıyor. Doğal olarak sağlı sollu oyuncak kesimi gelişiyor. Kilden, tahtadan, teneke atıklarından oyuncak yapıyorlar, yani tamamı İstanbul’un atık gereçlerinden yapılıyor. Natürel İstanbul derelerinden çıkan killerden, tersanenin teneke atıklarından, tahta atıklarından. O periyotta 100’e yakın oyuncakçı olduğu söyleniyor orada. Bu, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde de var. 1950’li yıllara kadar dayanıyorlar buradaki oyuncakçılar. Daha sonra işte oyuncak bölümü ve sanayi dalı gelişince onlar yok olup gidiyor.”

Özbey, “Eyüp oyuncakçılığı” olarak anılan geleneği devam ettirdiğini vurgulayarak, Ankara’nın Siteler semtinde mobilyacılık yapan yakınlarından aldığı tahta atıkları oyuncağa dönüştürdüğünü anlattı.

“Hayal edilen her oyuncağı yapabilirim”

Zaman vakit özel talepler aldığını ve birkaç üniversite projesinde çalıştığını belirten Özbey, “Hayal edilen her oyuncağı ahşaptan yapabilirim. Benim için bunun bir sonu yok.” halinde konuştu.

Meslek hayatında yaşadığı bir anısına değinen Özbey, “Bir çocuğun annesinin, babasının yaptığı, her vakit bizim yaptığımızdan daha pahalıdır. Ben çok özenerek yaptığım bir oyuncak arabayı en öne koymuştum. Ufacık bir çocuk baktı ve ‘anne, babamın yaptığı otomobilin çirkini’ dedi. Onun hayalinde babasının yaptığı otomobil daha hoş ve o denli olmalı zati.” tabirlerini kullandı.

Ahşap oyuncak ustası Ali Özbey, hayalini de “Bu mesleği devam ettirecek, usta-çırak ilgisi içinde yetişmiş, asıl emeli para olmayan, kültürümüzü aktarabilecek zanaatkarlar yetiştirmek isterim.” kelamlarıyla lisana getirdi.

Muhabir: Hüseyin Cem Dağıstanlı