Dışişleri Bakanı Fidan: (İsrail-İran savaşı) Bunu yüksek bir ihtimal olarak kıymetlendirmek gerekiyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA/İSTANBUL (AA) – Fidan, katıldığı Haber Küresel canlı yayınında gündemi kıymetlendirdi ve soruları yanıtladı.

“Hamas Siyasi Büro Başkanı Yahya Sinvar’ın öldürüldüğü” savına ait soruya cevap veren Fidan, 7 Ekim 2023’ten bu yana Türkiye’nin tüm platformlarda savaşın büyüyeceği istikametinde telkinlerde bulunduğunu hatırlatarak, bugün savaşın jeopolitik sorunları beraberinde getireceğini gördüklerini belirtti.

Fidan, “Sinvar’ın öldürüldüğü” savına ait, “Henüz Hamas tarafından bir doğrulama yapılmadı, onu bekliyoruz. Natürel örgüt tarafından bir doğrulama yapılmadığı sürece bizim bunu şu anda data kabul etmemiz mümkün gözükmüyor lakin bir yalanlama da gelmedi an prestijiyle.” sözlerini kullandı.

Bakan Fidan, “Gazze, maalesef on binlerce suçsuz insanın katledildiği, soykırıma uğradığı bir açık hava mezarlığına dönüştürüldü.” dedi.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile öldürülmeden evvelki görüşmesine ait soruya karşılık veren Fidan, o görüşmeden sonra “Hizbullah’ın kapsamlı bir atağa girişmeyeceği ve mevcut durumunu koruyacağı ve İsrail’in Beyrut’a bir müdahalesi olursa ona karşı direneceği” istikametinde bir müşahede yaptığını tabir etti.

Fidan, o süreçte “İsrail’in başta Hamas olmak üzere, kendisi için tehdit oluşturan Hizbullah’ı, Yemen’deki Husileri ve daha öbür ögeleri teker teker ortadan kaldırma istikametinde bir askeri hareket planı içerisinde” olduğunu değerlendirdiklerini belirterek, Türkiye’nin savaşta yeni bir cephe açılmamasını istediğini lisana getirdi.

Bölge ülkelerinin Filistin konusunda gösterdikleri hassasiyeti Lübnan kelam konusu olunca göstermediklerini vurgulayan Fidan, “Orada bir duruş var. Bu duruş alışılmış manalı bir duruş, derin bir duruş. Sebepler ne, buna bakmak gerekiyor.” tabirlerini kullandı.

“(İsrail-İran savaşı) Bunu yüksek bir ihtimal olarak pahalandırmak gerekiyor”

Fidan, İsrail ile İran ortasında bir savaş halinin olup olmayacağının sorulması üzerine, “Bunu yüksek bir ihtimal olarak kıymetlendirmek gerekiyor. Bölge devletleri tarafından, bizim tarafımızdan yüksek bir ihtimal olarak kıymetlendirmemiz, yapılabilecek en isabetli adım olur diye değerlendiriyorum zira bu türlü bir ihtimalata hazır olmamız gerekiyor ülke olarak, bölge olarak. Bu yaygınlaşma, doğal ki istediğimiz bir yaygınlaşma değil. Bölgede savaşın yaygınlaşması daha farklı, istikrarsızlık alanlarının tetiklenmesi bizim arzuladığımız bir şey değil.” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’nin son 20 yıldır barışı sağlama ve çatışmalara son verme konusunda ağır efor harcadığını vurgulayan Fidan, “Dolayısıyla İran’la vuku bulacak rastgele bir çatışmanın, savaşa dönecek bir başlangıcın biz hiçbir biçimde destekleyicisi değiliz. Buna büsbütün karşıyız lakin öbür taraftan şayet İran, kendi legal müdafaasını yaparsa doğal bu, onun kendi hakkıdır.” diye konuştu.

Türkiye’nin mümkün bir dünya savaşına ne kadar hazır olduğu sorusu üzerine Fidan, devletin birçok organının misyonu prestijiyle bu soruya yanıt vermek ve hazırlık yapmakla meşgul olduğunu söyledi.

“Türkiye, bölgesini tahlil etme konusunda üst düzeyde”

Fidan, “Türkiye’nin şu anda deneyim olarak hem bölgesini tahlil etme hem dünyadaki yeni gelişmeleri tahlil etme konusunda nitekim çok üst seviyede olduğunu söyleyebilirim.” dedi.

Mevcut global siyasi, ekonomik, teknolojik ve sosyolojik tüm gelişmelerin daha fazla bölünmeyi ve kamplaşmayı işaret ettiğine dikkati çeken Fidan, “Türkiye, 20 yıldır bir ateş çemberinin ortasında. Çok şükür, bütün bunların içinden sağ salim geçmeyi başardı ve bölgesinde bir abidevi bir anıt üzere yükseliyor, duruyor.” değerlendirmesini yaptı.

Fidan, Türkiye’nin dış siyaset ve güvenlik siyasetlerine değinerek, “Hiç kimsenin bir karış toprağında gözümüz yok. Münasebetimizi daha çok bölgesel kalkınma üzerinden, istikrar üzerinden, refah gelişimi üzerinden yürütmeye çalışıyoruz.” dedi.

Bakan Fidan, dünyanın gidişatına ait soru üzerine bunun, daima baş yordukları, çalıştıkları ve hazırlıkları bulunmaları gereken bahislerden biri olduğunu söyledi.

Uluslararası bağlardaki en büyük sorunun “öngörülemezlik problemi” olduğunu vurgulayan Fidan, ulus devletlerin giderek hem iktisat üzerinde hem teknoloji üzerinde denetimlerini daha da arttırma muhtaçlığı hissettiklerini tabir etti.

Fidan, Çin ile ABD ortasındaki ekonomik rekabete değinerek, iki ülke ortasındaki rekabetin tırmanacağına işaret etti.

“Türkiye, çıkarını ve güvenliği orada Amerika da olsa korur”

Fidan, Suriye’deki terör yapılanması ve ABD ile ilgilere dair, terör örgütü PKK ile Türkiye’nin yük derecesine bakıldığında kimin daha fazla tercih edilebileceğini Amerikalılara sorduklarını aktararak, ABD’ye her vakit bölgede terör örgütüyle işbirliğine son vermeleri iletisini ilettiklerini ve bu işbirliğinin hiç kimsenin hayrına olmadığını vurguladı.

ABD ile bu hususlara dair konuştuklarını ve artık Türkiye’nin bu mevzudaki hassasiyetinin dikkate alındığını kaydeden Fidan, ABD, İngiltere ve öteki ülkelerin Suriye ve Irak’ta terör örgütü PKK’yla bağlantılarından vazgeçmelerini temenni ettiklerini söyledi.

Fidan, Türkiye’nin bu hususta çok önemli olduğunu vurgulayarak, “Bir işin içinde Amerika var diye ‘Ben buraya dokunmayım’ demez Türkiye. Kendi çıkarını ve güvenliğini orada Amerika da olsa masraf korur, Suriye’de yaptığımız üzere.” dedi.

Türkiye’nin müttefik alakalarına ve sıkıntılara yaklaşımına dair Fidan, “Eğer yeteneğiniz, kabiliyetiniz yoksa savaşta yenilirsiniz, barış ve işbirliğinde de sömürülürsünüz, hangi ittifakın içinde olursanız olun.” değerlendirmesinde bulundu.

Fidan, ülkelerin kendi haklarını tanımlayıp sonuna kadar peşinden gitmelerinin gerektiğine işaret ederek, “Türkiye’nin artırdığı kapasitenin ilgilerde bizi daha tesirli, iştiraklerimizde daha vazgeçilmez bir aktör haline getirdiğini görmemiz gerekiyor zira girdiği bağa daha çok kar getiren, yarar getiren bir aktörsünüz.” diye konuştu.

Türkiye-Yunanistan ilişkileri

Fidan, Yunanistan ile başkanlar seviyesinde başlatılan olağanlaşma arayışı sürecinin bulunduğunu kaydederek, Türkiye’nin karşı tarafta uygun bir siyasi aktör olduğu sürece istikşafi görüşmelerle problemlerin nasıl çözülebileceğine odaklandığını anlattı.

İki ülkenin de gerginliği azaltma noktasında azami hassasiyet gösterdiğini lisana getiren Fidan, birtakım olay ve provokasyonların yaşandığını lakin Yunanistan’ın şu anda gerginliği yükseltmeme ve görüşmeleri olumlu sürdürme tavrıyla hareket ettiğini söyledi.

Fidan, iki ülke ortasında birçok farklı alanda problemlerin bulunduğuna ve her iki ülkenin kabul edebileceği ve menfaatine olabileceği halde nasıl çözebileceklerine ait bir bakışın olduğuna dikkati çekerek, bu bakışın inanılmaz derecede kıymetli olduğunu vurguladı.

Yunan tarafında da emsal bir yaklaşımın bulunduğunu kaydeden Fidan, somut sonuçlar üretmeyi umduklarını lisana getirdi.

Fidan, Türkiye’nin siyasetini Yunanistan üzerinden tanımlamadığını fakat Yunanistan’da bilhassa sağ görüşlü hükümetlerin idarede bulunduğu devirde dış siyasette her vakit bahsin Türkiye olduğunu belirterek, Türkiye’nin daha barışçıl formüllerle ve diplomatik yolla nasıl ilerlenebileceği üzerinde çalıştığını lakin Türk ordusunun her türlü provokasyonu savuşturmaya da hazır olduğunu anlattı.

Bakan Fidan, muhalefetin tenkitlerine ait, ulusal mevzuların ve dış siyaset bahislerinin önemli bir iş olduğuna dikkati çekerek, “Şakaya gelmez ağır devlet hususları, bunlara ihtimamla yaklaşılmalı, o denli her gün yani insanın aklına gelen şeyi söyleyeceği alan değil bu alan, burada beşerler biraz tabiri caizse haddini bilmek zorunda. Delillendiremediği bir mevzuyu bu formda gündeme getirmesi yani bu devlete aşık, bu millete aşık yüz binlerce askerin, polisin, istihbaratçının, diplomatın, siyasetçinin çalışanın emeğine hakaret başta.” diye konuştu.

“Türkiye’yi zayıflatarak burayı (NATO) güçlendiremezsiniz”

Fidan, Türkiye’ye yönelik örtülü yahut açık kısıtlamalar, yaptırımlar, savunma endüstrisi alanı başta olmak üzere hepsinin listelerini tuttuklarını söyledi.

“Özellikle NATO içerisinde İsveç ve Finlandiya’nın dahil edilme sürecinde Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu bir çerçeve vizyon vardı yani onun da altını doldurarak biz müttefiklerimize daima şunu söyledik, bunları da evraklara de geçirdik, daha sonra deklarasyonları yapıldı: Türkiye, NATO’nun güçlenmesinden yana zira biz buranın bir üyesiyiz, ortağıyız ancak Türkiye’yi zayıflatarak burayı güçlendiremezsiniz yani burada samimi olmamız lazım.” tabirlerini kullanan Fidan, gerek terörle uğraş gerek savunma endüstrisi ile ilgili bahislerde önemli yol alınması gerektiğini vurguladı.

Fidan, kimi Avrupa ülkelerinin Türkiye’ye yönelik kısıtlamalarına değinerek, bu mevzuda tek tek çalıştıklarını ve Avrupa’daki çabucak hemen tüm yaptırım ve kısıtlamalardan kurtulduklarını söyledi.

“(Eurofighter) Almanlarda artık teknik görüşmelerin başlayabileceğine ait bir yaklaşım var”

Türkiye’nin Eurofighter savaş uçaklarıyla ilgili talebine değinen Fidan, Almanya’nın da artık bu noktada olumlu adım atacağının işaretlerini verdiğini belirterek, şöyle devam etti:

“Burada biliyorsunuz 4 tane ülke var bu konsorsiyum içerisinde: İspanya, İtalya, İngiltere ve Almanya. 3 ülke bu mevzuda olumlu. İngiltere, bu bahiste etkin rol oynadı. Bilhassa Cumhurbaşkanımızın son birkaç yıldır yaptığı sistemli temaslarda İngilizlere bu mevzuyu önemli bir halde gündeme getirdi. İtalyanlarla gündeme getirdi, İspanyollarla getirdi. Biz de kendi meslektaşlarımızla takip ettik. Birkaç hafta önceydi, İngiliz meslektaşım aradığında bu hususta artık bir olumlu adım olacağını o da söz etmişti. Artık Almanlarda artık teknik görüşmelerin başlayabileceğine ait bir yaklaşım var. Bu, değerli bir adım.”

Türkiye’nin ihraç ettiği savunma endüstrisi eserleri konusunda Milli Savunma Bakanlığı ile yakın çalıştıklarını lisana getiren Fidan, “Burada sorumlu davranıyoruz, ulusal güvenliğimize, ulusal menfaatinize uygun halde davranıyoruz.” dedi.

“BRICS’in bundan sonraki büyüme stratejisi nasıl olacak, ona bakıyoruz”

Türkiye’nin BRICS’e katılıp katılmayacağı istikametindeki soruya cevap veren Fidan, “Cumhurbaşkanımız (Recep Tayyip Erdoğan) da söz etti, biz BRICS’le ilgilendiğimizi onlara söyledik. Biz bu platformla ilgileniyoruz dedik.” tabirlerini kullandı.

Fidan, BRICS üyeliğine kabul düzeneğini anlatarak, “Sizi ya ortak ülke olmaya ya da üye ülke olmaya, bir sisteme davet ediyorlar onlar. Daha sonra o daveti sizin hani kabul edip etmeme mevzularınız oluyor.” diye konuştu.

Bakan Fidan, “En son davet edilen üye ülkeler ortasından bir, ikisinin şu anda çekinceli davrandığını da görüyorum yani tam bu türlü kabul etmiş de gözükmüyorlar.” dedi.

BRICS’in resmi olarak 11 ülkenin üye bulunduğu bir platform olduğunu söyleyen Fidan, şunları kaydetti:

“Şu anda en az onun iki mislinden daha fazla ülkenin de buraya müracaat ettiğini görüyoruz. Artık bu ülkelerle BRICS ülkeleri ne yapacaklar, nasıl hareket edecekler, bunu yakından izliyoruz. Buna ait değerlendirmelerimiz var, daima temaslarımız var. Bu platformun hem bundan sonraki büyüme stratejisi nasıl olacak, ona bakıyoruz hem de daha da değerlisi açıkçası bizim için ne tipten bir katma bedel üretecek, ne tipten bir kurumsallaşmayı beraberinde getiriyor, ne cinsten bir ekonomik planı var, onu göreceğiz.”

Fidan, BRICS üyesi ülkelerin tıpkı vakitte öbür ekonomik platformların da üyesi olduğunu lisana getirdi.

BRICS’in G20’nin altında 3 ana kümeden biri olduğunu, BRICS dışında G7 ve MİKTA’nın bulunduğunu anlatan Fidan, “Ekonomik iştiraklerin, arayışların arttığı bir denklemde BRICS’e ilgi çok arttı. Bilhassa daha Batı merkezli refah ağının dışında kalan ülkeler, BRICS’e daha fazla ilgi gösterir duruma geldiler. Artık oraya teveccüh fazla. Artık BRICS bunu nasıl yönetecek, bunu daima bir arada göreceğiz fakat dediğim üzere yani bir paydaşlık düzeneği geliştirebilir kendi içerisinde. Onun duyumlarını da alıyoruz, daima bir arada göreceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin “sorun çözücü” ülke olarak nitelendirilmesine ait Fidan, güçlü bir siyasi liderliğin ve çeşitli alanlardaki kapasite üretiminin değerli olduğunu söz ederek, dış alakalarda farkındalık, dikkat ve idrak düzeyinin yükselmesinin kıymetine dikkati çekti.

Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu 3. Toplantısı

Yarın İstanbul’da 3+3 formatında Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu 3. Toplantısı’nın düzenleneceğini anlatan Fidan, Türkiye, Rusya, İran, Ermenistan ve Azerbaycan dışişleri bakanları olarak bir ortaya geleceklerini söyledi.

Fidan, Azerbaycan-Ermenistan sıkıntısının yanı sıra Kafkasya’nın tamamına ait görüşme yapacaklarını kaydederek, Türkiye’nin son yıllarda dikkat çektiği “bölgesel sahiplenme” kavramına değindi.

Bu platform ve bölgesel teşebbüsleri “bölgesel sahiplenme” çerçevesinde değerlendirdiklerine işaret eden Fidan, hegemon gücün beklenmesinden fazla bölge ülkelerinin bir ortaya gelerek sıkıntılarını kendilerinin çözmesi gerektiğini anlattı.

Fidan, Ermenistan’la ortaya konacak tarihi ve resmi bir barışın hakikaten bölge için geri döndürülemez istikrarın, refahın ve kalkınmanın önünü açacağına inandıklarını kelamlarına ekledi.

Muhabir: Muhammet Tarhan,Tuğba Altun,Mehmet Şah Yılmaz