Fransa’da yeni başbakanın kim olacağı şimdi bilinmiyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – Fransa’da birinci tipi 30 Haziran ve ikinci tipi 7 Temmuz’da yapılan erken genel seçimler, solcu 4 partinin oluşturduğu Yeni Halk Cephesinin galibiyeti ile sonuçlandı.

Seçimlerde, solcu Yeni Halk Cephesi 178 milletvekili çıkararak birinci sırayı alırken, onu 163 sandalye ile Macron ittifakı ve 143 sandalye ile çok sağcı Ulusal Birlik İttifakı (RN) izledi.

Bu sonuçlarla toplam 577 milletvekilinin vazife yapacağı mecliste hiçbir parti ya da ittifak hükümet kurmak için gerekli salt çoğunluğa ulaşamadı.

Yeni meclis tablosu, hükümet kurmak için ittifaklar ya da partiler ortasında koalisyon görüşmelerini zarurî kılıyor.

Mevcut meclis dağılımı ve siyasi başkanların seçim sonrası açıklamaları göz önüne alındığında ülkede hükümet kurulması haftalar sürebilir ve siyasi belirsizlik, Fransa’nın 26 Temmuz-11 Ağustos tarihlerinde mesken sahipliği yapacağı 2024 Paris Olimpiyatlarını olumsuz etkileyebilir.

Seçimin galibi sol ittifakının seçim sonrasında da birlikteliğini koruyarak merkezdeki partiler ile bir koalisyon kurma ihtimali belirsizliğini korurken, solcular başbakan olarak görmek istedikleri isim üzerinde de anlaşabilmiş değil.

Yasal olarak seçim sonuçlarına nazaran hareket etme zaruriliği olmayan Macron’un tekrar de ülkenin yeni başbakanını atamak için öncelikle meclis çoğunluğunu dikkate alması bekleniyor. Fransa’da siyasi geleneklere uygun olarak birinci çıkan parti ya da ittifaktan bir isim başbakan seçiliyor.

Solcu ittifak seçim kampanyasında “tek” bir önder belirleyemedi

İkinci tipi 7 Temmuz’da yapılan genel seçimler, siyasi yelpazenin solundaki Sosyalist Parti (PS), Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), Fransa Komünist Partisi (PCF) ve Yeşiller’in (EELV) kurduğu Yeni Halk Cephesi ittifakı, çok sağcı Ulusal Birlik’in (RN) kurduğu ittifak ve Macron’un “Cumhuriyet için daima birlikte” ittifakı etrafında döndü.

Kampanya sürecinde Macron ittifakına mevcut Başbakan Gabriel Attal liderlik ederken, çok sağ da başbakanlık koltuğu için 28 yaşındaki RN Başkanı Jordan Bardella’yı öne çıkardı.

Ulusal Birlik ittifakının birinci cinsten birinci çıkmasının akabinde, Fransa’nın “aşırı sağın eline düşmesinden” korkan sol partiler yıllar sonra birinci sefer bir ittifak kurarak gitti fakat kampanya sürecinde tek bir ismi başbakanlık koltuğuna aday göstermekten geri durdu.

Solcular başbakan adayı olarak Melenchon’a sıcak bakmıyor

Öte yandan sol ittifakının en büyük partisi LFI’den geçen seçimlerde de cumhurbaşkanlığına aday gösterilen Jean-Luc Melenchon, sol cephede ismi başbakanlıkla anılan en önemli isim oldu.

Melenchon, sol ittifakın seçim galibiyetinin akabinde yaptığı açıklamada, Macron’un “Yeni Halk Cephesini idareye çağırma vazifesi olduğunu” ve buna hazır olduklarını kaydetti.

Ancak, ittifaktaki öbür sol partiler, Filistin’e verdiği güçlü dayanak ve iktisatla ilgili farklılaşan vaatleri nedeniyle Melenchon’un başbakanlığına sıcak bakmıyor.

Daha evvelki seçimlerde Macron ittifakına karşı sert bir seçim kampanyası yürüten Melenchon, kimi çevrelerce “aşırılıkçı” ve “uzlaşması zor” bir isim olarak görülüyor.

Öte yandan LFI’den başbakanlık koltuğu için Meclis Küme Başkanvekili Mathilde Panot ve Parti Koordinatörü Manuel Bompard üzere siyasalların ismi da öne çıkıyor.

Sol ittifakın ikinci büyük partisi yeni başbakan adayını uzlaşıyla belirlemek istiyor

LFI’nin yanı sıra 6-9 Haziran’da yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde yüzde 14 oy oranı ile sol partiler ortasında birinci sırayı alan lakin genel seçimlerde LFI’nin gerisine düşen Sosyalist Partinin de ittifakın çıkaracağı aday konusunda belirleyici olabileceği düşünülüyor.

Sosyalist Parti önderi Olivier Faure, seçim galibiyetinin akabinde yaptığı açıklamada, ittifakın bu hafta başbakanlık için aday gösterecek durumda olması gerektiğini belirtti. Faure, vatandaşlara “ülkeyi yönetemeyecekmiş izlenimi vermemeleri gerektiğini” vurgulayarak, başbakan adayının ittifakın ortaklarının fikir birliğiyle yahut oylamasıyla belirleneceğini kaydetti.

Sosyalist Partide başbakanlık için öne çıkan isimler ortasında Faure’un yanı sıra eski Sosyalist Parti Meclis Küme Başkanvekili Boris Vallaud ve AP seçimlerinin parlayan ismi Raphael Glucksmann bulunuyor.

Ayrıca bu seçimlerde meclise girmeye hak kazanan Sosyalist Partili eski Cumhurbaşkanı François Hollande’ın ismi de başbakanlık için zikrediliyor.

Sol ittifak başbakan olarak parti dışı bir isimde uzlaşabilir

Bugüne kadar siyasi farklılıkları ve temel görüş ayrılıkları nedeniyle daha evvelki genel seçimlerde ittifak kuramayan solcu partiler, çok sağın galibiyetine karşı bu seçimlerde süratle bir ittifak inşa etseler de başbakanlık koltuğu için birebir isim üzerinde anlaşamayabilir.

Diğer sol partiler, ittifakın en büyük partisi LFI’nin kurucu önderi Melenchon’un aday gösterilmesine uzaklıklı yaklaşırken tek bir adayın belirlenemediği senaryoda, sol ittifak, başbakanlık için parti dışı bir isimde anlaşabilir.

Bu durumda başka sol partiler, kendilerine nazaran “aşırı” kalan LFI’ye karşı siyaset arenası dışından daha ölçülü bir ismi önerebilir.

Macron ittifakı çok solu dışlayıp sol partiler ile uzlaşma istiyor

Erken genel seçimlere gittiği için ulusun yazgısı ile “kumar oynamakla” suçlanan ve seçimlerin en büyük kaybedeni olan Macron ittifakı yeni hükümetin de kurucu gücü olmak istiyor.

Seçim sürecinde Macron ittifakı, daha evvelki seçimlerde de sert lisanla eleştirdiği çok solcu LFI ile rastgele bir koalisyon mutabakatına yanaşmayacaklarının sinyalini verirken, LFI kanadı da iktidar ile koalisyon ihtimalini reddetti.

Aşırı sağ ile hükümet kurması beklenmeyen Macron cephesi, 4 partinin oluşturduğu solcu Yeni Halk Cephesinden LFI’yi dışlayarak kalan sol partiler ve öbür merkez partiler ile daha geniş bir koalisyon arayışında.

Öte yandan Macron’un daha geniş koalisyon senaryosunda, merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisinin (LR) solcu partiler ile hükümet kurmaya yanaşması güç görünüyor.

Dolayısıyla meclis dağılımı ve siyasi partiler ortasındaki çekişmeler göz önüne alındığında, bir koalisyon hükümetinin kurulması haftalar sürebilir.

Başbakan Attal, yeni hükümet kurulana kadar vazifede kalabilir

Macron, erken genel seçimlerin ikinci çeşidinden sol ittifakın birinci çıkması üzerine istifasını sunan Başbakan Gabriel Attal’dan vazifesine “şimdilik” devam etmesini istedi.

Attal’ın istifasını reddeden Macron “ülkenin istikrarı” için Başbakan’ın vazifesine bir müddet daha devam etmesini istedi.

Macron’un bu kararı, muhtemel sol-merkez koalisyonu şekillenene kadar ülkenin mesken sahipliği yapacağı 26 Temmuz’da başlayacak 2024 Paris Olimpiyatlarında hükümetin şimdi kurulamamış olma ihtimaline karşı tedbir aldığı biçiminde yorumlandı.

Teknokrat hükümet ihtimali

Eğer Ulusal Meclisteki 3 ana ittifak cephesinden bir koalisyon çıkmazsa, Macron, en erken 2025 Haziran’a kadar idarede olacak, teknokrat bir hükümet atayabilir.

Bu hükümetin birinci vazifesi sonbaharda meclisin önüne gelecek bütçeyi onaylamak olacak. Siyasi partilerin gensoru önergesi ile karşı karşıya kalacak teknokrat hükümeti, bu sınavı veremezse düşebilir.

Muhabir: Şeyma Uzundere