İngiltere’de Kraliyet ailesine ilişkin olmayan tek saray: Blenheim

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

LONDRA (AA) – AA muhabiri, 18 Temmuz’da Avrupa Siyasi Topluluğunun 4’üncü tepesine mesken sahipliği yapacak Blenheim Sarayı’nın tarihini, mimarisini, sanat dünyasındaki pozisyonunu ve içerisinde sergilenen yapıtları derledi.

Ülkede 1705 ile 1722 yıllarında inşa edilen Blenheim hem büyüklüğü hem de kaleye benzeri mimarisiyle İngiltere’de Kraliyet ailesine ilişkin olmadığı halde “Saray” olarak isimlendiren tek yapı.

Başkent Londra’ya yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki sarayın ismi ise İngiltere’nin de ortalarında bulunduğu ittifakın, Fransızlara karşı Almanya’daki Blenheim’da aldığı zaferden geliyor.

O savaşta orduları kumanda eden Marlborough Dükü John Churchill’e “Kraliçe Anne ve minnettar milletin hediyesi” olarak verilen parkta inşa edilen saray, o tarihten bu yana Marlborough Düklerinin şahsi malı ve konutu olmaya devam ediyor.

İngiltere’ye iki sefer başbakanlık yapmış, iki dünya savaşında değerli vazifelerde bulunmuş Winston Churchill’in de doğum yeri olan sarayda, bugün Churchill’in kuzeni Charles Churchill’in soyundan gelen şahıslar yaşıyor.

Anıt yerine rahat bir konut isteyen Düşes, mimarı kovdu

Ünlü mimar John Vanburgh’un imzasını taşıyan saray ve içinde bulunduğu park, tabiat sevgisinin ön plana çıkarıldığı “İngiliz Romantizmi” akımının en büyük ilham kaynaklarından biri olarak anılıyor.

Saray ve mimarı günümüzde çok tanınsa da inşa edildiği periyotta Vanburgh’un ismi yeniden saray nedeniyle silinip gitti.

Bir tiyatro oyununda tanıştığı Marlborough Dükü’nden sarayın işini alan Vanburgh, aslında yazdığı oyunlarla bilinen fakat bunun yanında çok tanınmamış mimari yapıtları olan bir isimdi.

Dük Churchill’in eşi Sarah Jennings ise işi ünlü mimar Christopher Wren’e vermek istiyordu. Daima cephelerde bulunan kocasının tercih ettiği Vanburgh’u denetlemek de Jennings’e kaldı.

Düşes Sarah Jennings, eşi ve ülke için inşa edilecek ulusal bir anıtın yanında rahat bir mesken hayal ederken Vanburgh, birebir anda iki fonksiyon göremeyecek, barok şekilde gösterişli bir yapı tasarladı.

Sık sık Jennings’in savurganlık ve gösteriş merakı tenkitlerine maruz kalan Vanburgh, 1719’da vazifeden alınsa da inşaat bitene kadar gizlice sarayı denetim etmeye devam etti.

Vanburgh’un eşi dahi saray açıldıktan 3 yıl sonra halkın davet edildiği Blenheim’a sokulmadı. Vanburgh’un inşa müddetinde elde ettiği şöhreti bir daha yakalayamadı.

Fransız horozunu yiyen İngiliz aslanı

Merkezinde, konut ve idari ünitelerin bulunduğu ana yapının yer aldığı sarayın iki yanındaki bloklar, kütüphane, misafirhane, galeriler, mutfak ve çamaşırhane üzere kısımların pozisyonlandırılması için yapıldı.

Saraya “kale” havası vermek için eklenen kuleler, birebir vakitte bacaları gizlemek için kullanıldı.

Ana yapının üçgen alınlığında yer alan Fransız horozunu yiyen İngiliz aslanı üzere kabartma ve heykeller, ünlü heykeltıraş Grinling Gibbons’ın elinden çıktı.

Sarayda Marlborough Dükü Churchill’in de bir heykeli bulunurken Blenheim’da Churchill’in 1704’te mağlup ettiği Fransa Hükümdarı 14. Louis’nin de bir büstü bulunuyor.

Büst, Churchill’in Belçika’nın Tournai kentinden getirdiği ganimetler ortasında yer alıyor.

Churchill’in içinde evlilik teklif ettiği tapınak

İlk Marlborough Dükü olan John Churchill, eşi Sarah Jennings ve akabinde gelen 11 dükün ve ailelerinin mezarları da sarayın içindeki şapelde bulunuyor.

Sarayın iç yerindeki tavan ve duvarlarda ise Blenheim Savaşı’ndan sahneler, John Churchill’in kahramanlıkları ve İngiltere’yi simgeleyen üç dişli mızrağı tutan bayan savaşçı (Britannia) figürleri yer alıyor.

Blenheim’ın en dikkati cazip kısımlarından 56 metrelik kütüphane, sarayın birçok noktasındaki tavan ve duvar fotoğraflarını çizen ünlü ressam John Turnhill’e sipariş edilen alanlardan olsa da Turnhill de Vanburgh üzere “savurganlık” teziyle Jennigs tarafından vazifeden alındı.

Bu nedenle kütüphane süslemeleri diğer sanatkarlar tarafından tamamlandı.

Sarayın bahçesi de içi kadar ünlü dizaynlarıyla tanınıyor. Yerden geçen Glyme Irmağı’nın oluşturduğu bataklık alanların kurutulması ve tekrar düzenlenmesiyle tasarlanan bahçede, işten atılan Vanburgh’un ismiyle bilinen bir köprü yer alıyor.

Bu köprü, her müşterisine “Araziniz geliştirmeye elverişli” dediği için Lancelot “Elverişli” Brown olarak tanınan ünlü bahçe dizayncısı tarafından oluşturulan gölü Glyme Irmağı’na bağlayan kanal üzerinde bulunuyor.

Bahçede bulunan başka ünlü yapılar ortasında ise Winston Churchill’in eşine evlilik teklif ettiği yazlık mesken “Diana Tapınağı”, Zafer Sütunu, portakal serası ve İtalyan bahçesi yer alıyor.

Yok olmaktan ABD’li aile kurtardı

Churchill ailesi, toprak sahibi ya da tüccar olmayan, unvanını ve gelirini askeri başarılarından kazanan soylular olarak ülkedeki dükler ortasında en az gelirli ailelerden biriydi ve sarayın masrafları aileye ağır geldiği devirlerde pek çok sanat yapıtı ve aileye ilişkin özel eşyalar satıldı.

Yaklaşık 160 yılda bakıma muhtaç ve yok olma noktasına gelen sarayın talihi, 9. Marlborough Dükü’nün ABD’de demir yolu yatırımları bulunan Vanderbilt ailesinin kızı Consuelo ile evlenmesiyle tekrar döndü.

Consuelo Vanderbilt evliliğiyle Vanderbilt ailesinden yıllık 100 bin dolar gelir ve demir yolu şirketlerinde paylar elde eden 9. Dük Charles, sarayı tekrar bakıma aldı. Sarayın satılan sanat yapıtları yerine yenileri alınırken iç yerler Fransız üslubuyla tekrar tasarlandı.

James Bond ve Vazifemiz Tehlike üzere sinemalar Blenheim’da çekildi

Blenheim sarayı, çeşitli periyotlarda farklı maksatlarla da kullanıldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında askeri hastane olarak hizmet veren bina, İkinci Dünya Savaşı sırasında ise istihbarat servisi MI5’a mesken sahipliği yaptı.

James Bond, Harry Potter, Vazifemiz Tehlike, Transformers ve Indiana Jones üzere sinemaların kimi kısımlarının çekildiği saray, 1950’den bu yana bilet alınarak ziyaret edilebiliyor.

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan sarayın bir kısmında hala Marlborough Dükü ve ailesi yaşasa da Blenheim, çeşitli tertip ve stantlara de konut sahipliği yapıyor.

1800’lü yılları bahis alan Bridgerton dizisi ile Kraliçe Elizabeth’in tahtta geçen periyotlarını anlatan The Crown dizisinde kullanılan kıyafetlerin sergilendiği Blenheim, 18 Temmuz’da da 45’in üzerinde Avrupalı başkanların katılacağı Avrupa Siyasi Topluluğunun 4. tepesine konut sahipliği yapacak.

Muhabir: Behlül Çetinkaya