İsrail Yüksek Mahkemesi, Ultra-Ortodoks Musevilerin mecburî askerlikten muaf tutulamayacağına hükmetti

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – The Times of Israel’in haberine nazaran, mahkeme, ülkede uzun müddettir tartışmalara neden olan ve Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin Haredileri askerlikten muaf tutma eforlarını reddetti.

Haredi erkeklerin zarurî askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin olmadığına ve askerliğe uygun olanların misyona alınması gerektiğine hükmedilen kararda, askere alınmayanların kamu tarafından finanse edilen toplumsal yardım ve eğitim yardımlarından da yararlanamayacaklarına yer verildi.

Kararın, mecburî askerliğe uygun olduğu kestirim edilen 67 bin Haredi erkeğe toplu mu yoksa kademeli biçimde mi tevdi edileceği şimdi kesinleşmedi.

Haredi erkeklerin askerlik hizmetini yerine getirmesi gerektiği istikametindeki kararın siyasi ve toplumsal sonuçlarının olması bekleniyor.

Hükümetin Haredilerin askerlik muafiyeti için ek müddet talebini reddedilmişti

İsrail’de 7 Ekim 2023’ten sonra Gazze Şeridi’ne başlatılan akınların akabinde Haredilerin askerlikten muaf tutulmaya devam edilip edilmeyeceği tartışması yaşanıyor.

Yüksek Mahkeme, mart ayında Netanyahu hükümetinin yeni askerlik yasası hazırlanana kadar Ultra Ortodoks Musevilerin (Haredi) askerlik muafiyetinin uzatılması için ek müddet talebini reddetmişti.

Mahkeme, şu ana kadar askerlik şubesine yazılmamış Tevrat okullarında (Yeşivalarda) eğitim gören Haredi öğrenciler için hükümetin sağladığı fonun da kesilmesi talimatını vermişti.

İsrail Meclisinde, Haredilerin mecburî askerlikten muaf tutulmasına ait yasa tasarısı, 11 Haziran’da yapılan oylamada oy çokluğuyla kabul edilmişti.

Tasarının, yürürlüğe girmesi için ikinci ve üçüncü okumada onaylanmak üzere Meclisin Dışişleri ve Güvenlik Komitesinde tartışılması bekleniyordu.

Muhalefet partileri Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını eleştirirken, Netanyahu hükümetinde yer alan Ultra Ortodoks Musevileri temsil eden partiler ise Haredilere askerliği zarurî hale getirecek yasa tasarısına karşı çıkıyor.

Saldırıların gölgesinde Netanyahu hükümetinin derinleşen sorunu

Netanyahu, Ultra Ortodoks Musevilerin (Harediler) zarurî askerlikten muaf tutulmasına ait yasa tasarısı hakkındaki fikir ayrılıkları ve tartışmaların koalisyon hükümetini dağıtma riski nedeniyle güçlü bir imtihanla karşı karşıya.

Nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan Harediler, askerlik yapmıyor ve hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirtiyorlar.

İsrail maddelerine nazaran 18 yaşını geçen herkesin zarurî askerlik hizmetini yapması gerekirken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışma konusu.

İsrailli laik partiler, bilhassa Gazze’ye taarruzların devam ettiği, kuzeyde Lübnan Hizbullahı ile çatışma riskinin arttığı bir periyotta, dindar Musevilerin de savaş yükünün altına elini koymasını istiyor.

Netanyahu hükümetinin koalisyon ortağı, Arya Deri liderliğindeki Şas ile Moshe Gafni liderliğindeki Birleşik Tevrat Yahudiliği üzere Haredi partileri, dindarların silah altına alınmasına şiddetle karşı çıkıyor.

Gazze Şeridi’ne yönelik 7 Ekim’den bu yana devam eden akınlar ve İsrail ordusunun verdiği kayıplar, Haredilerin silah altına alınmaması tartışmalarını tekrar gündeme getirmişti.

Ülkede Yüksek Mahkeme’nin 2015’te “eşitlik prensibine aykırı” olduğu gerekçesiyle Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını kapsayan maddeyi iptal etmesinin akabinde 2017’den bu yana gelen hükümetler Haredilerin askere alınması konusunda mutabakata varılan bir yasa tasarısı ortaya koyamamıştı.

İsrail’in Sefarad Başhahamı Yitzhak Yosef ise dindar İsraillilerin askerlik hizmetine zorlanması halinde hepsinin yurt dışına gideceğini söylemişti.

Harediler İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor

Çoğu dini münasebetlerle askere gitmeyi reddeden Harediler, 9 milyonluk ülkede nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor.

Ülkedeki Haredi Musevilerinin büyük çoğunluğu Batı Kudüs’teki Meaşerim Mahallesi’nde ve başşehir Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşıyor.

İsrail’de 1 Kasım 2022 seçimlerinden zaferle ayrılan Likud lideri Netanyahu’nun koalisyon ittifakında çok sağcı partilerin yanı sıra Ultra Ortodoks Şas ve Birleşik Tevrat Yahudilik partileri yer alıyor.

Laik Musevilerle ortalarında birçok mevzuda görüş ayrılığı olan ve toplumun geri kalanına entegre olmayı reddeden Haredi Musevilerin birçok, orduda dinlerinin gerektirdiği biçimde yaşayamayacakları gerekçesiyle askerlik yapmayı reddediyor.

Kadın ve erkekler için İsrail’de 3 yıl zarurî askerlik hizmeti bulunuyor. Ultra Ortodoks Yahudilik inanca sahip Harediler ise 26 yaşına kadar Tevrat kurslarında (Yeşiva) eğitim almaları halinde askerlikten muaf tutuluyor.

İsrail’de koalisyon ortağı Haredi partiler, “Tevrat eğitiminin temel hak olduğu” tarafında bir kanun geçirerek temsil ettikleri kısmı askerlikten muaf tutulmasını yasal teminat altına almayı planlıyordu.

Muhabir: Mehmet Alaca