0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

SIVAS (AA) – Kayalıpınar’da Sivas Müze Müdürlüğünce Almanya Marburg Philipps Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vuslat Müller Karpe danışmanlığında birinci kere 2005’te başlatılan hafriyatlar, Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesi ile Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Kısmından Doç. Dr. Çiğdem Maner başkanlığında devam ediyor.

Farklı devirlerde yapılan hafriyatlarda, bugüne kadar eski Asur ticaret kolonileri, Hitit, Roma ve Bizans periyotlarına ilişkin yapı izleri, Helenistik, Roma ve Erken Hristiyanlık periyotlarından kalma mezarlar, Hitit hükümdarları, prenses, prens ve görevlilerine ilişkin çok sayıda mühür baskısı bulundu.

Kazı Lideri Doç. Dr. Çiğdem Maner, AA muhabirine, bu yılki çalışmalarını yaklaşık 3 aydır 30 kişilik grupla sürdürdüklerini söyledi.

Kazılarda bilhassa eski Asur ticaret koloni devri ile Hitit, Roma ve Erken Bizans devrine ilişkin buluntular ortaya çıktığını belirten Maner, “Bu yılki hafriyatlarda sürpriz buluntu ise Asur ticaret koloni devri yapılarında bulunan el izleri oldu.” dedi.

“Sıvama izlerini tekrar rekonstrüksiyon etmeye çalıştık”

Yaklaşık 6-7 hafta evvel kerpiçlerden tarihlendirme yapmak için Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü uzman grubunun hafriyat alanına geldiğini anlatan Maner, şunları kaydetti:

“O gün köşeye güneş düştüğü vakitte duvarlarda el izleri gördüm. Daha sonra uzman restoratörlerimiz Aleyna Yaşar ve Ayla Gül ile o alanlarda çalışmalara başladık. Sıvama izlerini tekrar rekonstrüksiyon etmeye çalıştık. Bunlar çok heyecan verici zira eski Asur ticaret koloni devri dediğimiz devir, Türkiye’de 10’dan az hafriyatta çıkmaktadır. Münasebetiyle buradaki örnekler ünik ve münferit, o periyottaki sıvama hareketlerinin günümüzdeki sıvama hareketleriyle birebir olduğunu gördük. El izlerinin ve sıvama izlerinin birçoklarını sergilenmesi için müzeye verdik. 2-3 adedini de burada alanda konsolide edip ziyaretçilerin görmesi için bıraktık.”

Maner, sıvama izlerinin yapıların mimarisi ve nasıl yapıldığı hakkında da önemli bilgiler sunduğuna işaret ederek, “Sıvaların birkaç kat olduğunu fark ettik. Ayrıyeten bir el izinin katını kaldırdıktan sonra da tekrar altında el izlerinin olduğunu fark ettik. Günümüzde de birçok köy meskeninde hala sıvama izleri duvarlarda görülmektedir.” diye konuştu.

Anadolu’da Neolotik Çağ’dan itibaren el baskılarının olduğunu tabir eden Maner, bunun uğur, nazar ya da ailenin simgesi olarak kullanıldığını lisana getirdi.

“8 el baskısı ve sıvama izi var”

Maner, sıvaların yapıların harç tahlili ve nasıl bir mimariye sahip olduğuyla ilgili bilgiler verdiğini söyledi.

Sıvaları kaldırdıklarında kireç katmanlara rastladıklarını, o devirlerde de bugün olduğu üzere kirecin konutlara akrep, böcek üzere haşerelerin girmesini önlemek hedefiyle kullanılmış olabileceğini aktaran Doç. Dr. Maner, şöyle devam etti:

“El izlerinin Türkiye’de o periyoda ilişkin tek olduğunu söyleyebiliriz. Münasebetiyle ziyaretçilerin buraya gelmesini ümit ediyoruz. Ziyaretçiler 3 bin 900 yıl önce yaşamış insanların el izlerini görebilir. 8 el baskısı ve sıvama izleri var. Sıvama sürecini çömelerek ve tutunarak yaptıklarını anlıyoruz. Hasebiyle yerde bütün sıvama hareketlerini anlayıp yine canlandırabiliyoruz. Bu da bize o devri ve insanları daha yakın hale getiriyor. Arkeoloji çok soyut bir meslek, kalıntılardan medeniyetleri yine canlandırmaya çalışıyoruz. Bu tip buluntular ülkemize iyi olsun, kültür mirasımız için çok pahalı bir katkı.”

“Burası Karum merkezleriyle ilişki içerisindeydi”

Koloni Çağı periyodunda Acem Höyük, Kültepe, Hattuşa üzere yerlerin büyük ticaret merkezleri olduğu bilgisini paylaşan Maner, “Bir tanesi de burada Kızılırmak kenarında Kayalıpınar. O devirde Karum Samuha olarak bilinen bir yerdi. Ayrıyeten ırmak ticaretiyle de zenginleşen tüccarların yaşadığı bir merkezdi. Münasebetiyle burada aslında varlıklı insanların yaşadığını varsayabiliriz. Konutlar büyük, duvarlar kalın ve bu izler bize o devirdeki beşerler hakkında önemli bilgiler veriyor. Kültepe, Hattuşa, Acem Höyük üzere kıymetli Karum merkezleriyle ilişki içerisindeydi burası.” tabirini kullandı.

“Büyüklüğü prestijiyle el izinin erkeğe ilişkin olduğunu iddia ediyoruz”

Kazı alanında misyonlu uzman restoratör Aleyna Yaşar da rastladıkları el izlerine ait bilgi verdi.

İzleri birinci etapta konsolide edip kaldırmayı planladıklarını belirten Yaşar, “İç kısımda kalan cephemizi güney ve doğu duvarı olarak isimlendirdik. Bunlarda 8 kaldırma süreci gerçekleştirdik. Bunlar yüzeyde gökkuşağı buluntusu halinde sıvama hareketi yapılarak yapılmış izler. Sıva yapan kişinin elinin açılma izlerini keşfettik. Buluntulardan bir kısmını ise hafriyat deposuna kaldırılıp konsolide süreci yaptık. Bulunan el izinin büyüklüğü itibariyle erkeğe ilişkin olduğunu varsayım ediyoruz.” biçiminde konuştu.

Muhabir: Serhat Zafer