Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde, Genel Sekreter Antonio Gutterres’in çağrısıyla 4 yıl aradan sonra Kıbrıs’ta sorunun çözümü için gayriresmi 5+BM görüşmesi öncesi, Kıbrıs’ta bir araya gelen taraflar hangi eksende hareket edeceklerini ve kırmızı çizgilerini belirledi. Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’dan üst düzey ziyaretlerden sonra önümüzdeki hafta da görüşmeye gözlemci olarak katılacak AB’nin Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Ada’ya giderek taraflarla görüşecek.

Bir aydan az zaman kalan görüşmede Türkiye’nin yarım asırdır üzerine görüşülen “federasyon” modeli yerine, “eşit haklara sahip iki egemen devlet” modeli de ilk kez masada yer alacak. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Ada’da 1-2 Şubat’ta gerçekleştirdiği temaslarında KKTC’nin tezlerinin yanı sıra kırmızı çizgileri de belirlendi. KKTC, mart ayındaki görüşmede, yarım asırdır müzakareleri süren ve bir sonuca ulaşılamayan federasyon modeli yerine, “eşit haklara sahip iki egemen devlet” modelini masaya getirecek. Bu model, garantör ülkelerden sadece Türkiye’den açık destek görse de İngiltere’nin kapalı kapılar ardında bu modele destek verdiği ve “çözümü kolaylaştıran bir model” olarak gördüğü ifade ediliyor.

8 maddelik İngiliz planı

Çavuşoğlu’nun ardından 4 Şubat’ta Ada’ya giden İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab’ın ziyareti, “nabız yoklama” olarak değerlendirildi. Ada’da her iki taraf ile de temaslarda bulunan Raab’ın, taraflara çantasında getirdiği sekiz maddelik yeni İngiliz planını sunduğu iddia ediliyor. Rum Politis Gazetesi’nin haberine göre, plan, “iki egemen toplum federasyonunun oluşturulması, Kıbrıs Türkü için azınlık statüsü ve anlaşma imzalandığı tarihten itibaren Türk askerinin çoğunun bölgeden çekilmesi” gerektiğini içeriyor.

GKRY ‘federasyon’ istiyor

Bu plana Kıbrıs Türk tarafının, sert tepki göstererek kabul edilmez bir plan olduğunu ifade ettiği belirtildi. Planda, garantör ülkeler arasında sadece Türkiye’nin haklarından vazgeçeceği üzerinde durularak, İngiltere ve Yunanistan’a dair herhangi bir ifadenin yer almaması da dikkat çekiyor. Diğer yandan, 8 Şubat’ta GKRY’ye giden Yunanistan Başbakanı Kriyakos Miçotakis de Rum tezine destek vererek kırmızı çizgisini ortaya koydu ve sadece “federasyon” dedi. Bu teze 19 Şubat’ta Ada’yı ziyaret edecek olan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Türk tezini dinlemeden destek verdi.

Türkiye’den yeni işbirlikleri

Türkiye’den Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç ve Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı Fatma Şahin dün KKTC’ye giderek, birçok alanda yeni iş birliklerini görüştü. Bugün de devam edecek temaslarda, Türkiye ile KKTC arasındaki Mali İşbirliği Protokolü’nün görüşmeleri de yapılacak. Diğer yandan Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve KKTC Başbakanlığı Arasında e-Devlet hizmetlerine ilişkin mutabakat zaptıyla Karayolları Genel Müdürlüğü ile KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı arasında karayolları yatırımlarının gerçekleştirilmesine ilişkin uygulama protokolünün imzaları atılacak.