Kocacık ve Atatürk

Sultan I. Beyazıd dönemine ait ilk iskân kaydı 1400–1401 yıllarında, ” Tuz yasağını” kabul etmeyen Manisa- Menemen Ovası’nda kışlayan Aşiretlerden

”Göçerevliler” e ait olup Filibe taraflarına yerleştirilmişlerdir. Asıl yoğunluk 1691 yılında, Padişah’ın bir ” Hattı Hümayun”u ile Yörük gurupları

”Evlad-ı Fatihan” olarak yeniden yazıldılar. Rumeli’ye iskan edilen Yörükler sırasıyla ;

A) Naldöken Yörükleri , B) Tanrıdağı Yörükleri , C) Selanik Yörükleri ,

D) Ofçabolu Yörükleri , E) Vize Yörükleri ve F) Kocacık Yörükleri’dir.

Rumeli’ye iskân edilen Yörüklerin ekserisi Karaman ve Saruhan Yörükleri’dirler. Kocacık Yörükleri, Manastır -Ohri-Struga üzerinden,

Debre-i Bala Sancağı’na gelip bu günkü ismiyle ”Kocacık” denilen köye yerleşmişlerdir.

KOCACIK YÖRÜKLERİ VE ATATÜRK

Kocacık denildiği zaman aklıma hep Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu

Mustafa Kemal Atatürk ve ataları aklıma gelir. Atatürk’ümüzün soy kütüğü

(Kızıloğuzlar)’dan geliyor. Karaman’da ki, Taşkale kasabasının adı 1960 yılına kadar (Kızıllar) imiş. Daha sonra ismi Taşkale olarak değiştirilmiştir.

Bu günkü Makedonya’nın, Debre kasabası’na bağlı ” Jupa ” Bölgesi’nin

Kocacık köyünde; Ali Rıza Efendi’nin Babası (Kızıl Hafız Ahmet Efendi) dünyaya gelmiş, uzun yıllar bu köyde yaşamıştır. XI. yüzyıla dönüp Anadolu tarihine baktığımızda Oğuzlar’ın Kızıl boyu, Alparslan’ın yeğeni Sadettin Bey’in komutasında, Malazgirt Savaşı’na katılıp Anadolu’ya girerek Konya ve Karaman başta olmak üzere Anadolu’nun geniş bir kesimine yerleşmişlerdir. Selçuklu Devleti’nin yıkılışından sonra kendi beyliklerini kuran Kızıllar’dan ( Kızıloğlu Ahmet Bey )’in beyliğini Osmanlı Sultanı II. Murad ortadan kaldırır ve akabinde II.Mehmed  Karaman Beyliği’ne son verince, bölgedeki Kızıl Oğuz Türkleri’ni

Rumeli’de feth ettiği Selanik, Manastır ve Yanya bölgelerine göndermiştir.

Kocacık Yörükleri; Rumeli’ye (168 Ocak ) olarak gelmişlerdir. 1 Ocak, 30 kişilik Tımar’dan oluşmakta olup, bu 30 kişiden 5’i (Eşkinci ) adıyla silahlı savaşçı 25′ i de (Yamak) olarak Evlad-ı Fatihan kütüklerine kaydedilmişlerdir.

Kocacık’ta Türk hâkimiyeti 1448–1912 yılları arasında sürmüştür. Kocacık, Osmanlılardan önce Arnavut İskender(Skender Begu) Bey’in hakimiyetinde idi.

Türkler ile İskender Bey arasında tam 5 kez savaş yapılmıştır. Bu savaşlar 1443- 1448 yılları arasında yapılmıştır. İskender Bey’in, Kocacık’ta Türkler ile yaptığı son büyük savaş, Erenler veyahut Büyük Şehitlik denilen, Kocacık Kalesi altındaki büyük düzlükte Miladi 19 Mart 1447 ile 6 Mart 1448 tarihleri arasında yapılmış ve Türkler’in kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu savaşlar sonrasında Büyük Şehitlik’te 3 bini aşkın şehidimiz yatmaktadır. Bu savaşlarda Türk ordularına İsa Bey’in komuta etmesi, ardından Sultan II. Murad’ın Kocacık’a gelip ordunun başına geçmesi ve zaferin ardından kışı Kocacık’ta geçirmesi de

savaşın büyük ordu birlikleri arasında olduğunu kanıtlamaktadır. Kocacık Yörükleri’nin yerleşmelerini kısaca anlattıktan sonra Atatürk’ümüzden bahsedeyim. Atatürk’ün dedesi 1830 yılında Kocacık’tan göçer ve Selanik’e yerleşir. 1839 Kocacık doğumlu Ali Rıza Efendi ile 1857 Yunanistan’ın Vodina Kazası’nın, Sarıgöl Nahiyesi Yörüklerinden Sofuzade Feyzullah Efendi’nin kızı Zübeyde Hanım 1870 yılında evlenirler. Bu evliliklerinden Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte toplam 6 çocukları dünyaya gelmiştir. Özetle; 1697 yılında yapılan yoklamaya göre Rumeli’de Evlad-ı Fatihan olarak; 1116 Hane ve 16 bin 582 kişi tespit edilmiştir. 1826 senesinde Evlad-ı Fatihan teşkilatı yeniden düzenlendi. 24 grupta toplanarak 4 Tabur haline getirildi. Tanzimat’tan sonra çıkarılan bir kanunla 1846 yılında Sultan II. Mahmut tarafından Evlad-ı Fatihan teşkilatı kaldırılmıştır.

Kullanılan kaynakçalar :

Kaynak : İlber ŞİYAK  ‘Makedonya Rekalar Kazasında Türk İzleri” adlı kitap.

Kaynak; Rumeli’de Yörükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan. M. Tayyib Gökbilgin. İst. 1957

Kaynak; Mehmed Neşri, Kitab-ı Cihan-nüma I. Ankara 1987 shf. 182-183

DEVAM EDECEK ;

HAFTAYA KOCACIK VE REKA YÖRESİNDE TÜRK – İSLAM GERÇEĞİ

Sultan I. Beyazıd dönemine ait ilk iskân kaydı 1400–1401 yıllarında, ” Tuz yasağını” kabul etmeyen Manisa- Menemen Ovası’nda kışlayan Aşiretlerden

”Göçerevliler” e ait olup Filibe taraflarına yerleştirilmişlerdir. Asıl yoğunluk 1691 yılında, Padişah’ın bir ” Hattı Hümayun”u ile Yörük gurupları

”Evlad-ı Fatihan” olarak yeniden yazıldılar. Rumeli’ye iskan edilen Yörükler sırasıyla ;

A) Naldöken Yörükleri , B) Tanrıdağı Yörükleri , C) Selanik Yörükleri ,

D) Ofçabolu Yörükleri , E) Vize Yörükleri ve F) Kocacık Yörükleri’dir.

Rumeli’ye iskân edilen Yörüklerin ekserisi Karaman ve Saruhan Yörükleri’dirler. Kocacık Yörükleri, Manastır -Ohri-Struga üzerinden,

Debre-i Bala Sancağı’na gelip bu günkü ismiyle ”Kocacık” denilen köye yerleşmişlerdir.

Kocacık denildiği zaman aklıma hep Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu

Mustafa Kemal Atatürk ve ataları aklıma gelir. Atatürk’ümüzün soy kütüğü

(Kızıloğuzlar)’dan geliyor. Karaman’da ki, Taşkale kasabasının adı 1960 yılına kadar (Kızıllar) imiş. Daha sonra ismi Taşkale olarak değiştirilmiştir.

Bu günkü Makedonya’nın, Debre kasabası’na bağlı ” Jupa ” Bölgesi’nin

Kocacık köyünde; Ali Rıza Efendi’nin Babası (Kızıl Hafız Ahmet Efendi) dünyaya gelmiş, uzun yıllar bu köyde yaşamıştır. XI. yüzyıla dönüp Anadolu tarihine baktığımızda Oğuzlar’ın Kızıl boyu, Alparslan’ın yeğeni Sadettin Bey’in komutasında, Malazgirt Savaşı’na katılıp Anadolu’ya girerek Konya ve Karaman başta olmak üzere Anadolu’nun geniş bir kesimine yerleşmişlerdir. Selçuklu Devleti’nin yıkılışından sonra kendi beyliklerini kuran Kızıllar’dan ( Kızıloğlu Ahmet Bey )’in beyliğini Osmanlı Sultanı II. Murad ortadan kaldırır ve akabinde II.Mehmed  Karaman Beyliği’ne son verince, bölgedeki Kızıl Oğuz Türkleri’ni

Rumeli’de feth ettiği Selanik, Manastır ve Yanya bölgelerine göndermiştir.

Kocacık Yörükleri; Rumeli’ye (168 Ocak ) olarak gelmişlerdir. 1 Ocak, 30 kişilik Tımar’dan oluşmakta olup, bu 30 kişiden 5’i (Eşkinci ) adıyla silahlı savaşçı 25′ i de (Yamak) olarak Evlad-ı Fatihan kütüklerine kaydedilmişlerdir.

Kocacık’ta Türk hâkimiyeti 1448–1912 yılları arasında sürmüştür. Kocacık, Osmanlılardan önce Arnavut İskender(Skender Begu) Bey’in hakimiyetinde idi.

Türkler ile İskender Bey arasında tam 5 kez savaş yapılmıştır. Bu savaşlar 1443- 1448 yılları arasında yapılmıştır. İskender Bey’in, Kocacık’ta Türkler ile yaptığı son büyük savaş, Erenler veyahut Büyük Şehitlik denilen, Kocacık Kalesi altındaki büyük düzlükte Miladi 19 Mart 1447 ile 6 Mart 1448 tarihleri arasında yapılmış ve Türkler’in kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu savaşlar sonrasında Büyük Şehitlik’te 3 bini aşkın şehidimiz yatmaktadır. Bu savaşlarda Türk ordularına İsa Bey’in komuta etmesi, ardından Sultan II. Murad’ın Kocacık’a gelip ordunun başına geçmesi ve zaferin ardından kışı Kocacık’ta geçirmesi de

savaşın büyük ordu birlikleri arasında olduğunu kanıtlamaktadır. Kocacık Yörükleri’nin yerleşmelerini kısaca anlattıktan sonra Atatürk’ümüzden bahsedeyim. Atatürk’ün dedesi 1830 yılında Kocacık’tan göçer ve Selanik’e yerleşir. 1839 Kocacık doğumlu Ali Rıza Efendi ile 1857 Yunanistan’ın Vodina Kazası’nın, Sarıgöl Nahiyesi Yörüklerinden Sofuzade Feyzullah Efendi’nin kızı Zübeyde Hanım 1870 yılında evlenirler. Bu evliliklerinden Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte toplam 6 çocukları dünyaya gelmiştir. Özetle; 1697 yılında yapılan yoklamaya göre Rumeli’de Evlad-ı Fatihan olarak; 1116 Hane ve 16 bin 582 kişi tespit edilmiştir. 1826 senesinde Evlad-ı Fatihan teşkilatı yeniden düzenlendi. 24 grupta toplanarak 4 Tabur haline getirildi. Tanzimat’tan sonra çıkarılan bir kanunla 1846 yılında Sultan II. Mahmut tarafından Evlad-ı Fatihan teşkilatı kaldırılmıştır.

Kaynak : İlber ŞİYAK  ‘Makedonya Rekalar Kazasında Türk İzleri” adlı kitap.

Kaynak; Rumeli’de Yörükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan. M. Tayyib Gökbilgin. İst. 1957

Kaynak; Mehmed Neşri, Kitab-ı Cihan-nüma I. Ankara 1987 shf. 182-183

DEVAM EDECEK ;

HAFTAYA KOCACIK VE REKA YÖRESİNDE TÜRK – İSLAM GERÇEĞİ