Lösemi ve lenfoma hastalarında “CAR-T hücre tedavisi” umut vaat ediyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Derneğince üçüncüsü yapılan Transplantasyon ve Hücresel Tedaviler Kongresi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) bir otelde düzenlendi.

Derneğin Kurucu Lideri ve Dünya Aferez Birliği Lideri Prof. Dr. Fevzi Altuntaş, 26 Eylül’de başlayan ve bugün tamamlanan kongreye ait düzenlenen basın toplantısında, kongreye üç kıtadan yaklaşık 400 akademisyenin katıldığını, transplantasyon, hücresel tedaviler ve klinik çalışmalara yönelik dünyadaki bilimsel gelişmelerin kongrede ayrıntılı olarak tartışıldığını anlattı.

Akut lenfoblastik lösemi, lenfoma, multiple myeloma üzere hematolojik kanserlerin tedavisinde “çığır açan” bir sistem olarak tanımlanan CAR-T hücre tedavisinin de kongrede üretimden uygulama basamağına kadar tüm taraflarıyla değerlendirildiğini belirten Altuntaş, Transplantasyon ve Hücresel Tedavi Merkezlerinin “mükemmeliyet merkezi” olması için neler yapılabileceğine ait de bilgi paylaşımında bulunulduğunu kaydetti.

“Türkiye, kök hücre naklinde dünyanın sayılı ülkelerinden biri”

Prof. Dr. Altuntaş, kök hücre nakli bekleyen hastalara en uygun bağışçının bulunabilmesi amacıyla Sağlık Bakanlığı ve Türk Kızılay işbirliğinde yürütülen Türkiye Kök Hücre Uyum Merkezi (TÜRKÖK) projesinin değerine işaret ederek, şu bilgileri paylaştı:

“Türkiye, kök hücre naklinde dünyanın gıptayla baktığı, yurt dışından da hastaların tercih ettiği çok düzgün bir noktada. Kök hücre nakil merkezlerimiz, hem bilimsel araştırmaları hem uygulamalarıyla memleketler arası kabul gören, birçok ülkeden bireylerin eğitim aldığı merkezler. Türkiye, kök hücre naklinde dünyanın sayılı ülkelerinden biri. Lakin hücresel tedaviler noktasında gelişmeye muhtaçlık bulunuyor. CAR-T hücresi, tümör aşıları, immünoterapi üzere alanlarda trendi yakalamamız, geç kalmamamız lazım. Transplantasyonda yakaladığımız başarıyı burada da yakalamanın, ülkemize bu mevzuda paha katmanın uğraşı içerisindeyiz.”

“Yıllık nakil sayısı 5 bini aştı”

Kongre Lideri, Malatya İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Kök Hücre Nakli Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Mehmet Ali Erkurt, Türkiye’nin kemik iliği nakillerinde batı standartlarını yakaladığını vurguladı.

Erkurt, TÜRKÖK’ün hastalar için umut olduğunun altını çizerek, “Ülkemizde kök hücre nakil merkezi sayısı 100’ü, yıllık nakil sayısı ise 5 bini aşmıştır. Akraba dışı nakillerin artık yüzde 95’i kendi bankamızdan olmaktadır. Otolog ve allojenik nakiller için bekleme sırası kalmamıştır. Haploidentik dediğimiz HLA doku kümesi uyumsuz nakillerde muvaffakiyet oranları batı toplumlarına benzeridir. Kemik iliği nakillerinin yüzde 10’u yurtdışından gelen hastalara yapılmaktadır.” diye konuştu.

Kök hücre olmadan kemik iliği nakli yapılamayacağına, hasebiyle kök hücre bağışlarının büyük kıymet taşıdığına dikkati çeken Erkurt, “Herhangi bir sıhhat sorunu olmayan 18-50 yaş ortası herkes kemik iliği bağışçısı olabilir. Kök hücre bağışçısı olmak için korkmaya gerek yok, bunun bağışçıya hiçbir ziyanı yok. Gelin istekli olalım, bir hayat kurtaralım. Bağışta bulunmak isteyenler en yakın Kızılay İstekli Verici Merkezi’ne başvurarak, hem bilgilendirme alabilir hem de bağış için aday olabilirler.” sözlerini kullandı.

“CAR-T, bilhassa direnç gelişen durumlarda kıymetli bir tedavi seçeneği”

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Hematoloji Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Burhan Turgut da Türkiye’de klinik çalışmaları süren CAR-T hücre tedavisine ait bilgileri paylaştı.

CAR-T’nin, bağışıklık sisteminin bir hücresinin gen transferi yoluyla değiştirilmesiyle elde edilen “kansere karşı silahlandırılmış bir hücre” olarak tanımlanabileceğini belirten Turgut, şunları kaydetti:

“Bu halde bir bağışıklık sistemi hücresini kanser tedavisinde kullanmış oluyoruz. CAR-T, bilhassa son 3-5 yılda gelişen ve şu an hücresel tedaviler içerisinde en tesirli prosedür olarak gündemde olan bir tedavi hali. Bu tedavi şu anda lenfoma, lösemi, akut lenfoblastik lösemi, multiple myeloma üzere hematolojik kanserlerde, bilhassa direnç gelişen, standart tedavilerin etkisiz kaldığı durumlarda değerli bir tedavi seçeneği haline gelmiş durumda. Dünyada bilhassa ABD’de 30 binden fazla hastaya uygulandı, Avrupa’da aşikâr ülkelerde ve Çin’de de yaygınlaşmış, standart tedavi haline gelmiş durumda.

Ülkemizde ise bu alanda yürüyen preklinik ve kimi faz çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmalar yoluyla tedaviye ulaşabilen hastalar oldu. Lakin şimdi standart tedavi olarak ülkemizde ruhsatlanmış bir CAR-T hücre eseri yok. Önümüzdeki yıllarda bu bahiste aşikâr bir noktaya gelebileceğimizi öngörüyoruz.”

Prof. Dr. Turgut, CAR-T hücre tedavisinde hastalığa, hastaya nazaran değişen oranlarda muvaffakiyet elde edildiğinin altını çizerek, “Mesela akut lenfoblastik lösemide, lenfomalarda hayli yüksek oranlarda tedavi başarısı elde ediliyor, pek çok hastanın hayatı kurtarılabiliyor.” dedi.

Turgut, CAR-T hücre tedavisinin kök hücre naklinin alternatifi değil tamamlayıcısı üzere görülmesi gerektiğinin, nakil sonrası hastalığı nükseden şahıslarda kurtarıcı bir tedavi olabileceğinin ve şu an birinci basamak bir tedavi olmadığının altını çizdi.

“Hematolojik kanserlerin değerli bir kümesinde tedavi seçeneği olacak”

Daha sonra basın mensuplarının CAR-T hücre tedavisi ile ilgili sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Fevzi Altuntaş, şu an dünya genelinde bu tedaviyle ilgili 1000’in üzerinde klinik çalışmanın yürütüldüğünü aktardı.

Tedavinin dünyada on binlerce hastaya uygulandığına ve bunun tedaviyle ilgili kıymetli bir bilgi birikimini de sağladığına dikkati çeken Altuntaş, şöyle devam etti:

“Bu data birikimiyle önümüzdeki süreçte CAR-T hücre tedavilerinin bilhassa hematolojik kanser hastalarının değerli bir kümesinde bir tedavi seçeneği olacağını söyleyebiliriz. Burada altını çizmemiz gerekiyor, bu bir tedavi seçeneği. CAR-T hücre tedavisi çığır açan bir teknoloji, bu teknolojiyi kullanmak, yaygınlaştırmak lazım. Lakin ‘her kaygıya deva’ olarak görülmemeli, seçilmiş hasta kümelerinde hastalığı değerli oranda denetim altına alabilmekte. CAR-T son derece değerli da bir tedavi, bunun yaygınlaşması için teknolojinin gelişmesi lazım, vakte da gereksinim var. Hangi hastaların yarar göreceğinin de tespit edilip, standardize edilmesi gerekiyor. Merkezlerin bu bahiste tecrübelerinin artması çok değerli. Tüm bunların vakitle ilerleyeceğine, teknolojinin gelişmesiyle tedavi maliyetinin de azalacağına inanıyorum.”

Altuntaş, Türkiye’de de klinik araştırmaları süren bu tedavinin ilerleyen devirde üretimin de devreye alınmasıyla yaygınlaşması, daha çok hastaya ulaşması temennisinde bulundu.

Muhabir: Burcu Çalık Göçümlü