0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

BRÜKSEL (AA) – NATO’nun yeni Genel Sekreteri Hollanda Başbakanı Mark Rutte, ülkesinde 14 yıl boyunca koalisyon hükümetleri liderliğinden getirdiği kriz idaresi maharetleriyle bilinirken tecrübeli siyasetçinin bunları misyonu devralacağı konjonktürde nasıl değerlendirileceği merak ediliyor.

Hollandalı siyasetçi, 7 çocuklu ailenin en küçük üyesi olarak 14 Şubat 1967’de Lahey kentinde doğdu.

Üniversite yıllarında, sonrasında liderlik edeceği Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisinin (VVD) Gençlik Kolları Başkanlığını yaptı.

Yüksek tahsilini Leiden Üniversitesinde Hollanda tarihi üzerine tamamlayan Rutte, 10 yıl kadar özel kesimde insan kaynakları alanında çalıştı.

Rutte’nin siyasi mesleği 2002’de başladı.

2002-2004’de Çalışma ve Sosyal İşler Devlet Bakanlığı, 2004-2006’da Eğitim Kültür ve Bilimden Sorumlu Devlet Bakanlığı görevlerini yürüttü. 2006’da Jan Peter Balkenende’den parti başkanlığı vazifesini devralan Rutte, 2010’a kadar bu vazifesi sürdürdü.

Haziran 2010 seçimlerinin akabinde VVD ve Hristiyan Demokratlar Birliğinden (CDA) oluşan koalisyona liderlik etti. Böylelikle Rutte’nin Başbakanlık mesleği, 14 Ekim 2010’da başlamış oldu.

Rutte’nin başkanlık ettiği birinci hükümet 23 Nisan 2012’ye kadar vazifede kaldı.

Rutte, 12 Eylül 2012’deki seçimlerin akabinde VVD ve Personel Partisinden (PvdA) oluşan kabineye 26 Ekim 2017’ye kadar liderlik etti.

VVD 2017’deki seçimlerde oy kaybı yaşasa da Rutte, Hristiyan Demokratlar Birliği (CDA), Demokrat 66 (D66) ve Hristiyan Birlik Partisinden (CU) oluşan dört partili koalisyon hükümetinin başına geçmeyi başardı. Bu hükümet, 15 Ocak 2021’de sonlandı.

Rutte, yeni hükümet kurulana kadar 299 gün boyunca süreksiz olarak başbakanlık yaptı.

15-17 Mart 2021’de düzenlenen genel seçimde bir evvelki koalisyon ortaklarıyla yine anlaşan Rutte, 10 Ocak 2022’de 4. defa hükümeti kurdu.

Kurduğu hükümetler çeşitli iç sıkıntılar nedeniyle düşse de Rutte, Hollanda’nın en uzun mühlet misyon yapan başbakanı oldu.

Rutte AB içerisinde de Macaristan Başbakanı Viktor Orban’dan sonra bu sıfatı elinde tutuyor.

NATO Genel Sekreterliğine giden yol

Rutte, Hollanda’da koalisyon hükümetinin göç siyasetiyle ilgili ihtilaflar nedeniyle bozulması üzerine 7 Temmuz 2023’te istifa etti.

Yeni hükümet kurulana kadar başbakanlık vazifesini sürdürüp akabinde faal siyaseti bırakacağını duyurdu.

Rutte’yi NATO Genel Sekreterliğine götüren en büyük etken Ukrayna savaşıyla ilgili tavrı oldu.

2022’de başlayan savaşta Avrupa’nın Ukrayna’ya takviyesinin ardındaki itici güçlerden olan Rutte, NATO misyonu için niyetini, bu ülkeye F16 savaş uçakları ve pilot eğitimleri sağlanması için oluşturulan milletlerarası koalisyona eş başkanlık ettiği sırada aşikâr etmişti.

Daha sonraki açıklamalarında NATO liderliğine talip olmasının nedeni olarak yeniden Ukrayna’daki savaşı göstermişti.

Rutte’nin liderliğinde Hollanda, savunma harcamalarını NATO’nun gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) en az yüzde 2’sini savunmaya ayırma maksadının üstüne taşıdı, Ukrayna’ya değerli ölçüde askeri yardımda bulundu.

Rutte etkin başbakanlığının son aylarında çok sağcı rakiplerine karşın Ukrayna ile 10 yıllık güvenlik mutabakatı da imzaladı.

Rutte’nin hem ülkesi hem de Avrupa siyasetindeki prestiji, NATO Genel Sekreterliği için kısa müddet içinde müttefiklerin çocuğunun takviyesini sağlamasında değerli rol oynadı.

Hollanda’daki siyasi kriz ve çalkantılardan kurtularak 14 yıl aralıksız başbakanlık yapması münasebetiyle “Teflon Mark” olarak nitelendirilen Rutte, koalisyon ortakları ortasındaki farklılıkları aşarak uzlaşı sağlayabilme özelliğiyle isminden kelam ettirdi.

Rutte, AB’nin de göç, iktisat ve Kovid-19 krizleriyle ilgili de sergilediği pragmatik ve yapan yaklaşımlarla yıllar içerisinde övgü aldı.

Rutte’yi bekleyen güçlü konular

Mark Rutte, transatlantik ittifak için hayli kritik bir devirde misyonu devralıyor.

Görevi devralmasından sırf bir ay sonra yapılacak ABD seçimlerinde eski Lider Donald Trump’ın tekrar seçilmesi ihtimali, NATO’nun geleceği için birçok soruyu da beraberinde getiriyor.

Trump’ın geçen aylarda savunmaya yatırım yapmayan müttefikleri korumayacağı, Ukrayna’ya takviyesi keseceği tarafındaki telaffuzları, NATO’nun Avrupalı üyeleri ortasında tasalara yol açmıştı.

Rutte’nin önündeki en kıymetli mevzu, elbette ki Ukrayna’da devam eden savaş olacak.

Son iki yılda olduğu üzere Rutte’nin vazifesi devralacağı ekim ayı, kışa girerken Ukrayna’nın askeri gereksinimlerinin da arttığı bir periyoda denk geleceği için bu ülkeye verilecek dayanağın artırılması yeni Genel Sekreteri zorlayacak olası mevzular ortasında olacak.

Rutte’yi bekleyen bir öbür güçlü husus, son Avrupa Parlamentosu seçimlerinde görüldüğü üzere, müttefik ülkelerde yükselen çok sağcı, milliyetçi akımların, bilhassa Rusya ile münasebetler ve Ukrayna’ya dayanak mevzularında NATO’nun bütünlüğünü zora sokma ihtimali olarak göze çarpıyor.

Zira Rutte kısa müddette birçok müttefiğin takviyesini kazanmış fakat Macaristan pürüzüyle karşılaşmıştı.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban lakin ülkesinin NATO’nun Ukrayna planlarına katılmaması konusunda teminat talebi karşılık bulduktan sonra, Hollandalı siyasetçinin adaylığını desteklediğini duyurmuştu.

Muhabir: Selen Valente Rasquinho