Bazen gazeteci bazen STK temsilcisi bazen de meclis üyesi olarak çok sık protokolün katıldığı toplantılara davet alıyoruz. Zaman ve imkân elverdiğince bu davetlere icabet ediyoruz. Böylesi toplantılarda oturma düzeni ve protokol büyüklerinin hareketlerine dikkat kesilirim. Uzun zamandır da bu konuda yazmak istiyordum. Kısmet bugüneymiş. Efendim, ünlü komedyen Cem Yılmaz bir gün Giresun’da şovuna çıkarken, kulistekiler kendisini uyarır: “Aman ne olur dikkat edin, sahnenin ön tarafında oturanlar protokoldür, onlar Giresun’un ileri gelenleridir, lütfen onlarla dalga geçmeyin! “ Aslında böyle bir uyarı, Cem Yılmaz için çok iyi bir malzemedir. Nitekim Cem Yılmaz sahneye çıkar ve seyirciye sorar: “ İçerde beni uyardılar, siz ön taraftakiler Giresun’un ileri gelenleriymişsiniz, diğerleri Giresun’un geri kalanları mı? “ Herkeste bir kahkaha ve alkış…

TRAJİKOMİK

Trajikomik bu olsa gerek. Aslında gittiğim protokol toplantılarında hep yaşıyorum. Herkeste bir yer kavgası olur ki sormayın. Genelde Bakan, Vali, Belediye Başkanı ya da Milletvekili’nin yeri ayrılmıştır. Ama onlardan biri veya bir kaçı geç gelince, muhtemelen doldurulan yerlerinin boşaltılması ya da sonradan gelen protokole en önde yer bulma çabası vardır. Bu çaba ve telaş, kimi zaman toplantının veya konferansın kimliğini bozar, manevi havasını bulandırır. Hele bazen hiç hesapta olmayan protokol gelir ya, işte o zaman tam curcuna olur. Gelen protokol keşke toplantıyı izlese. Notlar alsa. Fakat genelde konuşmalarını müteakip 35–40 dakika içinde kalkarlar. Zira o ileri gelendir, geri kalan onu dinlemekle görevlidir. Protokol içinde en kıdemli kalktı mı, diğerleri için gitme zamanı gelmiştir. Aynı anda toplu olarak kalkarlar. Biraz önce en önde olan oturma yarışı, biran önce toplantıyı terk etme yarışına döner. Onlar gidince arkada ayakta duran geri kalanlar, ön tarafa gelir ve otururlar. Koskoca salon biranda bomboş olur. Protokolde konuşma düzeni de ilginçtir. Küçükten büyüğe sırasıyla konuşurlar. Arada biri unutulursa artık geri dönüş yoktur. Araya kaynak olamaz. Sıralama büyüğe doğru devam eder. Böyle bir uyulması gereken kurallar dizini vardır. Kim icat ettiyse?

Protokol, ciddiyettir, protokol resmiyettir. Üstat Necip Fazıl’ın dediği gibi

“Çatık kaş, hükümet dedikleri zat, Beni Allah tutmuş, kim eder azat?” İngilizlerin poker face dedikleri bastırılmış duyguların saklandığı yapmacık gülüşler ve tiyatro ciddiyetleri bize yabancı olan şeylerdir. Toplanmakta elbette güzellik vardır. Yeter ki samimiyet, selam, tebessüm olsun.