Türkiye, Ege ve Doğu Akdeniz’deki sorunların diyalogla çözülmesine yönelik adımlar atarken, Yunanistan atış eğitimleri maksadıyla Türkiye’nin sorumluluk sahasında geniş bir alanı kapsayan iki yeni Navtex yayımladı. Türkiye de, ilan edilen sahaların Antalya Navtex İstasyonu sorumluluk sahasında olduğunu belirterek, bu Navtex ilanlarını kendisi tekrar yayınlayarak Yunanistan’ın Navtex’ini geçersiz kıldı. Atina’nın adımını Milliyet’e değerlendiren uzmanlar, “Yunanistan’ın tekrar Navtex savaşlarına dönmesi, o ülkenin çok zor bir diplomatik muhatap ve kışkırtıcı bir komşu olduğunu bir kez daha göstermiştir” dedi.

Türkiye, Doğu Akdeniz ve Ege’de masayı işaret ederken, Yunanistan provokasyonlarına bir yenisi daha ekledi. Yunanistan, Doğu Akdeniz’de
Türkiye’nin sorumluluk sahasında olan bölgede iki Navtex ilan etti. Önceki gün sona eren Avrupa Birliği Zirvesi’nde de olduğu gibi, Doğu Akdeniz’de sorunların diyalogla çözülmesine yönelik adımların atıldığı bir dönemde Atina’nın gerçekleştirdiği bu provokasyon üzerine Türkiye, kendi sorumluluk sahasındaki söz konusu alanlar için yeniden Navtex yayımladı. Antalya Navtex İstasyonu’nca yapılan duyuruda, Türk Navtex servis sahası içindeki bir alana ilişkin yetkisiz bir istasyon tarafından duyuru yayımlandığı, bu duyurunun, yetkili Antalya Navtex İstasyonu tarafından yeniden yayımlandığı bildirildi. Türkiye duyrusunda, 6 ve 8 Ekim’de Doğu Akdeniz’de belirtilen sahalarda atış eğitimleri yapılacağını ifade etti. 

AMAÇ MASAYI DEVİRMEK

Navtex ilan edilen bölge, Rodos Adası’nın güneydoğusu ile Meis Adası’nın güneyinde yer alıyor. Güvenlik kaynakları, Yunanistan tarafından atış eğitimleri maksadıyla Doğu Akdeniz’de geniş bir alanda ve yetkisiz istasyon tarafından ilan edilen Navtex’lerin, gerginliğin artıracağını ifade etti. Türkiye’nin, Ege ve Doğu Akdeniz’de sorunların uluslararası hukuk ve diyalog ile çözülmesini istediğini kaydeden kaynaklar, Ankara’nın çözüme katkı için bazı tatbikatların kapsamını azaltmayı, bazılarını ise ertelemeyi dahi değerlendirdiğini bildirdi. Kaynaklar, Türkiye’nin iyi niyetli adımlarına karşılık Yunanistan’ın, diyalog masasını devirme gayretinde olduğunu vurguladı.

‘KIŞKIRTICI BİR ADIM’

Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz:

Yunanistan açık deniz alanı statüsündeki kıta sahanlığı üzerinde, istediği zaman askeri tatbikat yapabilir. Aynı hak Türkiye için de geçerlidir. Çünkü kıta sahanlığı dediğimiz alan, tatbikatları önleyen bir egemenlik sahası değil, açık deniz alanıdır. Burada egemenliği ilgilendiren tek alan, denizin dibi ve ötesidir. Yunanistan’ın bu açıdan bir tatbikat yapması sürpriz değildir. Ancak diğer taraftan tatbikat tarihleri çakışmasa da, Yunanistan’ın bu Navtex’i yayınlaması kışkırtıcı bir adımdır. Çünkü, bu alanda Navtex’i yayınlama sorumluluğu Türkiye Antalya İstasyonu’na aittir. Yunanistan ise kendi Navtex istasyonundan sorumluluğu olmadığı halde yayın yapıp kışkırtıcı bir davranışta bulunuyor. Türkiye’nin diplomaside yumuşamaya gittiği bir dönemde, Atina’nın Navtex savaşlarına dönmesi, o ülkenin çok zor bir diplomatik muhatap ve kışkırtıcı bir komşu olduğunu bir kez daha sergilemiştir.

‘İYİ NİYETTEN YOKSUNLAR’

Emekli Tümamiral Dr. Deniz Kutluk:

Yunanistan ve diğer ülkeler, o bölgede atış ve tatbikat yapabilir. Bunlar zaten önceden planlandığı için, son olarak Navtex ilanı yapılıyor. Ancak Yunanistan’ın yaptığı bir hata var. Bölgenin Navtex yayınlama hakkı Antalya İstasyonu’nda. Üye olduğumuz Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün Deniz Güvenliği Komitesi bu işleri yürütüyor. 1985’te bu görevlendirmeler paylaşıldı. Türkiye; İzmir, Antalya, İstanbul ve Samsun’u aldı. Yunanistan da Limni ve Girit’i aldı. Şimdi bunların hepsinin önünde deniz alanları var. Denizlerin adına yapılacak bir tatbikat olacaksa, mesajı vermekle sorumlu olan istasyona bakılır. Burada da sorumlu istasyon Antalya. Yunanistan iyi niyetli ilişkiler içinde olsa, bu Navtex’i yayınlamak için bu mesajı Türkiye’ye yollar ve Türkiye bunu yayınlardı. Ruslar da böyle yapıyor. Ama Yunanistan bunu yapmıyor, kendisi hukuken bu bölgede yetkilendirilmediği halde, kendi istasyonundan yayın yapıyor. Bu bir tehdit değil, Uluslararası Denizicilik Örgütü’nün kurallarının ihlalidir. Yunanistan ya iyi niyetten çok yoksun, yine kendi iddialarını diriltecek devlet uygulamalarına yöneliyor, ya da Avrupa Birliği zirvesindeki mesajlar kendilerine ulaşmadı, böyle davranışlarda bulunuyor.

NAVTEX NEDİR?

Navtex, denizcilere, meteoroloji tahminleri, seyir bilgileri, aciliyet, emniyet ve denizde çalışma yapılan sahalar hakkında bilgi veren haberleşme cihaz sistemidir. Ülkelerin Deniz Kuvvetleri, denizlerde yapacağı eğitim ve tatbikatların bilgisini önceden bu yolla duyurularak, bu sahalara girilmemesi konusunda uyarılarda bulunuyor.