Tüketicilerin korunmasına yönelik kanun teklifi, Meclis Başkanlığına sunuldu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

TBMM (AA) – Teklifle, Anayasa Mahkemesinin, Türkiye Güç, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun (TENMAK) kuruluşuna ait Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Kurum gelirleri” başlıklı hususunun iptal kararı dikkate alınarak, Kurumun gelirlerine ait düzenleme yapılıyor.

TENMAK’ın gelirlerini; genel bütçeden yapılacak Hazine yardımları, kurum faaliyetlerinden elde edilecek gelirler, yayın gelirleri, kuruma ilişkin taşınır yahut taşınmaz malların gelirleri, işletme ve şirketler ile başka ünitelerden aktarılan gelirler, radyoaktif atık idaresi için Kuruma ödenen bedeller, fikri ve sınai mülkiyet haklarından elde edilen gelirler, kuruma yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler oluşturacak.

Kurum, misyon alanı ile ilgili bahislerde insan kaynağı yetiştirilmesi ve geliştirilmesini sağlamak hedefiyle Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen üst limitler dahilinde, öbür mevzuatta yer alan sınırlamalara tabi olmaksızın Kurum tarafından çıkarılan yönetmeliğe nazaran ödül ve burslar verebilecek.

Mesafeli kredi mukavelelerine düzenleme

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamındaki kredi veren ile tüketiciler ortasındaki mukavelelerin hal koşulu, bir bilişim yahut elektronik haberleşme aygıtı üzerinden gerçekleştirilecek ve tüketici kimliğinin doğrulanmasını içeren teknikler yoluyla kurulabilmesine de imkan sağlayarak tekrar düzenleniyor. Buna nazaran, tüketici kredisi mukavelesi yazılı yahut uzaklıklı olarak kurulmadıkça geçerli olmayacak.

Tüketici kredisi kontratlarının aralı yolla uzaktan bağlantı araçlarıyla kurulabilmesine yönelik düzenleme göz önünde bulundurularak, kontrata bağlı öbür süreçlerin de kalıcı data saklayıcısı aracılığıyla elektronik ortamda uzaktan yapılabilmesi emeliyle düzenleme yapılıyor. Buna nazaran muhakkak müddetli kredi kontratına ait hesap, tüketicinin bilakis yazılı yahut kalıcı data saklayıcısıyla talebi olmaması halinde kredinin ödenmesi ile kapanacak.

Aynı kararlar, konut finansmanı kuruluşu ile tüketiciler ortasındaki kontratlar için de geçerli olacak.

Doğrudan satış sistemleri düzenleniyor

Teklifte, direkt satış sistemleri “doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş kontratı ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve gibisi isimlerle kurul, prim, teşvik ve ödül üzere menfaatler karşılığında faaliyet gösteren direkt satıcıların tüketicilere mal yahut hizmet pazarladığı satış sistemi” olarak açıklanıyor.

Doğrudan satış şirketinin, sermaye şirketi olması ve yönetmelikle belirlenen öteki şartları sağlaması mecburî olacak.

Doğrudan satış sisteminin, elde edilecek yararın yüklü olarak sisteme yeni direkt satıcılar kazandırılması ve bu sayede ortaya çıkan menfaatlerin dağıtılması üzerine kurulmaması, mal yahut hizmetin tüketicilere satışını temel alması ve yönetmelikle belirlenen öbür unsurlara uygun olması gerekecek.

Doğrudan satıcılardan, sisteme dahil olmaları yahut sistemde kalmaları için tüketiciye satışı öngörülen mal yahut hizmeti içermeyen yenileme, paket, fiyat, aidat ve gibisi isimler altında rastgele bir bedel yahut borç altına sokan evrak alınamayacak.

Doğrudan satış şirketinin belirlediği ölçü ya da fiyatta mal yahut hizmet satın alınması, direkt satıcının sistem içindeki düzeyini belirleyemeyecek.

Doğrudan satış sistemi kapsamında mal yahut hizmet satın alan tüketici 30 gün içinde rastgele bir münasebet göstermeksizin ve cezai kural ödemeksizin mukaveleden cayma hakkına sahip olacak. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu müddet içinde direkt satıcıya yahut direkt satış şirketine yöneltilmiş olması kâfi olacak.

Doğrudan satış şirketi, Bakanlıkça belirlenen konularda tüketicinin bilgilendirilmesini, talep ve bildirimlerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olacak. Bu düzenleme, kanunun yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girecek.

Haksız ticari uygulamalara cezalar artırılıyor

Reklam ve haksız ticari uygulamalar hakkında maktu olarak belirlenmiş olan idari para cezalarının yetersiz kalması nedeniyle, caydırıcılığın artırılarak tüketicilerin faal halde korunabilmesi gayesiyle düzenleme yapılıyor.

Haksız ticari uygulamalar kararında yer alan yükümlülüklere karşıt hareket edenler hakkında haksız ticari uygulamanın “3 aya kadar tedbiren durdurulması” yahut “tedbiren durdurulması yaptırımı” yahut “60 bin Türk Lirasından 600 bin Türk Lirasına kadar idari para cezası” uygulanacak.

İdari para cezası, terslik ülke genelinde gerçekleşmiş ise 600 bin Türk Lirasından 6 milyon Türk Lirasına kadar uygulanacak.

Denetimlerde yetkili ve vazifeli kişi yahut kuruluşlara her türlü bilgi ve evrakın hakikat olarak gösterilmemesi durumunda 7 gün içinde bilgi ve dokümanların yanlışsız olarak verilmesi yahut yerinde inceleme imkanının sağlanması ihtar edilecek. İhtara karşın karşıtlığın devamı halinde 80 bin Türk Lirasından az olmamak üzere tersliğin gerçekleştiği tarihten bir evvelki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilecek.

Gayrisafi gelirin bildirilmediği yahut yanlış bildirildiği durumlarda ön ödemeli konut satışlarında 6 milyon Türk Lirası, öbür satışlarda 1 milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanacak.

Reklam Heyetine bu hudutlar dahilinde karşıtlığın haksızlık içeriği, terslik münasebetiyle elde edilen menfaatin yahut neden olunan zararın büyüklüğü ile tersliği gerçekleştirenin kusuru ve ekonomik durumu üzere konuları dikkate alarak idari para cezası verme yetkisi tanınıyor.

Piramit satış sistemleri

Düzenlemede, ilgili maddede yer alan piramit satış sistemleri kararına alışılmamış olarak piramit satış sistemini başlatan, düzenleyen yahut toplantı, elektronik posta yahut öteki birçok kimsenin de iştirakini sağlamaya elverişli metotlarla yayan yahut bu türlü bir sistemin öteki bir biçimde yayılmasını ticari hedeflerle destekleyenler hakkında Türk Ceza Kanunu’nun ilgili kararları uygulanacak.

Ayrıca direkt satış şirketinin sermaye şirketi olmaması ve direkt satış sisteminin, elde edilecek çıkarın yüklü olarak sisteme yeni direkt satıcılar kazandırılması ve bu sayede ortaya çıkan menfaatlerin dağıtılması üzerine kurulmaması ile tüketicinin bilgilendirilmesini sağlayacak bir sistem kurmamasının tespiti halinde verilecek idari para cezaları belirleniyor. Bu düzenleme, kanunun yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girecek.

Reklam Kurulu tarafından verilen idari para cezalarında da muhataplara uzlaşma imkanı tanınıyor

Düzenlemeyle, Reklam Kurulu tarafından verilen idari para cezalarında da muhataplara uzlaşma imkanı tanınıyor.

Bu sayede, ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ait kararların ihlalinden kaynaklanan idari süreçlere ait dava süreçlerinin neden olacağı kamusal maliyetler ile ihlalin ve sürecin süratli ve kesin bir halde sonlandırılması sayesinde elde edilecek kamusal yararlar dikkate alınarak, Kanunun öteki kararlarının ihlali halinde mevcut durumda uygulanmakta olan uzlaşma kuruluşunun ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ait kararlar için de uygulanmasına imkan tanınıyor.

Cezaya muhatap olan gerçek yahut hukuksal şahıslara uzlaşma imkanı bakımından eşitlik sağlanıyor.

Elektronik ticaret üzerinde düzenleme

Teklifte, işletmelerin eserlerini yurt dışı pazarlara ulaştırmalarını kolaylaştıran elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların hudut ötesi elektronik ticaret faaliyetlerinin yanı sıra yüksek teknoloji yatırımlarının teşvik edilmesi gayesiyle pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından teşvik evrakı alınarak gerçekleştirilen yatırım harcamalarının toplamının iki katının lisans fiyatının hesaplanmasına temel teşkil eden net süreç hacminden indirilmesine yönelik düzenleme yapılıyor.

Adil rekabet ortamının ve dalın çok oyunculu yapısının korunması maksadıyla yapılan düzenlemeyle tanınan indirim imkanından yararlanılabilmesi için elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net süreç hacminin, Kanun kapsamında yer alan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların net süreç hacimlerinin toplamını tabir eden ve Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) bilgileri kullanılarak Bakanlıkça hesaplanan elektronik ticaret hacminin yüzde 20’sini aşmaması koşulu getiriliyor.

2024 yılına ait lisans fiyatının hesaplanmasında uygulanmak üzere, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının pazar yerleri üzerinden yurtdışına yapılan satışlar ile yatırım teşvik evrakı alınarak gerçekleştirilen yatırım harcamalarının toplamının 4 katının, 2025 yılına ait lisans fiyatının hesaplanmasında ise kelam konusu satış ve harcamaların 3 katının net süreç hacminden indirilmesine, ayrıyeten 2024 yılı için lisans fiyatının hesaplanmasında yüzde 20 koşulunun aranmamasına ait düzenleme de teklifte yer alıyor.

Güler: Teklif, yürütme ve yürürlükle bir arada 14 maddeden oluşuyor

AK Parti Küme Lideri Abdullah Güler, düzenlemeye ait yaptığı açıklamada, tüketicinin korunması hakkında kanun ile birtakım kanunlarda düzenlemeler öngören teklifin, yürütme ve yürürlükle bir arada 14 husustan oluştuğunu bildirdi.

Güler, teklifle, tüketici ve konut kredileri, direkt satış sistemleri, ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar ile idari para cezaları bahislerinde düzenleme yaptıklarını tabir etti.

Teknolojinin gelişmesi ve dijital ve şubesiz bankacılığın yaygınlaşmasıyla uyumlu olarak tüketicilerin tüketici ve konut kredilerine uzaktan bağlantı araçlarıyla süratli bir biçimde ulaşmalarını sağlamak için 6502 sayılı Kanun’da kimi değişiklikler yaptıklarını belirten Güler, tüketicilerin finansmana daha kolay ve daha inançlı erişimine imkan sağlamak istediklerini tabir etti. Güler, “Büyük çoğunluğu bayanlardan oluşan ve yaklaşık 2 milyon kişinin gelir elde etmek için faaliyette bulunduğu, ekonomik büyüklüğü 10 milyar Türk lirasını aşan direkt satış sistemlerini düzenleyerek hem tüketicilerimize hem de gelir elde etmek isteyen direkt satıcılarımıza daha aktif müdafaa sağlamaya çalışıyoruz.” diye konuştu.

Halk ortasında “saadet zinciri” olarak isimlendirilen ve yasa dışı olan piramit satışlar ile direkt satışlar ortasındaki ayrımı netleştirerek yasal olmayan piramit sistemlerin doğuracağı mağduriyetleri önlemeye ve önlemler almaya başladıklarını altını çizen Güler, teklife ait şu bilgileri verdi:

“Bu kapsamda direkt satış şirketlerinin yükümlülükleri ile sistemin temel prensipleri belirleniyor. Anayasa Mahkememizin aramış olduğu bellilik, açıklık, yasallık, öngörülebilirlik ve ölçülülük prensipleri kapsamında sistemden eser alan tüketicilerimizin bilgilendirilmesini ve cayma haklarını kullanabilmelerini de kolaylaştırıyoruz. Direkt satış sistemlerine ait kurallara uymayanlar hakkında caydırıcı nitelikte öngörülebilir, ölçülü, aktif cezalar öneriyoruz. Aldatıcı ve aldatıcı reklamlar ile haksız ticari uygulamalara ait idari yaptırım kararlarında yapılacak değişiklikle, tersliğin haksızlık içeriği, ortaya çıkan mağduriyet, elde edilen menfaat, ihlali gerçekleştirenin kusuru ve ekonomik durumu üzere ağırlaştırıcı ögeleri dikkate alarak idari para cezalarının 10 kata kadar uygulanabilmesini teklif ediyoruz. Böylelikle hem tüketicilerimizin mağduriyetine yol açan hem de piyasada rekabeti bozucu sonuçlar ortaya çıkaran reklam ve uygulamalara ait cezalarda caydırıcılığı getirmeye çalışıyoruz. Yapılan düzenleme ile hem yönetimin süreç maliyetini hem de yargının iş yükünü azaltmak emeliyle ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ait cezaları da uzlaşma kapsamına alıyoruz.”

AK Parti Küme Lideri Güler, ihracata dayalı büyüme stratejisi kapsamında belirlenen gayeler ve yurt dışı menşeli e-ticaret pazar yerlerinin Türkiye’de son bir yıl içindeki güçlenişi ve piyasa hakimiyetini sağlayacak noktada büyümesini de göz önüne alarak yerli elektronik ticaret pazar yerlerinin yurt dışı satışlarının teşvik edilmesi, istihdamın korunması, rekabet güçlerinin devam ettirilmesi, istihdam yaratma potansiyeli ve yüksek teknoloji yatırımlarının artırılması maksadıyla 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da bir düzenleme yaptıklarını lisana getirdi.

Güler, teklifte elektronik ticaret pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından teşvik dokümanı alan yüksek teknoloji yatırımlarını gerçekleştiren e-ticaret firmalarının teşvik edilmesine yönelik düzenleme de yer aldığını kaydetti.

Kanun teklifinde ayrıyeten Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği kimi düzenlemelerle ilgili de kararlar bulunduğunu belirten Güler, “Türkiye Güç, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun kuruluşuna ait 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde kurumun gelirlerine ait karar ile misyon ve yetkileri kapsamında yer alan burs, ödül ve proje teşvik ikramiyesi üzere konuları içeren bir kısım mali kararlar Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edilmiş olup kurumun çalışmalarının sürdürülebilmesi için uygulamada boşluk doğacak konularda yasal düzenleme yapılması da gerekiyordu. Bu muhtaçlığı karşılamak için de bu öneriyi teklifimizde sunuyoruz.” açıklamasını yaptı.

Güler, Türkiye Güç, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun vazife ve faaliyetlerini sürdürebilmesi için, Anayasa Mahkemesince iptal edilmiş olan kararlara ait düzenleme yapmak emeliyle 2690 sayılı Türkiye Atom Gücü Kurumunun Muafiyetleri ve Kimi Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun’un iki unsurunda değişiklik yapılmasını önerdiklerini belirtti.

Güler, kanun teklifinin gelecek hafta başında Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulunda görüşüleceğini, daha sonra planlama kapsamında Genel Heyet kademelerine geçileceğini söyledi.

Muhabir: Aynur Ekiz, His Yener