Türk sinemasının usta ismi: Fikret Hakan

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – “Cemo”, “Köprüaltı Çocukları”, “Keşanlı Ali Destanı”, “Demir Yol” ve “Hamal” isimli üretimlerin da ortalarında olduğu çok sayıda unutulmaz sinemada rol alan, “Tellak Ali” ve “Hamal’ın Uşakları” isimli kitapları kaleme alan usta oyuncu ve muharrir Fikret Hakan’ın vefatının üzerinden 7 yıl geçti.

Asıl ismi Bumin Gaffar Çıtanak olan Hakan, edebiyat öğretmeni, tercüman Abdullah Gaffar Güney (Çıtanak) ile hemşire Fatma Belkıs Hanım’ın oğlu olarak Balıkesir’de 23 Nisan 1934’te dünyaya geldi. Sanatkarın çocukluğu, babasının vazifesi nedeniyle farklı kentlerde geçti.

Fikret Hakan’ın çok uygun Rusça bilen babasının çevirdiği kitapları da içeren varlıklı bir kitaplığı oldu, küçük yaşlardan itibaren okumak ve yazmak hayatının ayrılmaz bir kesimi haline geldi.

Sanat altyapısını, Anadolu’da sinemalarda izlediği sinemalarla oluşturan sanatçı, çocuk yaşlarda oyuncu olmak istediğine karar verdi.

Hakan, şimdi ortaokul öğrencisiyken ailesiyle İstanbul’a geldi ve birebir periyotta tiyatroyu keşfetti.

Mahalledeki arkadaşlarıyla gitmeye başladığı tiyatrodan çok etkilenen sanatçı, bir yandan da edebiyata ilgi duyarak yazılar kaleme almaya başladı.

Oyunculuğa “Üç Güvercin Opereti” ile Ses Tiyatrosu’nda başladı

Taksim Atatürk Lisesinde okurken İstanbul Ekspress’te gazeteciliğe başlayan Hakan, birtakım edebiyat mecmualarında kıssalarını okuyucuyla buluşturdu.

Fikret Hakan, 1950’de Ses Tiyatrosu’nda “Üç Güvercin Opereti”yle sahneye çıkarak oyunculuğa başladı, bir mühlet sonra sinemaya yöneldi.

Bir söyleşide sanatçı, o periyodu şu sözlerle anlatmıştı:

“1950 yılında o zamanki Ses Tiyatrosu’nda merhum Münir Hayri Egeli, batılı bir format içerisinde yeni müzikaller sahneye koymaya başladı. Ben de imtihana girdim, kazandım ve bir lira yevmiye ile ‘Üç Güvercin Opereti’ ile tiyatroya başladım. O yıl, 16 yaşlarında, çocuklukla delikanlılık ortasında tıfıl bir çağda ‘Üç Güvercin’, ‘Leblebici Horhor’ ve ‘Afrodit’ üzere piyeslerde irili ufaklı rollerde oynadım. Böylelikle Yeşilçam’a giden yolu tiyatro ile dürtüklemeye başladım. 1952 yılında Yeşilçam Sokağı’nda dört günlük bir figüranlık dönemim var. Yeşilçam Sokağı’nda beni bir nevi keşfettiler.

1952 yılında Köprüaltı Çocukları ile sinemaya başladım. 250 lira para biçtiler. O zamanki sayılara nazaran hiç de üzücü bir para değildi. Benim üzere tıfıl, Taksim Lisesinde okumaya çalışan bir çocuk için 15 günde bir gidip on, yirmi kağıt almak keyifli bir iş oluyordu. Sinemada her yaptığımı şuurlu olarak yaptım. Hiçbir vakit kaşının gözünün hoşluğuna güvenen salaklardan olmadım. Güzel adamdım lakin aklımı, yeteneğimi, tiyatro ve edebiyat birikimimi art plana itmedim. Zira benim formasyonum müelliflik aslında. 1955 yılında Lütfü Akad’ın yönettiği, Yaşar Kemal’in senaryosunu yazdığı, Duru Sinema’nın yapımcılığını yaptığı ‘Beyaz Mendil’ hayatımın en büyük talihi oldu. Merhum Naci Duru’ya, Süreyya Duru’ya, sevgili hocam, ağabeyim, ustam Lütfü Akad’a, bana o talihi verdikleri için sonsuz teşekkürler ediyorum.”

Sanatçı, “Köprüaltı Çocukları” sinemasının akabinde “Beyaz Mendil”, “Gelinin Muradı” ve “Dokuz Dağın Efesi” sinemalarında izleyicilerin karşısına çıktı.

Yüzlerce sinemada rol aldı

Usta oyuncu, Ses Tiyatrosu’nun yanı sıra Çığır Sahne, Cep Tiyatrosu, Küçük Sahne, Oraloğlu Saat 6 Tiyatrosu, kurucusu olduğu Sahne 8 ve Fikret Hakan tiyatrosu üzere topluluklarda rol aldı.

Kariyeri boyunca yüzlerce sinema sineması ve onlarca dizide oynayan, 1970’lerde senarist, direktör ve üretimci olarak kesimde yer alan Hakan, “Üç Arkadaş” ve “Keşanlı Ali Destanı”yla ününü katladı.

Bir periyot müziğe ve sahnelere yönelen oyuncular furyasında da yer alarak, 1970-1975’te “Cemo/Dedikleri Gerçek İmiş”, “Dostun Gülü/Löberde” ve “Aşk Uğultusu/Sancı” plaklarını yaptı.

Usta oyuncu, gazino performansları ve sunuculuk tecrübesinin akabinde Yeşilçam’ın problemli periyotlarında Marmaris’e taşınarak, 1980’lere kadar burada ömrünü sürdürdü.

1998’de Devlet Sanatkarı unvanını aldı

Devlet Sanatkarı unvanını 1988’de alan Hakan, “Tellak Ali” ve “Hamal’ın Uşakları” isimli hikaye kitaplarının yanı sıra “İnce Müzikli Otobüsler” ve “İmbikçi Duvar” isimli iki şiir kitabına da imza attı.

Fikret Hakan, 1914’ten 1996’ya kadar geçen süreçte yıl yıl öne çıkan oyuncuları, direktörleri, sinemaları, olayları aktardığı, özel fotoğraflar ve afişlerle desteklenen “Türk Sinema Tarihi” isimli yapıtıyla Türk sinema seyircisine unutulmaz bir arşiv sundu.

Tarık Buğra’nın birebir isimli yapıtından 1983’te uyarlanan, Yücel Çakmaklı’nın yönettiği TRT imali “Küçük Ağa” dizisinde “Çolak Salih” karakteriyle unutulmazlar ortasına giren sanatçı, mesleği boyunca Lütfi Akad, Metin Erksan, Atıf Yılmaz ve Memduh Ün üzere usta isimlerle çalıştı.

Bir yandan yumuşak gülüşü, bir yandan sert bakışları ve her hale bürünen yüzüyle her sinemasına farklı imza atan sanatçı, salon adamı, köy delikanlısı, emekçi, işveren, polis, dolandırıcı, düzgün, makûs ayrımı yapmadan tüm rolleri hakkını vererek canlandırdı.

Genellikle tıpkı yüz ve hususları perdede görmek isteyen seyirci ve bu talebi dikkate alan üretimciler başlangıçta Hakan’ın bu sıra dışı oyunculuk anlayışını yadırgasa da o canlandırdığı karakterlerle takdir toplamayı sürdürdü.

Hakan, verdiği bir röportajda genç sinemacılara tavsiyelerde bulunarak, “Dedikodu hali içerisine girmeksizin her oyuncu ya da direktör namzedi mutlak surette meraklı olmak zorundadır. Merakını kaybeden bir beşerden hiçbir şey bekleyemezsin. Hele biz alaylılar için merak etmeden bir yere varamazsın.” sözlerini kullandı.

Ünlü sanatçı, 11 Temmuz 2017’de tedavi gördüğü hastanede 83 yaşındayken hayatını kaybederek, Zincirlikuyu Mezarlığında toprağa verildi.

Aldığı mükafatlar ve rol aldığı yapımlar

Fikret Hakan, 1965’te “Keşanlı Ali Destanı”yla Antalya Sinema Şenliği’nde ve İzmir Enternasyonal Fuarı 1. Sinema Şenliği’nde “En Düzgün Erkek Oyuncu Ödülü”, 1968’de “Ölüm Tarlası”yla Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Uygun Erkek Oyuncu Ödülü”, 1971’de “Hasret”le Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Uygun Erkek Oyuncu Ödülü”, 1993’te “Yalancı”yla 30. Antalya Sinema Şenliği’nde “En Güzel Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü”, 1997’de 34. Antalya Sinema Şenliği’nde “Yaşam Uzunluğu Onur Ödülü” ve 2012’de Manisiz Hayat Vakfı tarafından verilen “Yaşam Uzunluğu Meslek ve Onur Ödülü”nün sahibi oldu.

Hakan, 1971’de “Sürgünden Geliyorum”, 1973’te “Cennetin Kapısı”, 1975’te “En Büyük Patron”, 1976’da ise “Sürgün” ve “Hamal” sinemalarının direktörlüğünü yaptı.

Sanatçı ayrıyeten “Hamal” dışındaki bu sinemaların senaryolarını da kaleme aldı.

Usta sanatkarın rol aldığı birtakım imaller ise şöyle:

“Birleşen Gönüller, Bir Vakitler Osmanlı Kıyam, Sır Kanunu Gümüş Lale Burası Osmanlı 1711, Meyyit Yaprak Vuruşu, Unutulmaz, Kartallar Yüksek Uçar, Dün Gece Bir Hayal Gördüm, Kurşun Yarası, Baba, Ekmek, Hanımın Çiftliği, Gülbeyaz, Gün Doğmadan, Küçük Ağa, Beni Bu türlü Sev, Pembe İncili Kaftan, En Büyük İşveren, Pir Sultan Abdal, Cennetin Kapısı, Sürgünden Geliyorum, Yemen’de Bir Avuç Türk, Paralı Askerler, Target: Harry, Nuh’un Gemisi, Korkusuzlar, Keşanlı Ali Destanı, Zoraki Milyoner, Kardeş Üzereydiler, Yılanların Öcü, Hatırla Sevgilim, Karacaoğlan, Beyaz Cehennem/Cingöz Recai, Köprüaltı Çocukları.”

Muhabir: Hilal Uştuk