Yugoslav Kralı Aleksandar’ın Atatürk’ü Ziyareti

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

YUGOSLAV KRALI ALEKSANDAR’IN ATATÜRK’Ü ZİYARETİ

Yugoslav Kralı Aleksandar Karacorceviç (1888-1934) ve eşi Kraliçe Mari 4 Ekim 1933 tarihinde büyük Önder Atatürk’ü İstanbul’da ziyaret etmiştir. Dubrovnik yatıyla gerçekleşen bu tarihi ziyaret sırasında bizim arşivlerimizde Atatürk ile Kral Aleksandar arasında Dolmabahçe Sarayı’nda başbaşa yapılan görüşmede aşağıdaki anekdot bulunmaktadır. Kral Aleksandar görüşme sırasında Atatürk’e batılı devletlerin kendisine Yunanistan’ın yerine Türkiye’ye asker çıkarmalarını istediklerini, ancak kralın bu teklifi reddettiğini iletmiştir. Büyük bir devlet adamı olan Atatürk, krala tek kelime ile cevap vermiştir ” Size Geçmiş Olsun Ekselans”

Ancak bu tarihi görüşme ile ilgili olarak bazı ek bilgiler sunmak istiyorum ki bu bilgiler bizim arşivlerimizde olmayıp Yugoslav arşivlerinde mevcuttur. Bu bilgi doğrudur ancak 1988 yılında Yugoslavya’nın Ankara Büyükelçisi ve kişisel dostum olan Sn. Vladislav Yovanoviç bu konuda aşağıdaki bilgileri anlatmıştır.
Söz konusu görüşme sırasında Kral Aleksandar Atatürk’e Yunanlıların yerine değil, Yunanlıların başarısından pek emin olmayan İngilizler tarafından Yunanlılara takviye olarak Türkiye’ye asker gönderilmesini bir kripto mesajıyla iletmişlerdir. Bu husus doğrudur. Bilindiği gibi Yunanlılar 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’e çıkarma yapmışlardır. O tarihte Kral Aleksandar henüz tahta geçmemiştir. Dolayısıyla İngilizler’in kendisine böyle bir teklifte bulunması pek inandırıcı değildir. Ancak Kral Aleksandar 1921 yılında tahta geçer geçmez kendisine böyle bir teklif gizlice yapılır ve o tarihte 33 yaşında olan Genç Kral bu kriptoyu deneyimli bir siyasetçi olan Başbakanı Nilola Pasiç ile istişare eder. Pasiç Krala “Majesteleri biz bu işe karışmayalım, biz Türklerle Balkan Savaşı sırasında sınır sorunumuzu çözdük, Türkler onurlu bir millettir, başımıza iş açmayalım, İngilizler büyük bir ihtimalle bu kriptoyu Romanya Kralı Birinci Ferdinand’a da gönderecekler, lütfen bu konuda Romanya Kralı’nı da bir maceraya girmemesi konusunda uyarınız” der. Kral da bunun üzerine bir kripto mesajı ile İngilizlere buna evet demeyeceğini iletir ve ayrıca Romanya Kralı Ferdinand’ ı da bu konuda uyarır. Kral Aleksandar bu olayı aynen Atatürk’ e anlatır ve Büyük Önderimiz işte bu sırada o müthiş zekâsıyla yukarıdaki cevabı verir. Atatürk kibar, centilmen ve iyi bir ev sahibidir aynı zamanda.

KIYMETLİ BİR HALI HEDİYE EDER

Kralla yapılan bu görüşmeden sonra Yugoslavya Büyükelçiliği’ne çok kıymetli bir halı hediye eder. Yukarıda sözü edilen bilgiler Yugoslavya Büyükelçisi Vladislav Yovanoviç’in 1988 yılında Büyükelçilik Rezidansında eşimle birlikte kendisinin vaki bir yemek daveti sırasında anlatılmıştır. Büyükelçi bu davet sırasında bu hediye halıyı yemek salonuna serdirmiştir. Hatta şu sözleri de nakletmiştir. Biz Atatürk’ü çok takdir ettiğimiz için bu halıyı her zaman sermeyiz, ancak özel bir konuğumuz olursa sereriz, cevabını vermiştir.
Büyükelçi Vladislav Yovanoviç 1950’li yıllarda Yugoslavya’dan göç eden Türklerle ilgili olarak şahsıma ilettiği bazı bilgileri başka bir yazımızda okurlarımızla paylaşacağım. Benim T.C. Üsküp Büyükelçiliği Kültür Müşavirliği görevine atandığım 1999 yılında Sn. Vladislav Yovanoviç’da Yugoslavya Dışişleri Bakanıydı, daha sonra ise Yugoslavya’nın Birleşmiş Milletler Teşkilâtı nezdindeki temsilciliği görevini yürütmüştür. Yugoslav Kralı Aleksandar bu ziyaretten tam bir yıl sonra yani 1934 yılı Ekim ayında Fransa’ya gerçekleştirdiği bir resmi ziyaret sırasında bir Ustaşi Örgütü Militanı (Hırvat) tarafından öldürülmüştür.