Zoolog akademisyen Tunceli kırsalında kör farelerin izini sürüyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

TUNCELI (AA) – El değmemiş doğasıyla dikkati çeken 1500 rakımlı Ovacık, dağ ve orman varlığıyla birçok yaban hayvanına konut sahipliği yapıyor.

Munzur Vadisi Ulusal Parkı’nın da bulunduğu ilçede bozayı, kurt, yaban keçisi, baykuş, çengel boynuzlu dağ keçisi, sincap, kaya kartalı, vaşak, su samuru, kör fare ve kınalı keklik üzere canlı çeşitleri yaşıyor.

Biyoçeşitlilik açısından varlıklı olan ilçe, son yıllarda flora ve fauna üzerine araştırma yapmak isteyen akademisyenleri de ağırlıyor.

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Moleküler Biyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferhat Matur da yılın muhakkak vakitlerinde memleketi Tunceli’nin Ovacık ilçesine gelerek kemirgenlerle ilgili çalışmalar yürütüyor.

Gerekli planlamalar doğrultusunda yere çıkan Matur, aracıyla Munzur ve Mercan dağlarının tepelerindeki yaylalara ya da ilçe merkezindeki köylere seyahat ediyor.

Yöre sakinlerinden kemirgenlerle ilgili bilgi toplayan Matur, daha sonra bilhassa araştırmalarına husus olan kör fareleri kayıt altına almak için meşakkatli bir sürece giriyor.

Otluk, sulak ve toprak alanlarda kapanlar kuruyor

Otluk, sulak ve toprak alanlarda gezinti yapan Matur, kimi noktalara kurduğu kapanlar ve oluşturduğu düzeneklerle kör fareleri yakalamaya çalışıyor.

Saatler süren bekleyişin sonunda amacına ulaşan Matur, yaptığı çalışmalarla kör farelerin çeşidi, ömür alanı, beslenme formu, yuva yapısı, evrimi ve popülasyon genetiği üzere bahislerde bilgi sahibi oluyor.

Bu sayede kör farelerin dünyasına mercek tutan Matur, hayvanları yuvalarına yakın noktalarda tekrar doğal ortamlarına bırakıyor.

Prof. Dr. Ferhat Matur, AA muhabirine, 2002’den beri Anadolu’daki kemirgenlerle ilgili çalışmalar yürüttüğünü söyledi.

Asıl uzmanlık alanının kör fareler olduğunu lisana getiren Matur, “Kör fare dışında 22 yıl boyunca öbür küçük memelilerle ilgili de Türkiye’nin dört bir yanında çalışmalara katıldım. Kör fareler ise çalışması en değişik hayvanlardan biri oldu.” dedi.

Matur, Tunceli’nin Ovacık ilçesinde yakaladığı kör farenin 2004’te bölgeye tanımlanmış endemik bir çeşit olduğunu belirtti.

“Kanser olmayan bir cins olarak kayıtlara geçmiştir”

Kör farelerin kromozomal varyasyonu en yüksek canlılardan olduğunu belirten Matur, şöyle konuştu:

“Kromozomları 32’den 60’a kadar değişir lakin fenotipik yani dış görünüş olarak değişiklik beklediğimiz kadar ya da bilinen değişiklik görülmez. Hasebiyle bu açıdan kör fareler çok enteresan bir hayvandır. Kromozomal değişikliğe dirençli ve bundan etkilenmeyen bir tiptir. Bunun yanında kanser olmayan bir cins olarak kayıtlara geçmiştir ve hatta çalışmalar devam etmektedir. Şu anda devam eden TÜBİTAK projemizin ucundan girdiğimiz hususlardan bir tanesi de budur. Kromozomların ayrılmasından sorumlu protein kümelerinin kör fareler için de yıllar boyunca nasıl değişikliğe uğradığını araştırdığımız bir çalışma da mevcuttur.”

Tunceli’ye çalışmaları için sıkça geldiğini aktaran Matur, “Yaptığım gözlemlerde ve haritalandırmalarda bilhassa Ovacık’a bakılırsa buranın daha da değişik olduğunu görürsünüz fakat Tunceli’nin bir özelliği tam ortasından Anadolu Diyagonali geçiyor. Tunceli’de 20’ye yakın küçük göğüslü yani kemirici ya da fare dediğimiz çeşitlerden bulunuyor.” tabirlerini kullandı.

Muhabir: Sidar Can Eren