0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Son dönemde Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı olan 2023 de nerede olacağı yönünde birçok öngörü, konuşma ve plan sunulmaktadır. Cumhuriyetimizin 100. yılı planlamasını on yıl önceden değil, keşke bundan 40 yıl önce yapabilseydik, ancak birçok konuda olduğu gibi bu konuda da siyasi yarış ve iç politik kaygılar son derece önemli olan bu miladı bile, derinliği olmayan bir reklâm alanına çevirmiştir. Hiç şüphe yok ki, bu temelsiz çıkışına rağmen 2023 öngörüsü, siyasi tarihimiz de, yakın ve uzak coğrafyamız da önemli bir geleceğin adıdır. Ülkeler kendi siyasi geçmişlerine göre ilerleme adı koyamazlar. İlerlemenin ölçüsü şüphesiz dünyada yarış içerisinde bulunduğunuz uygarlıkların yakınında ya da uzağında olmanızla ilgilidir. Kendi kısa devlet tarihimizle 2023 planlaması yapmak ve psikolojik olarak geleceğimiz noktayı kabul edilebilir bulmak, yapılacak büyük bir yanlıştır. A.B.D, AB, Japonya ve  OECD ülkelerine göre yapacağımız bir 2023 planlaması, daha isabetli ve şüphesiz Türk kültür ve siyasi geçmişine daha yakışır bir duruş olacaktır. Öngöreceğimiz 2023 Türkiye’sine haklı bir değer katmak adına, 1923 şartlarını ve hatta daha öncesini ifade etmek bu konuda  yararlı olacaktır diye düşünüyorum. Tarih, biz Türklerin birçok kere seyrini değiştirdiğimiz ve yeniden yazılmasına sebep olduğumuz bir bilimdir. Bunun belki de en önemli son örneği, I. Dünya Savaşı( Çanakkale Savaşları) ve hemen sonrasında ki İstiklal Harbidir. Sanayileşen Avrupa’nın kömürden sonraki değeri olan petrolü, planladıkları şekilde paylaşma dönemi olan 20. yüzyılın ilk çeyreği, ittifak güçlerinin en cazip pazarı olan Osmanlı’yı bölüp yutma planının da son halkasıdır. Son 2 yüzyılını hastalıklı ve yatalak olarak geçiren son imparatorluğumuz, küresel güçlerin( İngiltere-Fransa) Anadolu’ya reva gördükleri sonu; içinden çıkan paşalarla gerçekleştirdikleri Kurtuluş Savaşı’yla ve akabinde yüce Türk milletinin birlik duygusuyla kurdukları Cumhuriyetle değiştirmişlerdir. Mustafa Kemal liderliğinde kurulan Cumhuriyet, bizzat yaşayarak kendi dağılan imparatorluklarında gördükleri hataları, bir daha yapmamacasına hızlı bir modernleşme süreci yaşamıştır.10 yıl gibi kısa bir sürede, milli kaynaklarıyla ve katı bir devletçi modelle oluşturdukları yeni devlet ve sistem, milli ve üniter bir yapıyla, ancak bir o kadarda batılı bir modern algıyla hızla büyümüştür. 1923–1950 arası, tek parti (C.H.P) dönemi olarak ve II. Dünya Savaşı’nın korkusuyla geçmiş, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de askeri yatırımlarla ve dış müdahale endişesiyle ekonomik olarak sıkıntılı yaşanmıştır. II. Dünya Savaşı’nın akabinde, kazanan demokratik müttefik güçlerin ve Amerikan’ın da etkisiyle, ülkemiz de çok partili süreç başlamış ve 1950–1960 arası Demokrat Parti’nin yönetiminde ve belkide ilk kez gerçek anlamda liberal ekonomik algıyla yaşanmıştır. 1950 ve 1960 arası A.B.D desteğinin ( ekonomik ve askeri alanda) doğrudan alındığı ve dünyanın soğuk savaş olarak adlandırdığı dönemde, tarafımızın da çok net belirlendiği bir dönemdir. 1960 darbesi ve akabinde ki devlet algısı, en son ulu önder döneminde yakaladığımız milletçe ilerleme enerjimizi ve refleksimizi, günümüze kadar kaybetmemize sebep olmuştur.

KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI

1960–1980, yani her iki darbe arası, hem soğuk savaş döneminin ağır politik kutuplaşmalarıyla, hem de en fazla hükümet süreleriyle (3-4 yıl) sınırlı, kısa vadeli ve parçalı siyasi ve ekonomik çalkantılarla yaşanmıştır. İç ve dış siyasi hamlelerimizi, 1952’den itibaren NATO ve 1959’dan itibarense A.B rüyasının etkileriyle dış (A.B.D) güdümlü yürütmemiz, adı milli olan tüm adımların dahi, milli çıkardan ve uzun vadeli faydadan uzak olmasına neden olmuştur. Soğuk Savaş döneminin belki de A.B.D. ye rağmen tek milli duruşu ve dış tepkisi olan Kıbrıs Barış Harekâtı, hemen akabinde karşılaştığımız ambargo ile eskisinden daha fazla bir dış bağımlılıkla devam etmiştir. 1980 sonrası ve siyasi yasakların kalkmasıyla (Özal dönemi) tekrar alabildiğine liberal adımlar, dış sermaye ve teknolojiye açılımla yeni bir kültür ve ekonomik hareketlilik dikkat çeken düzeye ulaşmıştır. Ancak 80 sonrası Türkiye, içte alabildiğine liberal bir flört yaşarken, dış politikasında askeri güce dayalı ve caydırıcılık üzerine kurulu, net kırmızı çizgileriyle kapalı ve korunaklı bir sürece tekrar girmiştir. 80 darbesi sonrası, içte  azalarak da olsa hissedilen bu askeri  baskı, 1990 sonrası özellikle SSCB’nin dağılmasıyla ve ideolojisi üzerinden hissedilen korkunun azalması ile yerini politik çekişme alanına bırakmıştır. 1980 sonrasının göze çarpan ve ne yazık ki 2023 Türkiye’sini dahi etkileyen bir diğer etkisi ‘’apolitik gençlik’’ olgusu olmuştur. Yazının başında belirttiğimiz 2023 planlamasının 40 yıl evvelinde oluşmamasında, belki de her iki darbenin, düşünen ve siyasete alabildiğine girmiş gençliğe olan tırpanı etkilidir. 1990’lı yılların başında, Rusya’nın dağılması ve Doğu Bloku’nun çökmesi ile ortaya çıkan Türki Cumhuriyetlere ve Yugoslavya’nın dağılmasıyla da Balkanlarda beliren Türk hinterlandına olan ilgi artmış, kurulan TİKA, KEİ gibi bölgesel oluşumlarla özlenen bölgesel güç algısı sevindirse de, beklenen büyümeyi günümüze dek yaşayamamış ve sınırlı kalmıştır. Türkiye’nin bu tarz dış enerjisi, 90’lı yıllarda acısı en çok hissedilen PKK terörü ile tekrar içe kanalize edilmiş ve aynı döneme denk gelen I.Körfez Savaşı sonrası, ülkemiz terörün tırmanması ve bölgenin tehlikeli topraklar sınıfına dahil olmasıyla ekonomik olarak da beklenen büyümeyi yaşayamamıştır. 1990 yıllar, sağ-sol gerginliğinin hissedilir ölçüde azaldığı, ancak yerini PKK terörünün alabildiğine hissedildiği ve boşalan uğraş alanının suni bir şekilde oluşturulan Alevi-Sünni gerginliğiyle ve yeni bir tehdit olarak MGK kararlarına giren, irtica kavramıyla bocalama yılları olarak geçmiştir. Türk milli birliği ve kardeşliğinin hemen hemen tüm donelerinin tehdit algısına oturtulduğu bu dönem, günümüz de Kürt Sorunu adıyla son perdesini oynamaktadır. Parçalanan Irak, parçalanması öngörülen ve istenilen (İsrail tarafından) Suriye topraklarından çıkarılacak bir Kürt kartıyla, ülkemiz üzerinde tekrar bir korku unsuru doğrulmaya çalışılmış ve maalesef bu PKK etkisi ve desteğiyle, oldukça etkili bir gerçeğe dönüşmüştür. Ama eksik ama fazla anlatmaya çalıştığım yüzyıllık siyasi yaşantımız da, 2023 Türkiye’sinin gideceği yeri, olumsuz bir yere koymak binlerce yıllık devlet ve siyasi birikimimize haksızlık olur diye düşünüyorum. Yine daha önce belirttiğim gibi ülkeler gelecek planlamasında ki yerlerini ve seviyelerini, kendi geçmişleriyle değil, yarış içerisinde oldukları uygarlıklarla kıyaslayarak verirler. Her iki dünya savaşından da mağlup şekilde çıkan Almanya’nın, küresel piyasaya sunduğu markalarla, (BMW, Mercedes, Boch, Wolksvagen..)dünyanın 3. büyük ekonomisi olması, 1963 de ilk arabamızı ürettiğimiz de bisiklet dahi yapamayan Kore’nin devleştirdiği isimleri (KİA,Hyundai,,,) ve 1948’de kurulan İsrail’in bölgedeki etkisi ve bize dahi sattığı HERON’ları, kültürel birikim ve insan enerjisi düşünüldüğünde Büyük Türkiye’nin neden yapamayacağı sorusunu sordurmaktadır. İç sorunlarından kurtulmuş ve enerjisini tamamen büyümeye ve güçlü bir ülke düşüncesine oturtmuş bir Türkiye, yakın ve uzak tüm rakiplerini geride bırakacaktır. Yaşanan tüm bu gelişmeler ve ifade etmeye çalıştığımız tüm bu örneklerden sonra, 2023 Türkiye’sini minimum ve maksimum değerler çerçevesinde ve başlıklar halinde ifade etmeye çalışalım.