Srebrenitsa soykırımı kurbanlarının akrabaları cenazelerini acı dolu anılarla toprağa verecek

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

SARAYBOSNA (AA) – Bosna Hersek’te 1992-1995’teki savaşın sonlarında “Avrupa’da 2. Dünya Savaşı’nın akabinde görülen en büyük insanlık trajedisi” olarak isimlendirilen Srebrenitsa soykırımında öldürülenlerin yakınları 11 Temmuz’da düzenlenecek anma merasimlerinde cenazelerini toprağa verecek.

Savaşın akabinde kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin akabinde her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda düzenlenen merasimle toprağa veriliyor.

Bu yıl toprağa verilecek 14 kurban ortasında meskenlerinin avlusunda katledilen Hasib ve Camil Efendic kardeşler ile öldürüldüğünde 17 yaşında olan Beriz Mujic de yer alıyor.

Ramiza Hasanovic, Potoçari Anıt Mezarlığı’na bu yıl defnedilecek kurbanların en genci ve Sırplar tarafından katledildiğinde 17 yaşında olan kuzeni Beriz Mujic’i, AA muhabirine anlattı.

Mujic’in kardeşi Hazim ve babası Ömer’in de Srebrenitsa’da katledildiğini aktaran Hasanovic, Beriz’in kardeşinin yanına gömüleceğini fakat babasının cenazesinin bulunamadığını söyledi.

Savaştan evvel Srebrenitsa’da yaşayan Hasanovic, Beriz Mujic ile birlikte 8 akrabasının Srebrenitsa’da katledildiğini belirterek, şöyle konuştu:

Ramiza Hasanovic “Daha evvel üç erkek kardeşimi ve babamı defnettim. Eşim de öldürüldü, eşimin cenazesi birinci bulunanlardandı. Daha sonra üç erkek kardeşimin kemiklerini buldular ve akabinde amcamı buldular. Sonra Hazim’i bulduk ve artık de Beriz. Hepsi özgür bölgeye geçmeye çalıştı, korkuyorlardı bilhassa de çocuklar. Kuzenim Beriz’den geriye yalnızca birkaç kemik bulundu. Vakit geçiyor ve belirsizlik içinde yaşıyoruz fakat artık kendi mezarının olması daha yeterli. Nihayet ruhu huzur bulacak.”

Hasanovic, Beriz’in uygun bir insan olduğunu, satranç oynamayı sevdiğini, onunla vedalaşamadığı için üzgün hissettiğini tabir etti.

67 yaşındaki Camil ve 64 yaşındaki Hasib meskenlerinin avlusunda öldürüldü

Potoçari Anıt Mezarlığı’nda bu yıl toprağa verilecekler ortasında öldürüldüğünde 64 yaşında olan Hasib ve 67 yaşında olan Camil Efendic kardeşler de bulunuyor.

Srebrenitsa’da hayatta kalanlardan biri olan Mehmed Efendic, amcaları Hasib ve Camil’in yanı sıra babası Edhem ve kardeşi Senaid’in de Sırplar tarafından katledildiğini aktardı.

Savaş vakti orduya katıldığını belirten Mehmed Efendic, Srebrenitsa’dan Tuzla’ya hareket ettiklerini ve birçok kişinin yolda öldüğünü belirterek, “Bu yıl iki amcamı defnedeceğiz. Hasib amca evliydi, Camil amcam bekardı. İkisi de meskenlerinin avlusunda öldürüldü.” dedi.

Amcalarının kendilerini savunacak durumda olmadıklarını tabir eden Efendic, şunları söyledi:

“Kemikleri yağmur yüzünden kayboldu ya da hayvanlar götürdü. Kemik kalıntıları, bir dere yatağında tesadüfen bulundu. Bu yıl bulunan kemiklerini defnedeceğiz, gelecek yıllarda diğer kemiklerini bulursak mezarlarına ekleyeceğiz. Babam ve kardeşimi yan yana defnetmiştik. Öldürülenler barış yanlısı insanlardı, hiç kimseye ziyan vermemişlerdi. Bana nazaran bir meskene girip savunmasız insanları öldürmek insani, ahlaki açıdan bir çöküşün göstergesi, hiçbir tehdit oluşturmuyorlardı.”

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyinin, 11 Temmuz’u “Srebrenitsa Soykırımı’nı Anma Günü” ilan etmesini kurban yakınlarının anma kültürünü yaşatması ismine değerli gördüğünü lisana getiren Efendic, lakin bundan daha kıymetlisinin bu türlü bir soykırımın bir daha yaşanmasına müsaade verilmemesi olduğunu söyledi.

Srebrenitsa’da neler yaşandı?

Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin akabinde BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi.

Kadın ve çocukların, Boşnak askerlerin denetimindeki bölgeye ulaşmasına müsaade veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık alanlar, fabrikalar ve depolarda katlettikten sonra toplu mezarlara gömdü.

Lahey’deki Milletlerarası Adalet Divanı, 2007’deki kararında, Eski Yugoslavya Milletlerarası Ceza Mahkemesinden (ICTY) gelen deliller doğrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaşananları “soykırım” olarak nitelendirdi.

Savaşın akabinde kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin akabinde her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda düzenlenen merasimle toprağa veriliyor.

Potoçari Anıt Mezarlığı’nda şimdiye kadar 6 bin 751 kurban defnedilirken, 250 kurban ailelerin isteğiyle mahallî mezarlıklarda toprağa verildi. Srebrenitsa Soykırımı’nda hayatını kaybeden ve cenazesine ulaşılamayan 1000’den fazla kişi bulunuyor.

Srebrenitsa soykırımı kurbanlarından kemikleri bulunup, kimliği tespit edilenlerin cenazeleri, 77’si toplu mezar olmak üzere 150 farklı noktadan çıkarıldı.

Muhabir: Vesna Besic,İsmail Özdemir