0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Türk Eximbank Genel Müdürü Ali Güney, rekabetçi faiz oranları ile ihracatçıları desteklemeye devam ettiklerini belirterek, “2024’ün birinci yarısında 10,5 milyar dolar kredi, 11,7 milyar dolar sigorta olmak üzere toplam 22,2 milyar dolar takviye sağlanmıştır. 2024 sonunda ise 24 milyar dolar kredi, 26 milyar dolar sigorta olmak üzere ihracatçılarımıza toplam 50 milyar dolar takviye sağlamayı planlıyoruz.” dedi.

Güney, “Bankacılık Söyleşileri” kapsamında AA’ya yaptığı açıklamada, bu yılın birinci yarısında Türk bankacılık bölümünün; ekonomik belirsizlikler ve global makroekonomik gelişmelerin tesiriyle nispeten kuvvetli bir devir geçirdiğini tabir ederek, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) para siyasetleri, enflasyonla gayret ve ekonomik istikrarı sağlama uğraşlarının kesimi direkt etkilediğini, uygulanan sıkı para siyaseti doğrultusunda faiz oranlarındaki değişimlerin mevduat getirileri, kredi maliyetleri ve tüketici talebi üzerinde besbelli tesirleri olduğunu, enflasyon maksatlarına ulaşmak için atılan bu adımların kredi büyümesini ve kesimin karlılığını sınırladığını anlattı.

Sıkı para siyasetlerinin tesiriyle iç talepteki yavaşlamanın tüketici kredileri ve kredi kartı harcamalarında ivme kaybına neden olduğunu, bunun sonucunda banka bilançolarında etkinlerin içerisindeki kredilerin hissesinin düştüğünü belirten Güney, şunları kaydetti:

“Geçen yıl haziran ayında başlatılan sıkı para siyasetlerinin olumlu tesiri olarak bankacılık dalında yükselen TL mevduat faizleri ile TL mevduatların hissesi artarken, yabancı para cinsinden mevduatların hissesi azalmıştır. Uygulanan sıkı para siyaseti ve sadeleşme adımları bir yandan tüketim talebini azaltarak piyasada dengelenmeyi sağlarken, bankacılık dalı açısından kredi transfer sisteminin daha tesirli ve sağlıklı çalışmasını sağlamıştır. Ayrıyeten, siyaset çerçevesinde yapılan sadeleştirme adımları, piyasanın daha âlâ çalışmasını sağlamıştır. Sonuç olarak, alınan aksiyonlar sonucunda enflasyonla çabada kıymetli yol alınmış ve enflasyonun düşüş trendine girmesi sağlanmıştır.”

Katma bedelli ve ihracat odaklı büyüme siyaseti çerçevesinde yapılan düzenlemelerin ihracat ve yatırım kredilerinin teşvik edilmesini sağladığını ve bu gelişmelerin sürdürülebilir ekonomik büyüme için kıymetli bir adım olduğunu lisana getiren Güney, şunlara dikkati çekti:

“Türk bankacılık kesimi, sermaye yeterliliği açısından güçlü bir görünüm sergilemeye devam etmektedir. Kesimin sermaye yeterlilik oranı (SYR), mayıs ayında yüzde 16,96 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, Basel kriterleri çerçevesinde belirlenen yasal taban oran olan yüzde 8’in ve ülkemizde maksat oran olarak belirlenen yüzde 12’nin epey üzerindedir. Bu durum, dalın sağlamlığını ve dayanıklılığını göstermektedir. Sonuç olarak, 2024 yılının birinci yarısı Türk bankacılık kesimi için kuvvetli fakat tıpkı vakitte fırsatlar barındıran bir periyot oldu. Dijitalleşme, yeşil dönüşüm ve yenilikçi tahliller, dalın geleceği için kıymetli bir rol oynamaya devam edecek üzere görünmektedir.”

“2024’ün ikinci yarısında da atılan adımların devam edeceği kanaatindeyiz”

Ali Güney, son vakitlerde yapılan düzenlemeler ve sıkı para siyaseti uygulamasının bankacılık kesimi üzerinde hem olumlu hem de olumsuz tesirler yarattığını, bankaların, yeni faiz ortamına ahenk sağlamak için stratejik kararlar alırken, tıpkı vakitte risk idaresini de güçlendirdiğini söyledi.

Sıkı para siyaseti doğrultusunda artan faiz oranlarının, bankaların borçlanma maliyetlerini artırarak karlılıklarını olumsuz etkilediğini lakin mevduat faizlerinin artmasının kimi bankalar için mevduat artışı fırsatı yarattığını vurgulayan Güney, artan faiz oranlarının, tüketici ve işletme kredilerine olan talebi azaltırken, yüksek finansman maliyetlerinin yatırım iştahını da sınırladığını anlattı. Güney, “Öte yandan, bölümde sıkıntılı kredi oranındaki artış riski, bankaların daha sıkı kredi kıymetlendirme süreçleri uygulamasına yol açtı.” dedi.

2023’ün ikinci yarısında vazifeye başlayan yeni iktisat idaresinin makroekonomik istikrara yönelik olumlu adımlar attığını, makroihtiyati çerçevede sadeleşmeye giderek para siyaseti dışında kullanılan siyaset enstrümanlarının kullanımının kademeli bir halde kaldırıldığını hatırlatan Güney, şöyle devam etti:

“Bunlar içerisinde en kıymetlisi ise yabancı para ve altın depo hesaplarından oluşan yükümlülükler karşılığında ve kredi artış oranlarına bağlı olarak menkul değer tutma zorunluluğunun mayıs ayı başında kaldırılmasıdır. Kelam konusu uygulama sonucunda mali transfer sisteminin fonksiyonelliği artırılırken, faiz artışları sonrası paha kaybeden tahvillerin de bankaların bilançolarında yaratacağı olumsuz tesir giderilmiş oldu. Dinamik yapısı, güçlü sermaye yeterliliği ve gelişmiş risk idaresi sayesinde bankacılık bölümünün iktisatta ana akım siyasetlere geri dönüşe çarçabuk ahenk sağladığını ve süreci yeterli yönettiğini görmekteyiz. 2024’ün ikinci yarısında da finansal istikrar ile nakdî transfer sistemini güçlendirecek, kredi büyümesini dengeleyecek ve bilhassa mevduat tarafında TL’ye geçişi teşvik edecek bu tıp adımların devam edeceği kanaatindeyiz.”

“TL’nin cazibesini müdafaasını bekliyoruz”

Türk Eximbank Genel Müdürü Güney, enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan sıkı para siyasetinin yılın geri kalanında devam etmesi sonucunda TL’nin cazibesini muhafazasını beklediklerini söz ederek, geçen 3 yıllık devirde döviz kurlarında yaşanan dalgalanmalar ve TL’de yaşanan paha kayıplarının enflasyonu üst istikamette etkileyerek belirsizlikleri artırdığını, bunun yansıması olarak tüketici beklentilerinde ve firmaların fiyatlama davranışlarında bozulmalar yaşandığını, enflasyon ortamında tasarruf ve gelirleri korumak gayesiyle döviz talebinin arttığını, döviz talebinin artmasının TL’nin kıymet kaybını hızlandırırken enflasyon üzerinde baskı oluşturarak bir kısır döngüye yol açtığını söyledi.

Merkez Bankasının enflasyonla uğraş kapsamında geçen yılın ikinci yarısından itibaren sıkı para siyaseti uygulamasına geçtiğini hatırlatan Güney, şunları kaydetti:

“Buradaki hedef, döviz kurlarında oluşan volatilitenin ve TL’deki paha kaybının önüne geçerek enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmaları gidermek ve dezenflasyonist süreci başlatmaktı. Son bir yılda siyaset faiz oranı kademeli olarak yüzde 8,5’ten yüzde 50’ye yükseltilerek TL cinsi varlıkların getirileri artırılmış, bunun sonucunda TL daha cazip hale gelmiştir. Döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduatlar içerisindeki hissesinin yüzde 40’ın altına düşmesi ve Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesaplarındaki yaklaşık 63 milyar dolarlık çözülme dolarizasyonun değerli ölçüde azaldığını göstermektedir.

Tabii ekonomik göstergeler şimdi maksatların biraz uzağında. Bu nedenle Merkez Bankası, en son yayınladığı PPK kararlarında, aylık enflasyonun ana eğiliminde besbelli ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen varsayım aralığına yaklaşana kadar sıkı para siyaseti duruşunu sürdüreceğini belirtiyor. Haziran ayı dataları bu tarafta olumlu bir işaret verse de önümüzdeki periyotta enflasyondaki düşüş eğilimi takip edilecektir. Para siyasetindeki sıkı duruş ve TL’deki gerçek pahalanmanın kalıcı bir dezenflasyonist süreç tesis edilene kadar sürdürüleceğini öngörüyoruz. Bu doğrultuda bu yılın ikinci yarısında da TL’deki gerçek pahalanmanın devam etmesini lakin aylık enflasyondaki düşüşle birlikte kademeli formda azalmasını bekliyoruz.”

“İlk yarıda ihracatçılarımızın 11,7 milyar dolar fiyatındaki vadeli ihracat alacağını sigortaladık”

Ali Güney, Türk Eximbank’ın, “Türkiye’nin resmi ihracat takviye kuruluşu” olarak 1987 yılından bu yana mal ve hizmet ihracatı yapan firmalara yurt içi kredi, alacak sigortası ve alıcı kredileri eserleri ile hizmet verdiğini hatırlattı.

Yurt içi kredi eserleriyle ihracatçılara kısa yahut orta-uzun vadeli, uygun maliyetlerle finansman imkanı sunduklarını söz eden Güney, bunlar içerisinde ihracatçıların en kıymetli finansman kaynağı olan reeskont kredisinin günlük kullandırım limitinin 2023’te TCMB tarafından 10 kat artırılarak 3 milyar liraya çıkarıldığını, bu fiyatın 2 milyar lirasının Türk Eximbank tarafından ihracatçılara kullandırıldığını, 360 gün vadeli reeskont kredisinin faiz oranının ise Ekim 2023’te TCMB tarafından yüzde 25,93 olarak sabitlendiğini, böylelikle hayli rekabetçi faiz oranları ile ihracatçıları desteklemeye devam ettiklerini söyledi.

Yurt dışı sermaye piyasaları ve finansal kuruluşlardan gerçekleştirdikleri başarılı borçlanma süreçleriyle ihracatçılara orta-uzun vadeli finansman sağladıklarını aktaran Güney, sağladıkları kaynaklar ile ihracatçıların yeşil dönüşümü, KOBİ’lerin finansmanı, bayan girişimcilerin ve bayan istihdamının desteklenmesi üzere birçok alanda finansman sunduklarını bildirdi.

Güney, bu yılın birinci yarısında ihracatçılara 10,5 milyar dolar kredi dayanağı sunduklarını belirterek, şunları söyledi:

“Aktiflerimizin yaklaşık yüzde 90’ını krediler oluşturmaktadır. Bu oran, bankamızın kaynaklarını ihracata, münasebetiyle yatırıma, üretime ve istihdama faal bir halde aktardığımızı göstermektedir. Yüksek kredi hacmimize karşın takipteki kredi oranımız dal ortalamasının epey altında yüzde 0,10 gerçekleşmiştir. Sağlıklı bilanço yapımız ihracatçılarımıza uygun maliyetli finansman sağlamak için memleketler arası piyasalardan kaynak temininde en değerli faktördür. Öte yandan, ülkemizin en büyük alacak sigortası kuruluşu olarak ihracatçılarımızın vadeli satışlarını ticari ve politik risklere karşı sigortalıyoruz. Pandemi süreci ve sonrasında dünyada yaşanan güçlü ticari ve siyasi şartlarda Eximbank ihracat alacak sigortası ihracatçılarımız için değerli bir garanti sağlamıştır. 2024 yılının birinci yarısında ihracatçılarımızın 11,7 milyar dolar fiyatındaki vadeli ihracat alacağını sigortaladık.”

Güney kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Faiz hassasiyeti olan ihracatçılarımızın bankamız eser ve hizmetlerinden yararlanması hedefiyle Faizsiz Bankacılık Prensip ve Standartları’na uygun sigorta ve finansman eserleri sunmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda murabaha finansmanı ve istisna finansmanı eserlerini hayata geçirdik. İştirak Temelli Alacak Sigortası kapsamında ise tekafül modeli ile ihracatçılarımızın yurt dışı satışlarından doğan tahsilatı riskli alacaklarını ticari ve politik risklere karşı sigortalıyoruz. İhracatçılarımıza sunduğumuz İştirak Temelli Alacak Sigortası ile dalda bir birincisi gerçekleştirmenin memnunluğunu yaşıyoruz.”

İhracatçıların ve yurt dışında proje üstlenen firmaların milletlerarası piyasalardaki rekabet gücünü artırmak maksadıyla öteki ihracat dayanak kuruluşları ve bölgesel çok taraflı finansal kuruluşlar ile işbirliği içinde farklı finansman imkanları sunulmasının önünü açacak iştirakler kurmaya çaba ettiklerini lisana getiren Güney, bu kapsamda Afrika’nın en değerli çok taraflı finansal kuruluşlarından biri olan Africa Finance Corporation (AFC) ile hissedarlık mutabakatı imzaladıklarını, böylelikle kıtanın önde gelen altyapı tahlilleri sağlayıcısı AFC’nin Afrika dışından birinci sermayedarı olduklarını kaydetti.

Güney, “Bankamızın da milletlerarası bir kuruluşa birinci sermayedarlığı olan bu yatırım, ülkemizin Afrika Paydaşlık Siyaseti açısından stratejik kıymete sahiptir. Bu yatırım ile Türkiye ile AFC üyesi ülkeler ortasındaki ekonomik bağları güçlendirmeyi, ihracatçılarımıza ve yüklenici firmalarımızın Afrika’daki süreçlerine dayanak sağlamayı hedefliyoruz.” diye konuştu.

“Bankamız dayanaklarından faal olarak yararlanan ihracatçı sayısı 17 bine ulaştı”

Türk Eximbank Genel Müdürü Güney, son dönemde TL kredi faiz oranlarındaki artışın ihracatçıların TL kredilere olan talebini sınırladığını lakin TCMB tarafından Ekim 2023’te yapılan düzenleme ile reeskont kredileri faiz oranının sabit tutulması ve Türk Eximbank günlük kullandırım limitinin artırılmasının, artan TL kredi maliyetleri ortamında ihracatçılar açısından TL kredi kullanımının cazibesini müdafaasını sağladığını kaydetti.

Güney, “İhracatçılarımızın finansman talepleri konusunda son periyotta dikkati çeken bir başka mevzu ise döviz cinsinden borçlanma eğilimindeki artıştır. Yurt dışı sermaye piyasaları ve finansal kuruluşlardan fon temin etmedeki başarımız, bu taleplerin beklenen fiyat ve vadelerde karşılanmasında tesirli olmuştur.” diye konuştu.

Türk Eximbank takviyelerinden faydalanan ihracatçı sayısını artırmaya büyük kıymet verdiklerini tabir eden Güney, “Bu hususta yaptığımız pazarlama faaliyetleri ve saha çalışmaları sayesinde Bankamız dayanaklarından faal olarak yararlanan ihracatçılarımızın sayısı 17 bine ulaşmıştır. 2017’de Bankamızın hizmetlerinden faydalanan ihracatçı firmaların içinde KOBİ’lerin hissesi yüzde 60 iken 2024 yılında bu oran yüzde 85’e ulaşmıştır.” dedi.

Mevduat kabul etmeyen kalkınma ve yatırım bankası olarak sağladıkları finansman kaynakları ile ülke ihracatının faal olarak desteklenmesi maksadıyla ihracatçı paha segmentasyonu modelini uygulamaya aldıklarını hatırlatan Güney, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Ülkemizin ihracat gayelerinin gerçekleşmesi doğrultusunda ihracatçı KOBİ’lerin desteklenerek ihracatın tabana yaygınlaştırılmasını önemsiyoruz. Bunun yanında katma pahalı, orta yüksek ve yüksek teknolojili eser ihracatına desteklerimizde öncelik veriyoruz. Odaklı ihracat dayanağı stratejimiz doğrultusunda öncelik verdiğimiz katma kıymetli ve yüksek teknolojili ihracat yapan firmalarımızın finansmana erişimini kolaylaştırmak için çok değerli bir adım atarak kredi teminat yapımızı bankacılık dalındaki uygulamalar doğrultusunda çeşitlendirdik. Bu sayede ihracatçılarımız, bankamızın İhracat Alacak Sigortası Poliçesi’nin yanı sıra öbür ticari bankalarda kabul görmüş alternatif teminat cinsleri ile kredi programlarımızdan yararlanabilmektedir. Bu uygulama ile ihracatçıların finansmana erişim maliyetlerini düşürerek dayanaklarımızın erişilebilirliğini artırdık. Öte yandan, kurucu ortağı olduğumuz İhracatı Geliştirme AŞ (İGE) ile işbirliğimiz sonucunda bilhassa kredi teminatı konusunda sorun yaşayan ihracatçı KOBİ’lerimize tahlil ürettik.”

“İhracatçılarımızın taleplerini karşılamak için ilgili kuruluşlarla çalışmalar yaparak sunduğumuz takviyeleri piyasanın finansman muhtaçlıklarını karşılayacak halde yönlendiriyoruz.” diyen Güney şunlara vurgu yaptı:

“Bu doğrultuda Ticaret Bakanlığı ve İGE ile imzaladığımız protokolle uygulamaya alınan Prefinansman Dayanak Paketi kapsamında Ticaret Bakanlığınca proje/program/statü olarak söz edilen teşvik müracaatına ön onay/onay verilen firmaların finansman muhtaçlıklarını karşılamak için kredi süreçlerinde öncelik veriyoruz. Ayrıyeten, bu yıl 8 Mart Dünya Bayanlar Günü’nde lansmanı yapılan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Türk Standartları Enstitüsü işbirliği ile uygulamaya alınan Bayan Teşebbüsçü Sertifika Programı-TİM WİNGS kapsamında 3 yıla kadar vadeli 4 milyar lira ve 10 yıla kadar vadeli 200 milyon dolarlık bir takviye paketi açıkladık. Bu paketle bayan teşebbüsçü ihracatçılarımızın finansman gereksinimlerini karşılayarak ihracatın tabana yayılmasını sağlamayı hedefliyoruz. Son periyotta değeri gittikçe artan e-ticaret/e-ihracata yönelik yeni finansman modelleri geliştirmek için de Ticaret Bakanlığı ile çalışmalarımız devam ediyor.”

“Alacak sigortası süreçlerimizi sadeleştiriyoruz”

Ali Güney, Eximbank’ın 2023 sonu prestijiyle ihracatçılara 19,6 milyar dolar kredi takviyesi sağladığını belirterek, “Aynı vakitte ülkemizin en büyük alacak sigortası kuruluşu olarak 2023 sonu prestijiyle sigortalanan vadeli ihracat alacakları meblağı ise 22,4 milyar dolardır. Böylelikle ülkemiz ihracatına sağlanan dayanak 2023’te toplamda 42 milyar dolara ulaşmıştır. 2024’ün birinci yarısında 10,5 milyar dolar kredi, 11,7 milyar dolar sigorta olmak üzere toplam 22,2 milyar dolar dayanak sağlanmıştır. 2024 sonunda ise 24 milyar dolar kredi, 26 milyar dolar sigorta olmak üzere ihracatçılarımıza toplam 50 milyar dolar dayanak sağlamayı planlıyoruz.” diye konuştu.

Hazine ve Maliye Bakanlığının son bir yılda toplam 21,9 milyar lira sermaye artırımı ile Türk Eximbank’ın öz kaynağının 70 milyar liraya ulaştığını bildiren Güney, “Güçlenen öz kaynağımız ihracatçılarımıza sağladığımız kredi dayanağını de artırmaktadır. Bunun yanı sıra kredi kalitemiz ve sağlıklı finansal rasyolarımız sayesinde memleketler arası piyasalardan uygun maliyetle kaynak temin ederek ihracatçılarımıza sunuyoruz. Türk bankacılık kesiminde yurt dışı sermaye piyasalarından ve çok uluslu finansal kuruluşlardan en çok fon sağlayan bankalardan biriyiz.” dedi.

Geçen yıl yurt dışı sermaye piyasaları ve finansal kuruluşlardan toplam 4,3 milyar dolar fiyatında kaynak sağlandığını, bu kaynağın 1,3 milyar dolarlık kısmının sürdürülebilirlik kapsamında ihracatçılara kullandırılmak üzere temin edildiğini lisana getiren Güney, bu yılın birinci 6 ayında bu kapsamda toplam 4,6 milyar dolar fiyatında fon sağlandığını, yılın geri kalan devrinde Japon İhracat ve Yatırım Sigorta Kuruluşu (NEXI) ve MIGA (Multilateral Investment Guarantee Agency) garantileri ile yurt dışından fon sağlamayı planladıklarını kaydetti.

Mayıs ayında Hazine ve Maliye Bakanlığının karşı garantisi, Dünya Bankası Kümesi üyesi olan Memleketler arası İmar ve Kalkınma Bankası’nın (IBRD) garantisi altında, ihracatçıların Avrupa Birliği’nin Sonda Karbon Düzenleme Düzeneği sonucunda ortaya çıkabilecek zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olmak hedefiyle toplam 1 milyar avro fiyatındaki sendikasyon kredisi yapısındaki “Türkiye Yeşil İhracat Projesi” kredi kontratını imzaladıklarını hatırlatan Güney, ihracatçıların hayli ağır ilgi gösterdiği bu fonu, ana faaliyeti Hudutta Karbon Düzenleme Düzeneği bölümleri ortasında olan yahut çevresel eser üreticisi olan firmalara, işletme yahut yatırım harcamalarının finansmanı maksadıyla 2 yıl geri ödemesiz azami 9,5 yıl vadeli olarak sunduklarını, ihracatçıların krediyi yenilenebilir güç projeleri, güç verimliliği projeleri, su verimliliği projeleri, kaynak (ham madde) verimliliği projeleri ve yeşil dönüşüm projelerinin finansmanını sağlamak gayesiyle kullanabildiğini anlattı.

Alacak sigortası tarafında ise süreçlerini uçtan uca gözden geçirerek hizmet kalitesini yükseltmek için gerekli gördükleri birçok değerli adımı attıklarını, bu kapsamda kesimdeki uygun uygulama örneklerini ve ihracatçıların gereksinimlerini göz önünde bulundurarak alacak sigortası süreçlerini sadeleştirdiklerini belirten Güney, “Amacımız, ihracatçılarımızı milletlerarası rekabette öne çıkararak daha fazla ihracat yapabilmelerini sağlamaktır. Cari fazla veren bir Türkiye maksadı doğrultusunda ihracatçılarımıza takviye olmaya devam edeceğiz.” dedi.

Muhabir: Yıldız Taşdelen Erli