0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Geçen hafta ABD merkezli siber güvenlik şirketi CrowdStrike’ın kalite denetim aracındaki bir kusur sonucu dünyanın birçok bölgesinde global yazılım sorunu yaşandı. Bu sıkıntıyla birlikte birçok kesimde önemli aksaklıklar meydana geldi.

Ulaşım başta olmak üzere çeşitli bölümdeki büyük firmaların sistemlerinde Microsoft mavi ekran kusuru ortaya çıkarken, Rusya ve Çin üzere ülkelerin bu sıkıntıdan çok fazla etkilenmediği görüldü.

AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, global yazılımdan etkilenmeyen ülkeler, siber güvenlikten toplumsal medyaya kadar pek çok alanda kendi teknolojilerini kullanıyor. Bu alana en çok yatırım yapan ülkelerden biri olarak Rusya öne çıkıyor. Rusya 2019 yılında geçen yasa ile bir arada internet ağını dünyadan büsbütün bağımsız hale getirmek için Runet ismini verdiği bir projeyi başlattı.

Reuters’ın haberine nazaran, Rusya Runet’i birinci sefer 2021 yılında test etme imkanı buldu. Testlerin emelinin Runet’in dış manipülasyonlar, engellemeler ve öbür tehditler karşısında çalışma yeteneğini belirlemek olduğu belirtiliyor. Fakat testin ne kadar başarılı olduğu ile ilgili şu ana kadar bir bilgi medyada yer almadı.

Yandex’in Rusya’daki kullanım oranı yüzde 70

Rusya, internet altyapısının yanı sıra geliştirdiği uygulamalarla da dijital bağımsızlık konusunda adımlar atıyor. Rusya’nın bu kapsamda geliştirdiği dünya çapında bilinen en yaygın uygulamalardan biri olarak Yandex öne çıkıyor. Rusya’nın arama motoru Yandex, Google’a alternatif sunuyor ve e-posta, harita hizmetleri ve bulut depolama üzere birçok hizmeti kullanıcılara sunuyor.

Web trafiği tahlil sitesi Statcounter datalarına nazaran, Rusların yaklaşık 70’i arama motoru olarak Yandex’i kullanırken yalnızca yüzde 29’u Google’ı kullanıyor. Arama motorlarının dünya genelindeki kullanımına bakıldığında ise Google yüzde 91, Yandex yüzde 1,44’lük kullanıma sahip.

Rusya kendi siber güvenlik ve toplumsal medya uygulamalarını kullanıyor

VK, Rusya’nın tanınan toplumsal medya platformlarından biri olarak öne çıkıyor. Facebook’a benzeri formda toplumsal medya hizmetleri sunan VK’nın Statista bilgilerine nazaran, 2024 yılı prestijiyle yaklaşık 74 milyon kullanıcısı bulunuyor.

Rusya’nın siber güvenlik alanında da kıymetli şirketleri mevcut. Bu şirketler ortasında en bilineni dünya çapında yaygın bir kullanıma sahip olan Kaspersky. 1997 yılında Eugene Kaspersky tarafından kurulan şirket, siber güvenlik tahlilleri, antivirüs yazılımları ve başka güvenlik eserleri ile öne çıkıyor.

Çin’in mesajlaşmadan finans uygulamalarına kadar yerli tahlilleri bulunuyor

Rusya’nın yanı sıra kendi teknolojilerini geliştiren ülkeler ortasında Çin de öne çıkıyor. ABD’nin teknoloji yarışındaki en büyük rakibi pozisyonundaki ülke, birden fazla alanda kendi geliştirdiği uygulamaları kullanıyor.

Çinli teknoloji şirketi Tencent’in geliştirdiği WeChat, iletileşme uygulaması olarak WhatsApp’ın alternatifi olarak vatandaşlarına sunuyor. İletileşme özelliğinin yanı sıra bu uygulamada taşınabilir ödeme, oyun, alışveriş, taksi çağırma üzere birçok hizmet de yer alıyor. Uygulamanın 1 milyardan fazla faal kullanıcısı mevcut.

Ödeme sistemlerinde de kendi tahlillerini kullanan ülkede, taşınabilir ödeme ve dijital cüzdan hizmeti sunan yerli firma Alipay’in tahlilleri yaygın olarak tercih ediliyor. Alışveriş yapma, fatura ödeme, para transferi gerçekleştirme, kredi müracaatlarını yönetme imkanı sunan uygulama 1 milyardan fazla kişi tarafından kullanılıyor.

Google yerine Baidu, Twitter yerine Weibo

Dünyanın teknoloji devlerinden Çin’in, arama motoru olarak geliştirdiği yerli alternatif ise Baidu. “Çin’in Google’ı” olarak nitelendirilebilecek olan bu uygulama, harita servisleri üzere birçok hizmeti de kullanıcılarına sunuyor.

Çin’in toplumsal medya alanında birçok uygulaması bulunuyor. Twitter’a misal bir yapıda hizmet veren Weibo, tüm dünyada ağır olarak kullanılan TikTok Çin’in öne çıkan platformları olarak gösterilebilir. TikTok’un, küresel ölçekte 1,5 milyardan fazla aylık etkin kullanıcısı buluyor. Uygulamanın Çin’e özel versiyonu Douyin ise 750 milyondan fazla aylık faal kullanıcı sayısına sahip.

Ülkede yerli işletim sistemi tarafında da çalışmalar yapılıyor. Çin’in Kylin işletim sistemi, ordu ve hükümet başta olmak üzere kritik altyapılarda tercih ediliyor. Kylin’in daha da geliştirilmesi için açık kaynak kodlu “openKylin” işletim sistemi geçen yıl kullanıma sunuldu.

Çin, siber güvenlik tahlilleriyle dünyada en büyük ikinci pazar

Akıllı telefondan tablete birçok teknoloji eseri geliştiren dev şirketlerin de bulunduğu ülkede, bu eserlere yönelik yerli işlemcilerden sistem arayüzlerine kadar birçok yerli teknoloji de geliştiriliyor.

Siber güvenlik alanında da çok sayıda yerli tahlilin bulunduğu Çin, siber güvenlik pazar büyüklüğü açısından dünyada ABD’nin akabinde ikinci sırada yer alıyor.

Bu teknolojilerin yanı sıra telekomünikasyon ekipmanları alanında da Huawei ve ZTE üzere dünyada öne çıkan şirketlere mesken sahipliği yapan Çin’de, yerli tahlillerle 5G teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması konusunda da ağır çalışmalar yürütülüyor.

Ülkeler geliştirdiği bu yerli tahlillerle, tekelleşmenin olduğu teknoloji alanlarında bağımsızlıklarını sağlayıp, global teknik aksaklıklardan daha az etkileniyor. Kendi sistemlerinde yaşanacak teknik sorunlara de daha süratli müdahale etme imkanı buluyor.

Muhabir: Abdulkadir Günyol,Tolga Yanık