0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – Hindistan idaresi, en uzun kara hududuna ve üzerinde değerli bir nüfuza sahip olduğu Bangladeş’le bağlantılarda, Pir Hasina hükümetinin kanlı sokak aksiyonlarıyla devrilmesi sonrası yeni bir periyoda giriyor.

Güney Asya’nın en büyük nüfuslu ülkelerinden Bangladeş ve Hindistan, güçlü komşuluk münasebetlerine sahip.

Bangladeş, Hindistan’ın Güney Asya’daki en büyük ticaret ortağıyken, Hindistan Bangladeş’in Asya’daki en büyük ikinci ticaret ortağı olarak öne çıkıyor.

Yaklaşık 14 milyar dolarlık ikili ticaret hacminin yüzde 90’ı Hindistan lehine.

Hindistan idaresi, Bangladeş’teki çok sayıda altyapı projesinin finansmanını sağlıyor.

Hasina ve Modi “birlikte çalışmaya devam etme” bildirisi vermişti

Hasina, haziran ayında Başbakan Narendra Modi’nin yemin merasimine katılarak kıymetli bir diplomatik etkileşime imza atmıştı.

Başbakan Modi ve Hasina, son 1 yılda 10 sefer bir ortaya gelmişti. Hasina’nın Modi’nin yemin merasimine katılmak üzere yaptığı ziyaret, Modi hükümetinin üçüncü devrinin birinci resmi ziyareti olmuştu.

Hasina, 2023’teki G20 tepesinden evvel Hint mevkidaşı Modi ile ikili işbirliğini güçlendirmek için “birlikte çalışmaya devam etme” iletisi vermişti.

Ayrıca Hasina, Bangladeş’in Hindistan ile alakalarına büyük kıymet verdiğine işaret etmişti.

Hasina ile Modi’nin son devirde sık sık görüşmelerinin akabinde, Hindistan ve Bangladeş ortasında “özel bir ilişki” olduğu görüşleri öne çıkmıştı.

Bangladeş’teki Hindular

Hindistan basınında da Bangladeş’teki gelişmeler değerli yer tutuyor. India Today’in haberinde, Bangladeş’te azınlıklara ve Hasina destekçilerine yönelik hücumlarda artış olduğu tez edildi.

Nüfusu 171 milyonu aşan Bangladeş’te 13 milyondan fazla Hindu’nun yaşadığı düşünülüyor. Hindistan vatandaşı olan kimi Hinduların protestoların akabinde Bangladeş’i terk ettiği belirtildi.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı, geçici hükümetin “herkesin güvenliğini sağlaması” gerektiğini vurgularken Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar da parlamentoda yaptığı konuşmada, Bangladeş’teki olaylara ait ülkedeki durumun, azınlıkların statüsüyle ilişkili olarak gözlemlendiğini söyledi.

Sosyal medyada, Hasina terslerinin Hindulara saldırdığı savıyla paylaşıma sokulan birtakım görüntüler, Müslüman aykırısı hesaplarda geniş halde işleniyor. Görüntülerden birinde köprüye asılmış biçimde gösterilen kişinin kanlı sokak olaylarında göstericilere müdahale eden bir polis memuru olduğu ortaya çıktı.

Öte yandan Bangladeş’teki Cemaat-i İslami Partisinin öğrenci kanadı Chhatra Shibir’in X toplumsal medya hesabından yapılan açıklamada, toplumdaki ahengin bozulmaması için gönüllülerin Hindu tapınaklarını koruduğu bildirilmişti.

Uzmanlara nazaran Hindistan, Bangladeş’e yönelik siyasetini gözden geçirmek zorunda kalabilir

Uzmanlara nazaran, Bangladeş’teki idare değişikliği, Hindistan’ı bu ülkeye yönelik mevcut dış siyasetini gözden geçirmeye sevk edebilir.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nazmul İslam, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bangladeş’teki değişimin, Hindistan’ı Bangladeş’e yönelik mevcut dış siyasetini tekrar gözden geçirmeye sevk edebileceğini belirtti.

İslam, Bangladeş’in Güney Asya’da, Batı Bengal’de istikrarın ve Myanmar’da da Hindistan’ın çıkarlarının korunmasındaki rolü nedeniyle Hindistan için stratejik kıymete sahip olduğunu lisana getirdi.

Hindistan tarafından bakıldığında, Bangladeş’in öncelikle bir güvenlik merceğinden görüldüğünü belirten İslam, şunları kaydetti:

“Bangladeş’teki rastgele bir istikrarsızlık Hindistan’ın orada devam eden yatırımları üzerinde kıymetli yankılara sahip olacak ve ayrıyeten Hindistan’ın iç siyasetinde farklı yan tesirlere sahip olacaktır. ‘Yükselen büyük bir güç’ olarak Hindistan’ın istikrarlı bir Bangladeş sağlamaktan öteki seçeneği yok. Dahası, Hindistan Bangladeş’te Çin ile devam eden bir rekabetle karşı karşıya. Hindistan Bangladeş’teki tesirini kaybederse, Çin’in çıkarlarını itirazsız bir halde ilerletmesine müsaade verecek, bu da elbet Hindistan’ın bölgedeki dış siyasetini, siyasetini ve stratejik çıkarlarını etkileyecektir.”

İslam, Hindistan’ın Bangladeş’e yönelik mevcut siyasetini tekrar değerlendirmediği takdirde bu durumun sırf kısa vadeli sonuçlar doğurmakla kalmayacağını birebir vakitte Hindistan-Bangladeş bağlantıları üzerinde uzun vadeli olumsuz tesirleri olabileceğini söyledi.

“Hasina’nın istifası sonrasında ortaya çıkan siyasi belirsizlik, Hindistan’ın çıkarları için kıymetli riskleri beraberinde getirmekte”

Karadeniz Teknik Üniversitesi Memleketler arası Bağlar Kısmı Öğretim Üyesi ve Hindistan Uzmanı Doç. Dr. Ferhat Çağrı Aras da Bangladeş’te son periyotta yaşanan siyasi krizin, Hindistan için önemli stratejik riskler barındırdığını, yaşanan değişimin, Hindistan-Bangladeş alakalarını tehdit edebileceğine ve bölgede yeni bir güvenlik krizine kapı arayabileceğine dikkati çekti.

Hasina periyodunda Hindistan ile Bangladeş ortasında güçlü bağlar kurulduğunu; iki ülke ortasında ticaret hacminin kıymetli ölçüde arttığını belirten Aras, “(Hasina döneminde) Hindistan, Bangladeş ile olan münasebetlerini güçlendirmiş ve bölgesel altyapı projelerine büyük yatırımlar yapmıştı. Yapılan yatırımlarla iki ülke ortasındaki işbirliğinin derinleşmesi sağlanmıştı. Lakin Hasina’nın istifası sonrasında ortaya çıkan siyasi belirsizlik, Hindistan’ın çıkarları için kıymetli riskleri de beraberinde getirmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.

Aras, Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) ve Cemaat-i İslami Partisi üzere Hindistan aykırısı telaffuzlara sahip partilerin güç kazanmasının, Hindistan’ın Bangladeş ile kurduğu stratejik bağların zayıflamasına yol açabileceğini lisana getirdi.

“Hindistan aykırısı muhaliflerin güç kazanması, Hindistan’ın bölgedeki ekonomik işbirliği projelerini tehlikeye atabilir, hatta Hindistan’ın Güney Asya’nın güvenliği için attığı adımları da tehlikeye sokacaktır.” diyen Aras, Hindistan için bir başka kaygı kaynağının Bangladeş’te yaşanan siyasi krizin bölgedeki istikrar açısından yaratabileceği olumsuz sonuçlar olduğunu söyledi.

Aras, Bangladeş’te devam eden toplumsal huzursuzluk ve şiddet olaylarının, iç karışıklık riskini artırdığını, bu istikrarsızlığın Hindistan’ın hudut güvenliği için de önemli tehditler oluşturabileceğini vurguladı.

Hindistan’ın bölgedeki başka ülkelerle işbirliğini güçlendirmesinin ve Güney Asya’daki rolünü pekiştirmesinin, bölgesel bağlamda Çin’e karşı dengeleyici bir dış siyaset ögesi olduğunu tabir eden Aras, şunları kaydetti:

“Bangladeş’te yaşanan son gelişmeler, Hindistan için çok boyutlu riskler barındırıyor. Bu süreçte Hindistan’ın dikkatli bir diplomasi yürütmesi ve bölgedeki stratejik çıkarlarını koruyacak adımlar atması gerekmekte.”

Muhabir: Gökhan Çeliker,Büşranur Koca,Mehmet Şah Yılmaz