0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

CENEVRE (AA) – Rossi, dünya genelinde artan orman yangınları ve bunun iklim değişikliğiyle bağlantısına dair AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

“Kullanılan yakıt, hava durumu ve beşerler, yangınları etkileyen temel faktörler. 2024 yılındayız ve sanırım herkes orman yangınlarının tabiatının değiştiğinin farkına vardı. Araştırmacıların bildirdiğine nazaran, son yıllardaki orman yangınlarının yalnızca yüzde 2’si en kıymetli hasarlara neden oldu.” sözlerini kullanan Rossi, ABD, Yunanistan, Türkiye ve Portekiz üzere ülkelerdeki yangınlara işaret etti.

Rossi, “Bu felaket (orman) yangınlar yeni bir standart haline geldi. Ekstrem yangınlardaki artışı açıklayabilecek birçok neden var. Açıkçası, global ısınma bunlardan biri. Lakin kırsal ile kentsel alan etkileşimlerinin yayılması yahut kırsal nüfusun azalması da kıymetli bir rol oynuyor.” dedi.

Bilimsel çalışmaların, yakıt ile havanın sinerjik tesirinin büyük ve felaketle sonuçlanan orman yangınlarının yaşanabileceğini gösterdiğini belirten Rossi, çalışmalarda, çok mevsimsel ortalama sıcaklıkların son yıllarda değerli ölçüde arttığı ve yangınların sıcaklık periyotlarıyla alakalı olduğunun da yer aldığını söyledi.

Son periyotta kuraklık oranlarında da artış görüldüğünü kaydeden Rossi, global ısınma sebebiyle gelecekte daha şiddetli ve yaygın kuraklıkların görülmesinin beklendiğinin altını çizdi.

Rossi, şöyle devam etti:

“Birleşmiş Milletler’in yakın tarihli bir raporuna nazaran, iklim değişikliği ve arazi kullanımındaki değişikliğin orman yangınlarını daha sık ve ağır hale getireceği öngörülüyor. 2030’a kadar çok (orman) yangınlarda global artışın yüzde 14, 2050 sonuna kadar yüzde 30’a ve 2100 sonuna kadar ise yüzde 50’ye ulaşması bekleniyor. İklim değişikliğinin ve son yıllarda Avrupa’da yaşanan sıcak hava dalgaları ile kuraklıklar üzere fevkalâde hava şartlarının orman yangını riski üzerinde değerli bir tesire sahip olması beklenen. Avrupa ülkelerinde her yıl 30 hektar alanı etkileyen ortalama 1000 orman yangını tespit ediliyor. Her yıl 300 bin hektardan fazla alan yanıyor. Geçen yıl Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da Lüksemburg’un iki katı büyüklüğünde bir alan olan yarım milyondan fazla hektar orman, yangınları nedeniyle tahrip oldu.”

“Bu yüzyılın sonuna kadar felaket niteliğinde orman yangını yaşanması mümkünlüğü 1,4 ila 1,6 kat artabilir”

Avrupa Birliği (AB) Kurulu Ortak Araştırma Merkezi (JRC) tarafından orman yangınlarıyla ilgili yayımlanan son rapora değinen Rossi, buna nazaran, orman yangınlarının 2023 yazında ağırlaştığını, bilhassa Akdeniz bölgesini etkilediğini ve Yunanistan’ın Avrupa’daki en büyük orman yangınlarını deneyimlediğini tabir etti.

Rossi, “(Orman yangınıyla ilgili) 2024’ün birinci üç ayına ilişkin bilgiler, bu devrin ortalamasının neredeyse iki katı kadar yangın olduğunu gösteriyor. Yanmış alanların kapsamı bakımından bu yüzyılın en berbat 3 yılı, yaklaşık 1 milyon hektar ile 2017, 800 bin hektar ile 2022 ve 600 bin hektar ile 2007 oldu.” diye konuştu.

Avrupa’da, toplam yanmış arazi alanının yaklaşık yüzde 85’inin Fransa, Yunanistan, İtalya, Portekiz ve İspanya’daki orman yangınlarından kaynakladığını lisana getiren Rossi, Portekiz haricinde 1980’den bu yana yangın sayısında ve yanan toplam yüzey alanında bariz bir azalma olduğunu hatırlattı.

Rossi, “Ağustos 2023 sonu prestijiyle Avrupa’da yanan orman alanı, Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi tarafından 2006-2022 devrinde kaydedilen ortalamadan yüzde 40 daha yüksek. Bilimsel çalışmalar, bu yüzyılın sonuna kadar felaket niteliğinde orman yangını yaşanması mümkünlüğünün 1,4 ila 1,6 kat artacağını gösteriyor. Bu çalışmalar, daha evvel orman yangınlarından etkilenmemiş kuzey kutbu üzere bölgeler için bile yüksek bir risk ortaya koyuyor.” halinde konuştu.

“Türkiye’de 2001-2023 yıllarında yangınlar nedeniyle 104 bin hektar ağaçlık alanı kaybetti”

Türkiye’deki orman yangınlarıyla ilgili de değerlendirmelerde bulunan Rossi, “Türkiye’de orman yangınlarının ağır dönemi ekseriyetle haziran başlarında başlar ve yaklaşık 18 hafta sürer. Sırf sağlam ikazlar dikkate alındığında, 21 Ağustos 2023-19 Ağustos 2024 tarihlerinde 1823 yangın uyarısı bildirildi.” sözlerini kullandı.

Bu sayıların 2012 öncesinde olağan olduğuna dikkati çeken Rossi, Türkiye’de en fazla yangının kayıtlara geçtiği yılın 2015 olduğunu ve ülkede bu sene içerisinde toplam 3 bin 907 orman yangını görüldüğünü aktardı.

Rossi, “Türkiye 2001-2023 yıllarında yangınlar nedeniyle 104 bin hektar ağaçlık alanını kaybetti. Yunanistan üzere Türkiye de bu yaz çok fazla doğal felaketle karşı karşıya kaldı.” dedi.

İklim değişikliği ve insan davranışlarının Avrupa’da daha sık, ağır ve yıkıcı orman yangınlarına neden olduğuna işaret eden Rossi, yangın riski ile bunun ekonomik, çevresel ve toplumsal tesirlerini azaltmak için ivedilikle yeni stratejiler gerektiğini bildirdi.

Rossi, bu stratejiler ortasında yakıt idaresi, hava iddialarına dayalı tedbirler, erken ikaz sistemleri, nüfus şuuruna daha fazla odaklanma ve denetimli yangınların kullanımının entegre edilmesi üzere kurumsal değişimi de içeren bir dizi “yangın idaresi politikasının” yer aldığını anlattı.

BM ve UNDRR’nin orman yangınlarını önlemeyi ve buna ait riskleri azaltmayı amaçlayan çeşitli teşebbüslerde etkin olarak yer aldığını vurgulayan Rossi, bilhassa UNDRR’nin orman yangını riskini ulusal yönetişim ve stratejik planlama takviyesine entegre ederek ülkelerin orman yangını risklerine daha tesirli bir halde hazırlanmalarına ve yönetmelerine yardımcı olduğunu kaydetti.

Muhabir: Muhammet İkbal Arslan