Kanadalı Türkiyeliler

2

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Toronto, Kanada

Evvela sevgili Rıfat Sait beyefendiye bana bu degerli firsatı bahşettikleri icin kendilerine teşekkuru borç bilirim ve siz kiymetli okuucularimi sevgi ve muhabbetle selamlarim.

Bendeniz yaklasik onyedi yildir Kanadada hayatimi devam ettirmekde olup hali hazirda hukuk danismani ve hukuk muallimi olarak ozel hukuk kolejlerinde profesyonel bir egitimci olarak ders vermekteyim. Liderlik ve arabuluculuk dallarinda Toronto Universitesinde tahsil yapmis, ayrica hukuk kolejinden ustun derece ile egitimimi tamamlamis olmakla beraber, halen York Universitesinde hukuk ve toplum dalinda sosyal bilimler uzerine egitimime devam etmekdeyim.  Buradaki tecrubelerimi siz degerli insanlarimizla buradan paylasma mutlulugunu bana veren sayin Rifat beye tekrardan tesekkur ederim.

Sizlere bu yazimda Kuzey Amerika kitasindaki ve ozelliklede Kanadada yasayan Turkiyeli insanlarimizdan bahsedecegim ve ayrica Turkiyeli insanlarimizin Kanadadaki sosyal ve kulturel hayatlarindan misaller verecegim.

Kanada Kuzey Amerika Kitasinda yer alan ve Amerika Birlesik Devletlerinin kuzey sinir komsusu olan, yuzolcumu itibari ile dunyanin ikinci buyuk devletidir. Turkiye ile Kanada arasi hava yolu ile ile yaklasik 9 ile 10 saatdir. Kanada kislari cok cetin ve soguk ve yazlari sicak gecen bir iklime sahipdir. Kuzey eyaletleri kuzey kutbu ile komsudur ve fazla insan barindirmaz. Toplamda uc buyuk bolge ile birlikde on uc eyalete ayrilmisdir Kanada. Toplam nufusu ise 35 milyon civarindadir.

Bu kisa tanitimdan sonra simdi asil konumuza yani Turkiyeli sevgili insanlarimiza donelim.  Kanada devleti nufus sayim mudurlugunun verdigi bilgilere istinaden, Kanadada yaklasik 55,000.00 ile 60,000.00 (ellibes ile altmis bin) arasi Turkiyeli insan hayatini idame ettirmektedir ve buyuk cogunlugu Kanadanin buyuk sehirleri olan Toronto, Montreal, Vancouver, Ottawa, Calgary, Edmonton and Londonda ikamet etmektedirler. Bununla beraber Turkiyeli insanlarimizin cogunlu, yaklasik %62 lik bir bolumu, yani 23,425 kisi Ontario eyaletindedir.

Turkiyemizden Kanadaya goc ciddi olarak 1950’li yillarda, o zamanlarda siyasi bir parti olarak hayatini meclisde devam ettiren Demokrat Partinin genel baskani ve basbakan sayin Adnan Menderes hukumetinin tesvikleri ile ogrenciler tarafindan baslamisdir. Turkiyemizdeki ogrenciler bu donemde yurtdisina acilip avrupa ve Kuzey Amerika kitalarinda egitime tesvik edilmislerdir. Kuzey Amerika kitasinda bulunan Amerika ve Kanada devletleride gocler bu donemde baslamis ve hizini arttirmisdir. Ayrica, akademisyen Aksan, Virginia H. (1999), “Turks”, in Magocsi, ve (Paul R. Encyclopedia of Canada’s People) verdigi bilgiler dogrultusunda, Kanadaya Balkanlardan bircok Turkiye kokenli insan 1980li ve 90 lillarda goc etmisdir. Bunlarin basinda 1970li yillarda Kibris adasinda soydaslarimiza Rumlar tarafindan uygulanan  ve  Bulgaristandaki soydaslarimiza 1989 senesinde Bulgaristan devleti baskani Todor Jivkov tarafindan uyulanan fasist zulm ve baskilar baslica goc sebebleri olmusdur. Bu soydaslarimizdan bircogu Kanada devletinden iltica talebinde bulunmus ve Kanadayi vatan Kabul etmisdir. O zamanlarda Kanadaya goc eden insanlarimizin cogunun evladi Kanadada dunyaya gelmis ve suan Hayatlarini birer yetiskin olarak Kanadada devam ettirmektedirler.

1950’deki olaylar, o donemin Yunanli Kibrislilarinin yaptiklari halk istisaresi neticesinde %95 lik bir evet kabulu ile Yunanli Kibrislilar adanin Yunanistana ilhakina, enosise karar verdiler. Bu sebebdendirki, 1974 senesinde donemin Basbakan yardimcisi sayin Necmeddin Erbakanin ustun gayretleri mutakibinde, Basbakan Bulent Ecevit Turk askerini soydaslarimizin guvenligini tahsis vedahi guvence altina almak icin adaya ilhak ettirmisdir. Adadaki baris cabalari gunumuze kadar devam etmisdir lakin rum tarafinin uzlasmaz tutum ve davranislari Turk tarafinin baris cabalarina hicbir katki saglamamaktadir.

Anlasildigi uzere, Kanada bir gocmen ulkesi olup genelde multecilerin listesinde ilk sirada olan bir ulke konumundadir ve ekonomisi gocmenlerin katkilari ile ayaktadir. Uzulerekden belirtmeliyimki Kanadadaki Turkiyeliler diger topluluklar kadar birbirine bagli olmayip daginik bir sekilde hayatlarini idame ettirmektedirler. Misal vermek icab ederse, Yunanlilar, Italyanlar, Portekizliler vedaha nice topluluklar kendilerini temsil eden mahalleler kurup, kendi kultur ve geleneklerini hayatta tutarken, biz Turkiyeli insanlarin kendi kultur ve geleneklerini yansitan bir mahallesi dahi yokdur Toronto. Toronto nufus bakimindan Kanadanin en buyuk sehridir ve Turkiyeli nufusun buyuk cogunlugu bu sehirdedir. Hal boyle olunca, insanlarimiz birbirinden kopuk birsekilde hayatlarini devam ettirmekde olup Kanada sosyal ve ekonomik yapisinin yaratmis oldugu dertler ile basbasa kalmaktadir. Bunun dogal neticelerinden birisi olarakdan Kanadada dogup burada yetisen cocuklarimiz kendi oz kulturlerinden uzaklasmaktadirlar.

15 Temmuz 2016 senesinde hainler tarafindan gerceklestirilen kalkismanin ardindan baslatilan olaganustu hal durumunu bahane eden bircok insan Turkiyeden Kanadaya yeni bir goc dalgasi baslatmisdir. Bunlardan bazilari ogrenci ve cogu multeci sifati ile Kanadaya gelmektedirler. Bu vesile ile, guzel memleketimiz Turkiyede hain kalkisma sonucu hayatlarini yitiren Turkiyeli insanlarimizdan alemlerin tek efendisi, yuce Allahdan rahmet diliyor ve umid ediyorum birdaha boyle vahim ve elim bir hadise gelecekde tekrar vuku bulmasin.

Turkiyeli bir insan olarak Kanadada hayatimi idame ettigim sure icersinde bircok insanimiz ile tanisma firsati buldum ve bunlardan bircogunun guzel devletimiz devlet-i Aliyey-i Osmaniye tebasinda olanlarin torunlari ve nesilleri oldugunu ogrendim. Kimileri Balkanlardan kimileri Afrikadan ve kimileri ise uzak dogudan insanlar, fakat ortak noktalari ise dedelerinin birzamanlar Osmanli devletinin tebalari olmasidir. Umid ediyorum yakin bir zamanda Toronto Balkanlar toplulugu uyeleri ile bir araya gelecegiz ve sizlere daha ayrintili bilgiler verme firsati bulacagim.

Simdilik satirlarima istemeyerek son verirken, gelecek yazimda tekrardan bulusmak uzere hepinize saglik, basari ve mutluluklar diler, tum insanlarimiza, velevki dunyanin neresinde olursa olsun saygi ve selamlarimi bu uzak diyarlardan yollarim.

Allaha emanet olunuz ve hoscakaliniz

Yusuf Basaran