0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

BRÜKSEL (AA) – AB önderleri, 27 Haziran’da düzenlenen tepe toplantısında Birliğin idari kurumlarını gelecek 5 yıl yönetecek isimleri belirledi. Üye ülkelerin başkan seviyesinde direkt temsil edildiği AB Konseyi’nin başkanı olarak Portekiz’in eski başbakanı Antonio Costa seçildi.

Liderler, yürütme organı Komite’nin başına bir periyot daha Alman siyasetçi Ursula von der Leyen’i ve AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilciliğine Estonya Başbakanı Kaja Kallas’ı önerdi.

Von der Leyen ve Kallas’ın Avrupa Parlamentosu’nda itimat oyu alması gerekecek.

Her üç önderin isimlerinin farklı yolsuzluk savlarına husus olması ise dikkati çekti.

Ursula von der Leyen

AB Komitesi, 2020 yılından itibaren Kovid-19 salgınıyla gayrette kimi ilaç ve aşı üreticilerinden yüksek ölçülerde aşı temin etti. Komite, Kovid-19 aşı temini için en yüklü kontratını Amerikan şirketi Pfizer ile yaptı.

AB’nin Pfizer ile 1,8 milyar doz aşı için 35 milyar avroluk muahedeleri oldu. Mukavelelerin tam bedeli ticari sır olduğu gerekçesiyle resmen açıklanmadı.

Aşı temin görüşmeleri sırasında AB Komisyonu Başkanı von der Leyen ile Pfizer CEO’su Albert Bourla ortasındaki telefon mesajlaşmaları Alman siyasetçi von der Leyen hakkındaki savların başlangıcını oluşturdu. Bildirilerin içeriğini açıklaması için AB idaresine davetler yapıldı fakat AB idaresi, bu mesajlaşmaları kamuoyuyla paylaşmayı reddetti.

AB Komisyonu yetkilileri, Komisyon Başkanı ve üyelerinin telefon mesajlaşmalarının saklanmasını gerektiren bir kural bulunmadığını, bunun yerine sadece dokümanların saklanmasının gerektiğini savundu. Bu durumdan rahatsız olan ve AB’de lobi faaliyetleri yürüten Belçikalı Frederic Baldan, geçen yıl von der Leyen’i Pfizer şirketi ile aşı temini için yaptığı mutabakatlardaki “kötü yönetimi” gerekçesiyle dava etti.

Von der Leyen hakkında, Pfizer şirketi ile Kovid-19 aşısı temini için yapılan mutabakatlarda “görevi ve unvanı berbata kullanmak” üzere çeşitli suçlamalarla dava açıldı. Liege savcılığına yapılan cürüm duyurusu sonucunda açılan davanın duruşması 17 Mayıs’ta görüldü.

Mahkeme, tarafların öncelikle Avrupa Kamu Savcılığı Ofisinin (EPPO) bu evraktaki yetkisinin belirlenmesi üzere çeşitli teknik alanların açıklığa kavuşturulabilmesi için davayı 6 Aralık’a erteleme kararı aldı. Vakit içerisinde türel sürece öteki şikayetçiler de dahil oldu.

Bu süreçte von der Leyen’in Pfizer CEO’su Bourla ile irtibat kayıtlarının incelenmesini istendi, “görevi ve unvanı berbata kullanma”, “kamuya ilişkin dokümanları yok etme” üzere argümanlar da gündeme geldi.

Aynı vakitte, AB’nin bütçesine yönelik cürümlerle ilgili cezai soruşturma ve kovuşturmalardan sorumlu savcılık makamı Avrupa Kamu Savcılığı Ofisi (EPPO), AB Kurulu’nun ilaç firmalarından milyarlarca avroluk Kovid-19 aşısı alımı hakkında soruşturma başlattı.

EPPO, aşı satın alınmasının AB’nin mali çıkarlarını ilgilendiren bir husus olduğunu ve soruşturmayı yürütmenin kendi yetkisinde olduğunu savunuyor. Bu belge konusunda hukuksal süreç devam ediyor.

Antonio Costa

Portekizli sosyalist siyasetçi Costa, 30 Ocak 2022’de yapılan genel seçimlerde meclis çoğunluğunu elde ederek tek başına iktidara geldi.

“Yolsuzluk, palavra söyleme ve misyonunu berbata kullanma” suçlamaları yöneltilen Costa, hakkında açılan soruşturma nedeniyle 7 Kasım 2023’te istifa etti.

Hakkındaki suçlamaları reddeden ve hiçbir yolsuzluğa karışmadığını savunan Costa, istifa açıklamasında “8 yıldır misyonda olduğu başbakanlığı boyunca kendisini her şeyiyle Portekiz’e ve Portekizlilere hizmet etmeye adadığını” söyledi.

Yüksek Mahkeme tarafından yürütülen soruşturma kapsamında, 7 Kasım sabahı başşehir Lizbon’daki Başbakanlık Ofisi dahil 42 yere baskın yapılırken, Costa’nın Özel Kalem Müdürü Vitor Escaria ile çok yakın arkadaşı olan iş insanı Diogo Lacerda Machado gözaltına alındı.

Antonio Costa ve birtakım kabine üyelerini suçlama altında bırakan soruşturmanın, ülkenin kuzeyindeki Romano ve Barroso madenlerinde lityum çıkarma ve Sines’teki yeşil hidrojen üretim tesisi projesiyle ilgili olduğu belirtiliyor. Costa’nın şimdi direkt hatalı pozisyonunda yer almadığı evraka ait soruşturma devam ediyor.

Kaja Kallas

2021’den bu yana Estonya Başbakanı olan Kaja Kallas’ın isminin yolsuzlukla anılmasına neden olan argümanlar ise eşi Arvo Hallik’in faaliyetlerinden kaynaklanıyor.

Kallas’ın AB’nin Rusya’ya sert ekonomik kısıtlamalarının savunucusu ve Rusya zıtlığıyla bilinmesine karşın eşi Hallik’in Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşa ve AB’nin yaptırımlarına karşın bu ülke ile iş ilgilerini sürdürdüğü sav ediliyor.

Estonya Cumhurbaşkanı Alar Karis’in “devletin güvenilirliğini sorgulattı” nitelemesinde bulunduğu savlar, Hallik’in kısmen sahip olduğu Stark Logistics şirketiyle ilgili. Bu şirketin, öbür bir Estonyalı şirket olan Metaprint’e Rusya’da ticaret yapması için aracılık ettiği öne sürülüyor.

Estonya basınında çıkan haberlere nazaran Metaprint, Ukrayna savaşının başladığı Şubat 2022 ile Kasım 2022 ortasında Rusya’ya 17 milyon avro bedelinde mal sattı. Kallas, eşinin şirketine 350 bin avro meblağında kredi sağladı ve Metaprint’e birkaç defa ziyarette bulundu.

Eşinin işleriyle hiçbir ilgisinin olmadığını belirten Kallas ise “Eşim ve ben asla konutta iş konuşmayız.” demekle yetindi.

İddialar, Estonya’nın Rusya karşısında Ukrayna’ya hararetli dayanağı, Kallas’ın Kremlin’e karşı sert yaptırımları savunması ve AB’yi Rusya’ya olan güç bağımlılığından kurtarma davetiyle tezat oluşturuyor.

Muhabir: Selen Valente Rasquinho,Ata Ufuk Şeker