0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

MOSKOVA (AA) – Federal özerk bir bölge olan Mari El Cumhuriyeti, kuzey ve doğuda Kirov Oblastı, güneydoğuda Tataristan Cumhuriyeti, güneybatıda Çuvaşistan ve batıda Nijniy Novgorod Oblastı ile komşu.

Rusya’nın orta bölgesinde yer alan 23 bin 400 kilometrekarelik ülke, yaklaşık 670 bin nüfusa sahip.

Çeşitli etnik kümelerin yaşadığı ve kültürel geleneklerini yaşattığı bölgede nüfusun yüzde 45’ini Ruslar, yüzde 42’sini Mari halkı, yüzde 6’sını Tatarlar, yüzde 1’ini Çuvaşlar ve Udmurtlar oluşturuyor.

Rusya’da yaşayan Fin-Ugor halklarından biri olan Marilerin (Çirmişler) ana vatanı Mari El, Marilerin memleketi manasına geliyor. Mahallî lisanda, “Mari” sözü birebir vakitte erkek, “El” ise ülke, memleket manasında kullanılıyor.

Rusya’nın tarihi ve kültürel çeşitliliğinin bir kesimi olan bölgenin ülkedeki federal yapılar ortasındaki en değerli özelliği Mari halkının etnik bir küme olarak korunması.

Bu yüzden sokaklarda mahallî halkın kendi ortasında Mari lisanındaki konuşmaları dikkati çekiyor. Mari lisanı farklı şivelere sahip olsa da “dağ” ve “ova” şiveleri yaygın olarak kullanılıyor.

Kutsal korularda ibadet yapıyorlar

Mariler “Avrupa’nın son paganları” olarak biliniyor. Bin yılı aşkın vakitten beri tabiatla bağ kurmaya dayanan eski bir dini inanca sahip Mari halkı, “kutsal korularda” kimi ritüelleri yerine getiriyor.

İslam ve Hristiyanlıktan da etkilenen Mari halkı, ritüeller esnasında ağaçlarda yaşadığına inandıkları ruhlara klasik yemeklerini sunuyor.

“Arınma” isimli bayramda kutsal koruluk alanda yemekler pişiren Mariler, klâsik bayramlarını tertipli olarak kutlayarak kültürel miraslarına sahip çıkıyor ve onu muhafaza konusunda gayret sarf ediyor.

Ülkenin yarısından fazlasını oluşturan ormanlar ve bozkırın içinde barındırdığı zenginlik ile tabiat güzellikleriyle de Mari El, ilgi odağı oluyor.

Geniş ovalarla birlikte, 700’e yakın göl, 400’den fazla ırmak, çay ve deresi ile varlıklı su kaynakları olan bölge, Rusya’nın Avrupa kısmındaki en pak su rezervlerine sahip.

Başkent Yoşkar Ola Rusya’daki öbür kentlerden farklı

Mari El’in başşehri Yoşkar Ola ismi lokal lisanda “kızıl şehir” manasına geliyor. Başken sokaklarında tartıyla kırmızı renkteki binalar dikkati çekiyor.

Bu yıl 440. yaşını kutlayan Yoşkar Ola’yı Rusya’nın başka kentlerinden ayıran en kıymetli özelliği kentin Avrupa şekli mimari yapısı. Mari halkının güçlü kültürünün Avrupa usulü çağdaş mimari yapıların ortasında yansıtıldığı başkentte, tarihi ve eşsiz pek çok yapı ile meydan kenti süslüyor.

Şehrin ortasından geçen, Volga’nın kollarından birisi olan Malaya Kokşaga ırmağının kıyısında, Belçika’nın ünlü turistik kenti Brugge ile Hollanda’nın başşehri Amsterdam’daki binaların benzerleri göz kamaştırıyor.

Şehrin iki kıyısında göğe gerçek uzanan Moskova’da Kremlin Sarayı’ndaki kulelerin gibisi Spasskaya Kulesi ve Blagoveşçenskaya Kulesi karşı karşıya adeta birbirini selamlıyor.

Blagovenşenskaya Kulesi, tıpkı vakitte içerisinde çeşitli stantların gerçekleştirildiği bir kültür merkezi olarak hizmet veriyor. Kulede, 6 Şubat 2023’te Türkiye’de yaşanan asrın felaketi olarak bilinen zelzelelerle ilgili “Aile Albümü” isimli stant yer alıyor. Sanatçı Sergey Stroitelev, Hatay’da sarsıntıdan bir mühlet sonra yıkıntıların ortasında bulduğu bir aile albümünü kumaşlar içerisinde sergileyerek, Türkiye’nin eninde sonunda bu acıların üstesinden geleceği bildirisini veriyor.

Rusya’nın pek çok kentinde olduğu üzere Yoşkar Ola’da da bir Kremlin bulunuyor. Tsarekokşayskiy Kremlin, 2009’da inşa edilmiş ve Rusya’nın en genç Kremlin’i unvanına sahip. Tesis, pek çok tarih ve kültür aktifliğine konut sahipliği yapıyor.

Yoşkar Ola’da eşsiz sanat yapıtları bulunuyor

Şehrin değerli yerlerinde Hristiyan geleneklerine ilişkin kimi semboller mimari yapıların içinde yer alıyor. Rusya’da bir birinci olması nedeniyle, Patrik Meydanı’nda yer alan “Hz. İsa’nın Kudüs’e girişi”ni temsil eden hareketli heykeller eşsiz olarak nitelendiriliyor.

Hazreti Meryem ikonu taşıyan misal bir hareketli yapı da Obolonskiy-Nogotkov Meydanı’ndaki saat kulesinde yer alıyor.

Nikonov Meydanı, Kutsanmış Bakire Meryem Meydanı üzere alanlar da turistlerin ilgisini çeken yerler ortasında bulunuyor.

Şeremetyev Kalesi farklı mimari stilleri içinde barındırıyor

Ülkenin güneydoğusunda yer alan Volga ırmağının kıyısında bulunan Kozmodemyansk bölgesindeki kültür varlıklarına da turistler ilgi gösteriyor. Bilhassa 200 yıllık geçmişi ile Şeremetyev Kalesi, bölgenin incisi olarak isimlendiriliyor. Kale, neo-gotik, gotik, eski Rus, romanesk ve barok üzere görünüşte uyumsuz olan tüm mimari üslupları bir ortada bulunduruyor.

Yoşkar Ola’nın batısındaki Şorunja köyünde bulunan etnokültür tesislerinde, Mari halkının geçmiş yüzyıllardaki ömrü, kültürü, lokal kıyafetleri, mutfağı ve el sanatları tanıtılıyor.

Mantı ve bazlama mutfak kültüründe değerli yere sahip

Mari halkının klâsik mutfak kültüründe değerli yere sahip bazlama ve mantı şekli yemekler bölgede pek çok restoranda bulunabiliyor. Bunlardan en yaygını koman-melna ismindeki içine farklı gereçler koyularak birkaç katmandan oluşan, fırında pişirilen bir çeşit bazlama. Bu bazlamanın patatesli ve buğday lapasından yapılan çeşitleri de var. Podkogilo ismiyle anılan bir çeşit mantı ve içine et konulan kravets isimli bir çeşit kapalı börek de sık sık Mari halkının mutfaklarında pişiyor. Türkiye’deki lokma gibisi tatlı “Uyaça” bilhassa bayram günlerinde sofraları süslüyor.

Mari El Cumhuriyeti’nin lideri Yuriy Zaytsev ile Turizm ve Spor Bakanı Lidiya Batyukova hem toplumsal ve ekonomik hususlarda hem de turizm kesiminde bölgenin milletlerarası alanda tanıtılması için uğraş gösteriyor. Rusya’nın Avrupa kısmında elverişli ekonomik ve coğrafik pozisyona sahip bölgede, randımanın artırılması için uygun şartlar sağlanıyor, yatırım faaliyetlerine devlet dayanağı veriliyor.

Muhabir: Ali Cura