0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Çelik dalı, bilhassa Çin kaynaklı faktörlerle global çapta bir sakinlik yaşama riskiyle karşı karşıya bulunuyor.

Çin’de emlak piyasasının da ziyan görmesinin tesiriyle zayıf talep ve ziyan gören üretim, ülkede dal için büyük bir risk oluşturuyor.

Küresel çelik bölümü 2008 ve 2015’te yıkıcı düşüşlerle karşı karşıya kalmıştı. Çinli China Baowu Steel Group şirketi oluşabilecek bu yeni krizin evvelkilerden daha şiddetli olabileceği öngörüsünde bulundu.

Çinli çelik üreticileri, dış pazarlara yönelerek bu yıl kayda paha bir ihracat gerçekleştirmesine rağmen öbür ülkelerin kendi endüstrilerini korumak için gümrük vergileri koymasıyla artan pürüzlerle karşılaştı.

Ülkede yeni inşaat başlangıçlarının, 2023 ve 2022’de sırasıyla yüzde 21 ve yüzde 39’luk daralmanın akabinde 2024’ün birinci yarısında yaklaşık yüzde 24 gerilediği varsayım ediliyor.

Demir cevherinin ton başına fiyatı yılın en düşük düzeyi olan 93 dolarla 2022’den bu yana en düşük düzeylerine kadar geriledi.

Almanya merkezli dünyanın en büyük çelik üreticilerinden ThyssenKrupp’ın yılın 2. çeyreğinde satışları da 9,6 milyar avrodan 9 milyar avroya, siparişleri de 9,4 milyar avrodan 8,4 milyar avroya düştü.

Şirket, otomotiv teknolojisi, makine ve inşaat dalındaki müşterilerin azalmasıyla zayıf talebin satışları ve yeni siparişleri düşürdüğünü kaydetti.

“Geçen yıl Çin’in çelik ihracatı yüzde 33 arttı”

Asya Piyasaları Uzmanı Süleyman Mete Özbalaban, demir-çelik bölümünün dünyadaki en büyük firmalarının satış ve karlarının 2024’ün birinci çeyreğinde gerilediğini belirtti.

Demir-çelik kesiminin satış ve karlarının azalmasının en değerli nedenlerine değinen Özbalaban, dünyanın en büyük demir-çelik üreticisi olan Çin’de arz fazlası oluştuğuna işaret etti.

Ülkenin ekonomik büyümesinin gerilemesi ve bilhassa konut piyasasının resesyonda olmasının yurt içi talebi kıymetli ölçüde azalttığını tabir eden Özbalaban, şunları söyledi:

“Çünkü genel olarak inşaat ve altyapı dalı demir-çelik tüketiminin yüzde 52’sini yapıyor. Yurt içi talep düşmesine rağmen Çinli şirketler üretimlerini kısmadılar ve oluşan arz fazlasını düşük fiyatlardan ihraç ettiler. Geçen yıl Çin’in çelik ihracatı yüzde 33 arttı. Toplam olarak 95 milyon ton ihracat yaptı ki bu sayı ABD’nin 2022’deki toplam tüketimine eşit. Örneğin, Çin’in ve dünyanın en büyük üreticilerinden olan Angang Steel’in yurt içi satışları 2023’te yüzde 15 düşerken ihracatını yüzde 18 artırdı. Buna rağmen şirket yaklaşık 449 milyon dolar ziyan açıkladı. Çin’in ihracatını en fazla artırdığı ülkeler ise Brezilya, Vietnam, Hindistan, İngiltere, Filipinler ve Türkiye oldu.”

Global iktisatta yüksek faiz ve enflasyon ortamının sanayi üretimini ve konut piyasasını olumsuz etkilediğini söyleyen Özbalaban, “ABD merkezli çelik üreticisi US Steel’in eser fiyatlarını yüzde 4 artırmasına rağmen satışları (miktar olarak) yüzde 10 azaldı” dedi.

Özbalaban, Avrupa Birliği ekonomik büyümesinin yavaşlamasının da kesimi etkilediğini lisana getirerek, güç ve demir çelik cevheri fiyatlarının artmasının şirketlerin kar marjlarını düşürdüğünü kaydetti.

“Çin’in çok üretim ve rekabetçi fiyatından demir-çelik dalında kar marjlarında düşüş ve bölümde resesyon olmakla birlikte rastgele bir kriz durumu yoktur.” tabirlerini kullanan Özbalaban, şunları kaydetti:

“Sektörün krize girmesi için küresel bir kriz çıkması, öteki bir deyişle ABD’de konut ve altyapı dalı yatırımlarının durması, Çin konut piyasasındaki resesyonun daha büyük bir krize girmesi, otomotiv dalının de üretimini düşürmesi gerekiyor. Bilhassa ABD’nin Çin’e karşı uyguladığı tarife ve tarife dışı pürüzler 2024 ve 2025 yılında Çin’in ihracat ve üretimini azaltacaktır. Çin Merkez Bankası konut kesimine yönelik kullanmak üzere ticari bankalar üzerinden düşük faizli yeni bir kredi programı başlattı. Bu uygulamanın Çin’deki konut satışlarını münasebetiyle da demir-çelik tüketimini artıracağı öngörülmektedir. Gemilere yapılan Yemen kaynaklı taarruzlardan ötürü Süveyş Kanalı’nın kullanımı kıymetli oranda azalmış, Ümit Burnu’nun kullanılması nedeniyle Çin’den Avrupa’ya olan navlun fiyatları büyük ölçüde artmıştır. Navlun fiyatlarının artması Çin’den Avrupa ve Akdeniz Bölgesi’ne olan, bilhassa demir-çekil üzere fiyatına nazaran yükü fazla olan eserlerin, sevkiyatını azaltacaktır.”

Ukrayna’nın üretiminin savaş şartları nedeniyle yüzde 15-20 kapasiteye düştüğünü aktaran Özbalaban, uygulanan ambargo ve ticari manilerden ötürü başka kıymetli bir üretici olan Rusya’nın üretim ve ihracatının da azaldığını kelamlarına ekledi.

Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu