Global piyasalar ABD’de açıklanacak enflasyon bilgilerine odaklandı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Global piyasalarda, geçen hafta ABD’li yetkililerin değerlendirmeleri ve ülkede açıklanan bilgilerin ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret etmesiyle olumlu bir seyir izlenirken, gelecek hafta gözler bu ülkede açıklanacak enflasyon bilgileri ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Powell’dan gelecek değerlendirmelere çevrildi.

Dünya genelinde seçimler nedeniyle siyasi gündemin ağırlaştığı bir periyoda girilirken, makroekonomik bilgilerin para piyasalarındaki fiyatlamaları olumlu tarafta etkilemesi varlık fiyatlarına da yansıdı.

Analistler, gelecek hafta Fed Başkanı Powell’ın açıklamaları ve ABD’de açıklanacak enflasyon datalarının Fed’in gelecek periyot siyasetlerine ait ipucu verebileceğini söyledi.

Geçen hafta ABD’de açıklanan makroekonomik datalar, Fed’in eylülde faiz indirimine gitme ihtimalini artırdı.

Ülkede açıklanan bilgilere nazaran, tarım dışı istihdam, haziranda 206 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken işsizlik oranı yüzde 4’ten yüzde 4,1’e yükseldi.

Tarım dışı istihdama ait nisan ve mayıs ayı datalarında aşağı taraflı revizyona gidildi. Buna nazaran, tarım dışı istihdamda kaydedilen artış nisan ayı için 165 binden 108 bine, mayıs ayı için 272 binden 218 bine düşürüldü.

Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik çıkar ise beklentiler dahilinde yüzde 0,3 arttı. Ortalama saatlik çıkarlar mayıs ayında yüzde 0,4 artmıştı.

Analistler, haziranda istihdam beklentilerin üzerinde artmasına karşın nisan ve mayıs ayı bilgilerindeki aşağı istikametli revizyonların ve ortalama saatlik çıkarlardaki artış suratının yavaşlamasının ABD iş gücü piyasasının yumuşadığına dair ek ispat sağladığını söz etti.

Öte yandan ABD’de özel bölüm istihdamı, haziranda 150 bin bireyle piyasa beklentilerinin altında arttı. Birebir devirde yıllık fiyat artışı da yüzde 4,9 ile Ağustos 2021’den bu yana en yavaş artış suratını kaydetti.

ABD’de birinci kere işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı da 29 Haziran ile biten haftada evvelki haftaya kıyasla 4 bin kişi artarak 238 bine ulaştı ve beklentilerin üzerine çıktı.

Ülkede, JOLTS açık iş sayısı mayısta 8 milyon 140 bine çıkarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.

ABD’de Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet kesimi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ise haziranda aylık bazda 5 puan azalışla 48,8’e inerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Mayıs 2020’den bu yana en düşük düzeyini kaydeden endeks, hizmet kesimindeki daralmaya işaret etti.

Ülkede, sanayi kesiminin performansına ışık tutması açısından kıymet taşıyan fabrika siparişleri de mayısta artış beklentilerinin bilakis yüzde 0,5 azaldı.

Açıklanan datalar, Fed’in faiz indirimi konusunda elini rahatlatabileceğine dair beklentileri güçlendirdi.

Analistler, kelam konusu bilgilerin enflasyonda soğuma sinyali vermesine rağmen yayımlanan Fed’in son toplantı tutanaklarının banka yetkililerinin enflasyonun yavaşladığına dair daha fazla ispat beklediklerini ve faiz oranlarının ne kadar mühlet yüksek tutulacağı konusunda bölünmüş olduklarını ortaya koyduğunu bildirdi.

Yılın geri kalanın değerli merkez bankalarının faiz indiriminin büyüklüğü ve süratiyle ilgili belirsizlik varlık fiyatlarını etkilemeye devam ederken, açıklanan datalar ve banka yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri piyasalarda oynaklığı artıyor.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından Portekiz’in Sintra kentinde “ECB Merkez Bankacılığı Forumu” kapsamında gerçekleştirilen panelde konuşan Fed Başkanı Powell, ilk çeyrekteki duraklamanın akabinde dezenflasyonist eğilimde tekrar başlama belirtileri görüldüğüne dikkati çekerek, “Enflasyonu gayemize düşürmede epeyce ilerleme kaydettik.” dedi.

Para siyasetini gevşetmeye başlamadan evvel enflasyonun yüzde 2’ye hakikat sürdürülebilir bir formda düşeceğinden daha emin olmak istediklerini vurgulayan Powell, son vakitlerde görülen tipten daha fazla bilgi görmek istediklerini yineledi.

Diğer Fed yetkililerinden de açıklamaları takip edilirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, ekonomide zayıflamaya dair birtakım “uyarı işaretleri” gördüğünü ve Fed’in gayesinin iş gücü piyasasını zorlamadan enflasyonu düşürmek olduğunu tabir etti.

Öte yandan, ABD Kongresi için yılda 2 sefer hazırlanan yarı yıllık Para Siyaseti Raporu’nun temmuz sayısını yayımlayan Fed, faiz indirimlerine başlamadan evvel daha fazla inanca gereksinim duyduğunu bildirdi.

Enflasyonun geçen yıl besbelli biçimde azaldığı ve bu yıl mütevazı bir ilerleme kaydettiği belirtilen raporda, fakat Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) yüzde 2’lik amacının üzerinde kalmaya devam ettiği vurgulandı.

Raporda, “FOMC, enflasyonun sürdürülebilir biçimde yüzde 2’ye hakikat hareket ettiğine dair daha fazla inanç kazanana kadar amaç aralığını düşürmenin uygun olmasını beklemiyor.” tabirine yer verildi.

Bu gelişmelerle, Fed’in eylülde yüzde 77 ihtimalle 25 baz puanlık gideceği kestirim edilirken, bankanın bu sene toplamda iki faiz indirimine gidebileceği öngörülüyor.

Öte yandan, ABD’de yaklaşan seçimlere ait gelişmeler yakından takip edilirken, Demokrat Parti valileri, ABD Lideri Joe Biden’ın başkanlık için uygun olduğunu belirterek, artan tenkitlerin ortasında Biden’ın ardında durdu.

ABD’deki bahis sitelerinde Donald Trump ile girdiği canlı yayın tartışmasındaki zayıf performansının akabinde kasımda yapılacak başkanlık seçimlerinde Joe Biden’ın yerini yardımcısı Kamala Harris’in alması ihtimaline bahis oynayanların oranı artmıştı.

Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi geçen hafta 10 baz puan azalışla yüzde 4,28’e geriledi.

Altının ons fiyatı da geçen hafta yüzde 2,8 artışla 2 bin 392 dolara çıktı.

Dolar endeksi ise haftayı bir evvelki haftanın yüzde 0,9 altında 104,9 düzeyinden tamamladı.

Atlantik’de kasırga dönemine ait telaşların artmasıyla Brent petrolün varil fiyatı geçen hafta yüzde 1,9 yükselerek 86,5 dolara çıktı.

Kripto para piyasalarındaki düşüş eğilimi de sürerken, Bitcoin’in fiyatı 53 bin 700 doları test etmesinin 56 bin 400 doların üzerinde dengelendi.

– New York borsası müspet seyretti

New York Borsası’nda, Fed’in eylülde faiz indirimine gitme ihtimalinin artmasıyla olumlu bir seyir izlendi.

Teknoloji kesimindeki yükseliş öne çıkarken, ABD’li teknoloji devlerinden Apple’ın payları yüzde 7,5, Amazon’un payları yüzde 3,5 ve Microsoft’un payları yüzde 4,6 kıymet kazandı.

ABD’li uçak üreticisi Boeing’in payları de şirketin kesim üreticisi Spirit AeroSystems’ı yaklaşık 4,7 milyar dolara satın alacağını duyurmasının akabinde geçen hafta yüzde 1,54 yükseldi.

ABD’li elektrikli araba üreticisi Tesla’nın payları, şirketin araç teslimatlarının ikinci çeyrekte yıllık yüzde 4,8 düşmesine rağmen beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi sonrası yüzde 27,1 arttı.

Bu gelişmelerle, Nasdaq endeksi yüzde 3,49, Dow Jones endeksi yüzde 0,66, S&P 500 endeksi yüzde 1,96 artış kaydetti. S&P 500 endeksi 5.567,19 puanla ve Nasdaq endeksi de 18.352,76 puanla kapanış rekorlarını tazeledi.

Gelecek hafta salı Fed Başkanı Jerome Powell’ın açıklamaları, çarşamba toptan stoklar, perşembe Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve haftalık işsizlik maaşı müracaatları, cuma Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi takip edilecek.

Avrupa borsaları alış yüklü seyretti

Avrupa borsalarında olumlu bir seyir hakim olurken, İngiltere’de yapılan sandık çıkış anketine göre, İşçi Partisi genel seçimlerde Avam Kamarası’na 410 milletvekili sokarak çoğunluğu elde etti.
Fransa’da ise Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde çok sağın birinci sıraya yerleşmesinin akabinde alınan erken seçim kararının ikinci tipi pazar günü gerçekleştirilecek.

Aşırı sağ partinin Fransa’da salt çoğunluğu sağlayamayabileceği ihtimali Avrupa borsalarında risk iştahını destekledi.

Öte yandan Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde “dezenflasyonda hayli ilerleme kaydedildiğini” söyledi. “ECB Merkez Bankacılığı Forumu” kapsamında gerçekleştirilen panelde konuşan Lagarde, birinci çeyrekte ortaya çıkan ve devam edeceğini umdukları yavaş bir toparlanma sürecinde olduklarını fakat geleceğe dair belirsizlikler olduğunu aktardı.

Lagarde, enflasyonun gerçek tarafta ilerlediğini belirterek, enflasyonu düşürme sürecinin 2024’ün sonuna kadar “engebeli” olabileceğini tabir etti.

Bölge genelinde enflasyon kaygısı azalmaya devam ederken, Almanya’da açıklanan enflasyon dataları de ülkede enflasyonun beklenenden daha süratli yavaşladığını gösterdi.

Bölgede açıklanan bilgilere nazaran, Almanya’da mayısta yüzde 2,4 olan yıllık enflasyon, haziranda yüzde 2,2’ye geriledi. Böylelikle, Almanya’da yıllık enflasyon oranı 2022 sonbaharındaki tepesinden bu yana 6 puandan fazla düştü.

Ülkede sanayi üretimi aylık bazda yüzde 2,5 ve yıllık bazda yüzde 6,7 azalarak beklentilerin epeyce altında kalırken, analistler, bölge genelinde yavaşlayan ekonomik aktivitenin ECB’nin siyaset adımlarını sıklaştırması konusunda belirleyici olabileceğini söz etti.

Avro Bölgesi’nde ise öncü Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda yıllık bazda yüzde 2,5 oldu. Bölgede işsizlik ise mayısta yüzde 6,4 ile sabit kaldı.

Analistler, banka yetkililerinin faiz indirimlerine sıcak bakmaya devam etmelerine rağmen temkinli duruşlarını koruduklarını hatırlatarak, buna rağmen makroekonomik datalardan alınan soğuma sinyallerinin ECB’yi daha süratli adım atmaya yönlendirebileceğini tabir etti.

Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,49, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,62, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,53 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,32 arttı.

Gelecek hafta pazartesi Almanya’da dış ticaret istikrarı, perşembe Almanya’da enflasyon ve İngiltere’de büyüme ile sanayi üretimi,, cuma Almanya’da cari istikrar takip edilecek.

Asya borsaları, Çin hariç yükseldi

Asya piyasalarında ise geçen hafta Çin hariç olumlu bir seyir öne çıktı.

Öte yandan Japon yeninin dolar karşısında son 38 yılın en düşük düzeyinde bulunmaya devam etmesi dikkati çekiyor.

Dolar/yen paritesi 161,96 düzeyine çıkarak 1986’dan bu yana en yüksek düzeyini test etmesinin akabinde haftayı yüzde 0,1 azalışla 160,72 düzeyinde tamamladı.

Japonya Merkez Bankasının (BoJ) siyaset faizini kademeli olarak artıracağına ait beklentiler güçlenirken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda da bankanın bu yıl 10’ar baz puanlık iki faiz artışına gitme ihtimali öne çıkıyor.

Çin’de Caixin imalat sanayi PMI haziranda 51,8 ile beklentileri aşarak yaklaşık son üç yılın en yüksek düzeyine çıktı.

Ülkede, Caixin hizmet bölümü PMI tıpkı periyotta 51,2 ile beklentilerin altında kaldı.

Analistler, Çin’de hizmet kesiminin genişlemeye devam etse de güç kaybettiğine dikkati çekerek, bu durumun iktisadın görünümüne ait tasaları artırabileceğini tabir etti.

Japonya’da hizmet dalı Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) haziranda 49,4 düzeyinde gerçekleşirken, imalat sanayi PMI tıpkı devirde 50 ile iddiaların altında kaldı.

Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,36, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,3, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,46 bedel kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,59 paha kaybetti.

Gelecek hafta pazartesi Japonya’da cari istikrar, çarşamba Japonya’da ÜFE ile Çin’de TÜFE, perşembe Japonya’da makine siparişleri, cuma Japonya’da sanayi üretimi ile Çin’de dış ticaret istikrarı takip edilecek.

Yurt içinde gözler ödemeler istikrarı ve sanayi üretimi datalarına çevrildi

Yurt içinde, geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıkarken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 1,91 paha çıkarıyla 10.851,78 puandan tamamlayarak tüm vakitlerin en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi.

BIST 100 endeksi, enflasyonun yavaşladığını ortaya koyan bilgilerin akabinde geçen hafta 10.940 puanın üzerini test ettikten sonra 10.850 puanın üstünde dengelendi.

Yurt içinde açıklanan datalara nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda aylık bazda yüzde 1,64, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,38 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 71,6, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 50,09 olarak gerçekleşti.

TÜFE mayıs ayında yüzde 3,37, yıllık bazda ise yüzde 75,45 artış kaydetmişti.

Öte yandan yabancı kurumlar, Türkiye ile ilgili enflasyon beklentilerini düşürmeye başladı.

ABD’li yatırım bankası J.P. Morgan Türkiye’de enflasyonun yıl sonu varsayımını yüzde 43,5’ten yüzde 42,5’e, 2025 yılı sonu için ise yüzde 25,2’den yüzde 25’e düşürdü.

ABD’nin öbür büyük bankası Morgan Stanley Türkiye için 2024 yılı sonu enflasyon kestirimini yüzde 43,4’ten yüzde 42,4’e, İngiliz bankası Barclays de yüzde 44,5’ten yüzde 44’e düşürdü

Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,15 altında 32,6660’tan tamamladı.

Analistler, gelecek hafta çarşamba günü sanayi üretimi, cuma günü de ödemeler istikrarı bilgilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.000 ve 11.100 puanın direnç, 10.800 ve 10.700 düzeylerinin dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.

AA Finans Ödemeler İstikrarı Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, cari süreçler hesabının mayıs ayında 1 milyar 347,5 milyon dolar açık verdiğini iddia etti.

Ekonomistler, cari süreçler açığının 2024 yılında ise 26 milyar 700 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini iddia etti.

Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu