0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Fed’in gelecek devirde atacağı adımlara ait belirsizlikler geçen hafta global piyasalarda tesirli oldu.

ABD’de son periyotta açıklanan bilgiler karışık sinyaller verirken, Fed yetkililerinin siyaset faizini düşürmek için sabırsız davranmayacaklarına yönelik açıklamalarının devam etmesi, hisse piyasalarında yatırımcıların “bekle-gör” tavrını benimsemesine neden oldu.

Analistler, Fed yetkililerinin enflasyonun yavaşlamasına dair daha fazla ispat görmek istediklerini anımsattı.

Gelecek hafta istihdam raporundaki bilgilerin yatırımcıların odağında olacağını aktaran analistler, bilhassa tarım dışı istihdam verisinden alınacak sinyallerin FED’in gelecek periyot siyasetlerine ait ipucu verebileceğini söyledi.

Analistler, FED’in enflasyonda düzgünleşme sağlansa da şimdi istenilen noktada olunmadığını hatırlatarak, iş gücü piyasasından alınacak mümkün soğuma sinyallerinin bankanın siyaset alanını rahatlatabileceğini ifade etti.

Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, enflasyonda daha yeterli bilgilerin, faiz oranlarının çok yüksek olup olmadığı sorusunu gündeme getireceğini lisana getirdi.

Goolsbee, “Enflasyonda geçen ay gördüğümüz gidişat sürerse ve buna gerçek iktisadın öbür birtakım kısımlarında yavaşlama şartları da eklenirse, o vakit bu kadar kısıtlayıcı kalıp kalmayacağımızı sorgulamaya başlamanız gerekir.” sözünü kullandı.

San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de enflasyon konusunda çok ilerleme kaydettiklerini lakin hala yapılacak iş olduğunu vurguladı.

Enflasyonun kestirim edilenden daha yavaş düştüğü ortaya çıkarsa, siyaset faizini daha uzun müddet yüksek tutmanın uygun olacağını söyleyen Daly, enflasyon süratle düşerse yahut iş gücü piyasası beklenenden daha fazla yumuşarsa da faiz oranını düşürmek gerekeceğini belirtti.

Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman, son dataların enflasyonun sürdürülebilir bir halde düştüğünü gösterse de şimdi faiz oranını düşürmenin uygun olduğu noktada bulunmadıklarını söz etti.

Enflasyondaki ilerlemenin duraklama noktasına gelmesi yahut bilakis dönmesi halinde faiz oranını yükseltmeye açık olduğunu lisana getiren Bowman, bu yıl ABD’de siyaset faizinde rastgele bir düşüş öngörmediğini söyledi.

Söz konusu gelişmelerin akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in eylülde faiz indirimine başlama ihtimali yüzde 62 ve kasımda yüzde 81’de bulunuyor.

Geçen hafta ayrıca ABD Başkanı Joe Biden ile Cumhuriyetçi Parti’nin lider adayı Donald Trump birinci açık oturumda karşı karşıya geldi. Analistler, kamuoyunda Trump’ın Biden’dan daha yeterli bir performans sergilediği izleniminin hakim olduğunu tabir etti.

Tüm bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi geçen hafta yaklaşık 13 baz puan artarak yüzde 4,38’e çıkarken, dolar endeksi yatay seyirle haftayı 105,9 düzeyinden tamamladı.

Altının ons fiyatı, yüzde 0,3 artışla 2 bin 326 dolara yükseldi.

86,11 dolarla 30 Nisandan bu yana en yüksek seviyeyi gören Brent petrolün varil fiyatı ise artan jeopolitik risklerin de tesiriyle haftayı yüzde 0,6 yükselişle 84,9 dolardan haftayı tamamladı.

Kripto para piyasalarında da oynaklık göze çarparken, 58 bin 410 dolara kadar gerileyen Bitcoin daha sonra 60 bin doların üzerinde dengelendi.

Analistler, Bitcoin ve öbür kripto para ünitelerindeki bedel kayıplarının Mt. Gox borsasının 2014’te çalınan varlıkları sahiplerine dağıtacağını açıklaması nedeniyle yaşandığını belirtiyor.

Artık faaliyet göstermeyen Mt. Gox borsasının yaklaşık 10 milyar dolar pahasındaki kripto varlıkları gelecek haftadan itibaren sahiplerine dağıtması beklenirken, bu varlıkların en azından bir kısmının satılacağı öngörülüyor.

New York borsası karışık seyretti

New York borsasında, Nvidia başta olmak üzere teknoloji dalında yer alan şirketlerin kıymet kayıplarının sürmesiyle karışık bir seyir izlendi.

Nvidia’nın payları geçen hafta yüzde 1,61 kıymet kaybetti.

Diğer çip şirketlerinden Qualcomm’un payları yüzde 6,1 düşerken, Arm Holdings’in payları yüzde 2,1 arttı.

Alman araba üreticisi Volkswagen Kümesi’nin, ABD’li elektrikli araç üreticisi Rivian’a 5 milyar dolarlık yatırım yapmayı planladığını duyurmasıyla şirketin pay fiyatı yüzde 0,7 arttı.

Bu ortada ABD’de açıklanan datalar, enflasyonda soğumaya işaret etti.

Ülkede ferdî gelirler mayısta yüzde 0,5 ile beklentilerin üzerinde artarken, ferdî tüketim harcamaları ise yüzde 0,2 ile beklentilerin altında yükseliş kaydetti.

Fed’in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı besin ve güç kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksi, mayısta aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda yüzde 2,6 yükseldi.

Çekirdek şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksindeki yıllık artış, Mart 2021’den bu yana en düşük düzeyde gerçekleşti.

ABD’de Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici itimat endeksi, haziranda üst istikametli revize edilerek 68,2 oldu. Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi, haziranda yüzde 3,3’ten yüzde 3’e düştü.

Ülkede, gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) yılın birinci çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak beklentiler doğrultusunda yüzde 1,4 artarken, 2022’nin ikinci çeyreğinden bu yana en düşük büyüme oranı kaydedildi. Mayısta yayımlanan kestirimlerde ise ülkenin yüzde 1,3 büyüdüğü öngörülmüştü.

Analistler, ülke ekonomisindeki büyüme suratının evvelki çeyreğe nazaran yavaşladığına işaret eden bilginin yatırımcıların bu yıl faiz indirimine dair beklentilerini güçlendirdiğini kaydetti.

Ülkede, yılın birinci çeyreğine ilişkin ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış yüzde 3,3’ten yüzde 3,4’e, besin ve güç harcamalarının hesaplama dışı tutulduğu çekirdek şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış da yüzde 3,6’dan yüzde 3,7’ye revize edildi.

Öte yandan Fed, gerilim testine tabi tuttuğu bankaların önemli bir resesyonu atlatmak için âlâ pozisyonda olduğunu bildirdi.

Bu gelişmelerle, Nasdaq endeksi yüzde 0,22 artarken, Dow Jones endeksi yüzde 0,08, S&P 500 endeksi yüzde 0,09 azalış kaydetti.

Gelecek hafta pazartesi inşaat harcamaları, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), çarşamba ADP istihdam raporu, dış ticaret istikrarı, haftalık işsizlik müracaatları, güçlü mal siparişleri, Fed Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) toplantı tutanakları, cuma tarım dışı istihdam takip edilecek.

Avrupa borsaları satış yüklü seyretti

Avrupa borsalarında ise geçen hafta Almanya hariç negatif bir seyir izlendi.

Analistler, bölge genelinde seçim belirsizliklerinin devam etmesiyle risk iştahının törpülendiğini söz ederek, Fransa’da yapılacak parlamento seçimlerinin birinci çeşidinin pazar günü gerçekleştirileceğini anımsattı.

Para piyasalarında Avrupa Merkez Bankasının (ECB) bu yıl içinde 2 faiz indirimine daha gideceği fiyatlanırken, banka üyelerinin kelamla yönlendirmeleri de yakından takip ediliyor.

ECB üyesi Isabel Schnabel, Avro Bölgesi’nde faizlerin Fed’in faiz kararından değerli ölçüde farklılık gösterme ihtimalinin düşük olduğunu söyledi.

Schnabel, “Geçici olan hafif bir ayrışma olsa da genel olarak bunun hakikaten olacağından o kadar emin değilim.” dedi.

ECB Üyesi Olli Rehn ise bu sene içinde iki faiz indirimine daha gitmenin uygun olduğunu düşündüğünü belirtti.

ECB Üyesi Martins Kazaks, para siyasetini gevşetirken çabuk etmeye gerek olmadığını söyledi.

ECB Başekonomisti Philip Lane de gerçek özel tüketimin salgın öncesinde yapılan varsayımların gerisinde kalmayı sürdürdüğünü belirterek, “Enflasyonun gevşemesi halinde daha fazla faiz indirimi gelir.” dedi

Öte yandan Avrupa Birliği (AB) Rusya’ya yönelik sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) tekrar ihracat yasağını da içeren 14. yaptırım paketini kabul etti.

Açıklamada, yeni paketle mevcut yaptırımlardaki yasal boşlukların kapatılacağı, yaptırımların etrafından dolaşmanın zorlaştırılacağı ve güç alanına yeni önlemler getirileceği belirtilerek, “Paket, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını tehdit eden aksiyonlardan sorumlu 116 kişi ve kuruluşa yönelik kısıtlayıcı önlemlerin yanı sıra çeşitli sektörel önlemler içeriyor.” sözü yer aldı.

“AB Kurulu, Rusya Merkez Bankasının kısıtlayıcı tedbirlerin tesirini ortadan kaldırmak için geliştirdiği özel bir finansal iletileşme hizmeti olan Finansal Bildirilerin Transferi Sistemi’nin SPFS kullanımını yasaklamaya karar verdi.” denilen açıklamada, AB operatörlerinin Rusya dışında SPFS kullanan özel olarak listelenmiş kuruluşlarla süreç yapmasının da yasaklanacağı belirtildi.

Öte yandan, İktisat Araştırma Enstitüsünün (Ifo) yaklaşık 9 bin firmanın iştirakiyle yaptığı Almanya İş Anketi’nin sonuçlarına nazaran, Alman iş dünyasının iktisada inancı haziranda azaldı.

Almanya’da mayısta 89,3 kıymetini alan Ifo İş Ortamı İnanç Endeksi, şirket yöneticilerinin gelecek beklentilerindeki kötüleşmenin tesiriyle haziranda 88,6 puana indi. Piyasa beklentisi ise endeksin 89,7 puana yükseleceği tarafındaydı.

Airbus’ın payları, şirketin bu yıl için uçak teslimatları ve çıkar maksatlarını düşürmesinin akabinde geçen hafta yüzde 13,7 kıymet kaybetti.

Uçak üreticisi, havacılık ve uzay kısmındaki ziyan ve devam eden tedarik zinciri problemleri nedeniyle 2024 için daha evvel açıkladığından daha düşük bir faaliyet karı bekliyor. Airbus, ticari uçak teslimatı için yıllık maksadını de düşürdü.

Alman Bosch’un ABD’li beyaz eşya üreticisi Whirlpool’u satın almayı değerlendirdiğine yönelik haber sonrasında da Whirlpool’un payları yüzde 13 kıymet kazandı.

Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,89, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,95, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,46 azalırken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,4 arttı.

Gelecek hafta pazartesi Avro Bölgesinde ve Almanya’da imalat sanayi PMI, Almanya’da enflasyon, salı Avro Bölgesinde enflasyon ve işsizlik oranı, çarşamba Avro Bölgesinde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın açıklamaları, perşembe Almanya’da fabrika siparişleri, cuma Avro Bölgesinde perakende satışlar ve Almanya’da sanayi üretimi izlenecek.

Asya borsaları karışık seyretti

Asya piyasalarında ise geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, 161,3 ile 1986’dan bu yana en yüksek seviyeyi test eden dolar/yen paritesi haftayı yüzde 0,8 artışla 160,90’dan tamamladı.

Japonya Maliye Bakanı Shunichi Suzuki, Japon yenindeki kıymet kaybına ait olarak yaptığı açıklamada, ani ve tek taraflı ataklara karşı dikkatli hareket etmesi nedeniyle para ünitesini savunmak için gerekli adımların atılacağını söyledi.

Japonya’da Memleketler arası Bağlardan Sorumlu Maliye Bakan Yardımcısı Masato Kanda da Japon yenine gerekirse 24 saat takviye için müdahale etmeye hazır olduklarını lisana getirmişti.

Kanda, kurdaki gelişmelerin ulusal ekonomiyi olumsuz etkilediğini vurgulayarak, “Spekülatif sebeplerle kurda çok oynaklık olması durumunda gerekli müdahaleyi yapacağız.” değerlendirmesinde bulundu.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ise BoJ’un yıl sonuna kadar 2 defa faiz artırımına gitme ihtimali öne çıkıyor.

Japonya’da açıklanan bilgilere nazaran öncü endeks 110,9 ile iddiaların altında kaldı. Ülkede, perakende satışlar mayısta yıllık bazda yüzde 3 artışla beklentileri geride bıraktı.

Ülkede, Tokyo Çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda yıllık yüzde 2,1 artışla beklentileri aşarken, sanayi üretimi de mayısta aylık yüzde 2,8 artış kaydetti.

Öte yandan Avustralya’da enflasyonun beklentileri aşması ülke merkez bankasının tekrardan faiz artırımına gidebileceğine yönelik tasaları artırdı.

Ülkede açıklanan datalara nazaran Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayısta yıllık yüzde 4 artışla öngörüleri aştı. Beklenti enflasyonun yüzde 3,8 olacağı yönündeydi.

Avustralya Merkez Bankası Başkanı Michelle Bullock, politika faizini sabit bırakma kararı aldıkları son banka toplantısında faiz artışlarının tartışıldığına değinmişti.

Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,56, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,48 paha kazanırken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,72, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,03 bedel kaybetti.

Gelecek hafta pazartesi Çin’de imalat sanayi PMI, Japonya’da tüketici inanç endeksi takip edilecek.

Yurt içinde gözler enflasyon bilgilerine çevrildi

Yurt içinde, geçen hafta düşüş eğilimi öne çıkarken, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 1,15 bedel kaybederek, 10.647,91 puandan tamamladı.

Kripto varlıklara ait düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, çarşamba günü TBMM Genel Konseyinde kabul edilerek maddeleşti.

Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) siyaset faizini beklentiler doğrultusunda yüzde 50’de sabit bırakırken, bankadan yayımlanan karar metninde “Sterilizasyon araçları, gerektiğinde çeşitlendirilerek faal biçimde kullanılacaktır.” tabirlerine yer verildi.

Ayrıca, açıklanan datalara nazaran, TCMB’nin rezervleri yaklaşık 147,6 milyar dolarla rekor kırarken, yurt dışında yerleşik bireyler de tarihte birinci sefer 13 hafta üst üste Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alımı gerçekleştirdi.

TCMB, sadeleşme adımlarına da devam ederken, kaldıraç oranına dayalı mecburî karşılık yükümlülüğü düzenlemesine son verdi.

Öte yandan Türkiye, Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Yönelik Mali Hareket Misyon Gücü (FATF) gri listesinden çıkarıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin, kara paranın aklanmasının önlenmesine yönelik FATF gri listesinden çıkış haberini “Başardık” iletisiyle paylaştı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da Türkiye’nin, FATF gri listesinden çıkarılmasına ait, “Kararın, hem finans bölümümüz hem de gerçek dalımız açısından son derece olumlu sonuçları olacaktır. Türkiye’nin gri listeden çıkmış olması, milletlerarası kaynak girişini hızlandıracak ve borçlanma maliyetleri üzerinde olumlu tesir yaratacaktır.” tabirini kullandı.

Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,4 altında 32,7179’dan tamamladı.

Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.800 ve 10.900 puanın direnç, 10.600 ve 10.500 düzeylerinin takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.

Gelecek hafta pazartesi imalat sanayi PMI, çarşamba enflasyon, perşembe TCMB Para Politikası Kurulu toplantı özeti, cuma hazine nakit istikrarı takip edilecek.

Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu