İran’daki Bitcoin madenciliği elektrik kesintilerine yol açtı ve havayı kirletti

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İran’da son bir ayda yaşanan hava kirliliğine de elektrik kesintilerinden dolayı tercih edilen enerji kaynağı olan kalitesiz akaryakıtın neden olduğu düşünülüyor. Bu nedenle de ülkenin gündemi kripto para madenciliğine çevrildi. Medya ve kurumlar bu konuda görüşlerini aktardı.

HÜKÜMET, ÜLKEDE 1.600’DEN FAZLA KRİPTO PARA ÇİFTLİĞİNİ KAPATTI

Kamuoyunda artan tepkilerin ardından hükümet, ülkede 1.600’den fazla kripto para çiftliğini kapatarak 45 binden fazla cihaza el koydu.

İran medyasının gündemini son günlerde, büyük şehirlerdeki hava kirliliği ve plansız elektrik kesintileri meşgul etti. Ülkenin en çok okunan gazeteleri manşetlerine başkent Tahran’ın karanlık ve kirli havasını gösteren fotoğrafları taşıdı.

HAVA KİRLİLİĞİ İRAN GAZETELERİNİN MANŞETLERİNDE

Reformistlere yakın Hemşehri gazetesi 13 Ocak Cuma günü “20 gün dumanda yaşam” başlığıyla okurlarının karşısına çıktı. İtimad gazetesi de “Kirlilik ve Karanlık” başlığını atarken, Devrim Muhafızları Ordusuna yakınlığıyla bilinen “Cevan” gazetesi “Tahran’ın havası hükümetin rengine büründü” manşeti ile hükümeti eleştirilerinin odağına aldı.

Gazetelerde çıkan yazılar, elektrik kesintilerinin ve hava kirliliğinin nedenlerini sorgularken, İranlılar da sosyal medyadaki paylaşımlarında bu duruma büyük tepki gösterdi.

KORONAVİRÜSTE EVDE YAŞAM ELEKTRİK VE DOĞALGAZ TÜKETİMİNDE ARTIŞ YAŞATTI

İran’da, bu yıl koronavirüs nedeniyle halkın evde daha fazla zaman harcaması iç piyasadaki elektrik ve doğalgaz tüketimini artırdı.

Buna bir de üretimde kullanılan cihazların yüksek enerji harcadığı kripto para madenciliği de eklenince, enerji santralleri talebi karşılamakta zorluk yaşadı ve ülke genelinde birçok şehirde sık sık elektrik kesintileri görüldü.

Hükümet de oluşan enerji açığını kapatmak için enerji santrallerinde düşük kalitede akaryakıt kullanmaya başladı.

“AKARYAKIT DÜŞÜK KALİTELİ”

İranlı Öğrenciler Haber Ajansına (ISNA) göre, oluşan enerji açığını kapatmak için kışın en soğuk günlerinde enerji santrallerinde kullanılan akaryakıt miktarı günlük 35 milyon litreye kadar çıkıyor. İran medyasına konuşan uzmanlara göre, santrallerde filtreleme gibi teknolojik eksiklikler de hesaba katılınca son haftalarda hava kirliliğinin artmasındaki en önemli etken kullanılan düşük kaliteli akaryakıt. Uzmanlar, söz konusu yakıtların Avrupa ülkelerinde kullanılan yakıtlardan çok daha kalitesiz olduğunu ifade ediyor.

“AKARYAKIT KULLANMAKTAN BAŞKA ÇAREMİZ YOK”

Bu yöndeki tüm eleştirilere rağmen, İran Petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene, 3 Ocak’ta yaptığı açıklamada sadece başkent Tahran’da elektrik kullanımının yüzde 15 arttığını belirterek, oluşan açığı telafi etmek için enerji santrallerinde akaryakıt kullanmaktan başka çarelerinin olmadığını söyledi.

ISNA’ya göre, Ulusal İran Gaz Şirketi yetkililerinden Muhammed Rıza Culayi, ülkede doğalgaz üretiminin artmasına rağmen iç piyasadaki tüketimin uyarı seviyesine geldiğini kaydederek, gaz ihtiyacının sağlanabilmesi için vatandaşlardan tasarruf etmesini istedi.

TAHRAN’DA SON 10 YILIN EN KİRLİ AYI YAŞANDI

Tahran Hava Kalitesi Ölçme Şirketi verilerine göre, Tahran’da İran takviminde 21 Aralık-19 Ocak tarihlerine rastlayan “Dey” ayı son 10 yılın en kirli ayı olarak kayıtlara geçti.

İstatistiklere göre Tahranlılar Dey ayında, “tüm gruplar ve hassas gruplar için sağlıksız” olmak üzere en az 24 gün yaşadı. Tahran dışında Elburz, İsfahan, Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan, Huzistan, Merkezi, Rezevi Horasanı gibi yoğun nüfus ve sanayi kollarını barındıran eyaletlerdeki şehirlerde de hava kirliliği yoğundu. Bu eyaletlerde hava kirliliğine sık sık yaşanan elektrik kesintileri de eşlik etti.

HAVA KİRLİĞİNİN NEDENİ İÇİN FARKLI GÖRÜŞLER VAR

Bu nedenle, İran kamuoyunda bir kesim elektrik kesintileri ve hava kirliliğindeki artışa yüksek enerji harcayan kripto para madenciliğinin de etki ettiğini düşünürken, bir kesim de madenciliğin önemli bir etken olduğunu ancak liyakatsiz yöneticiler, sanayi merkezlerinin şehirlere yakın yerde olması, trafikteki eski model araçlar, teknolojik ve yasal eksiklikler gibi kronik nedenlere vurgu yaptı.

İRAN’DA LİSANSI OLAN HERKES, LİSANSINA GÖRE KRİPTO PARA ÜRETEBİLİYORDU

ISNA’ya göre, ülkede yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle eleştirilerin hedefi olan Çinli şirketlerin İran’daki kripto para sektöründeki faaliyetleri hakkında 12 Ocak’ta açıklama yapan İran Enerji Bakanı Rıza Erdekaniyan, “Lisansı olan herkes, lisansına göre kripto para üretebilir. Lisansı olmayan yabancı veya yerli kim olursa olsun, yasaya göre muamele görür.” diyerek eleştirileri dolaylı olarak kabul etti.

KRIPTO PARA MADENCİLERİ GÜNLÜK 300 MEGAVAT ELEKTRİK HARCIYOR

Devlet televizyonuna göre, İran Elektrik Üretim ve Dağıtım (TAVANIR) Elektrik Endüstrisi Sözcüsü Mustafa Recebi Meşhedi, ülkedeki kripto para madencilerinin günlük yaklaşık 300 megavat elektrik enerjisi harcadığını ifade etti.

IRNA’ya konuşan Çevre Uzmanı Muhammed Reza Mahbubfer, sayısı yüz binleri bulan kripto para cihazlarının harcadığı yüksek enerjiye dikkati çekerek, ülkenin elektrik endüstrisinin “yıpranmış” olduğunu söyledi. Mahbubfer, oluşan açığın kapanması için enerji tesislerinde ve diğer sanayi kollarında düşük kalitede akaryakıt kullanılmasının hava kirliliğinin en önemli sebebi olduğunu kaydetti.

Yaptırımlar ve ucuz elektrik, kripto para madenciliğinin gelişmesine katkı sundu

İran’da son yıllarda kripto para madenciliğinin popülerliği önemli ölçüde artış gösterdi.

Ülkede elektrik ücretinin Orta Doğu ülkelerine göre ucuz olması ve ABD yaptırımlarının getirdiği kısıtlamaları hem devletin hem halkın aşma ihtiyacı bu artışın önemli nedenleri arasında sayılıyor. 2019’un Temmuz ayında kripto para birimi Bitcoin ile yapılan işlemlerin yasaklandığı açıklanırken, üretimi ise “yeni bir endüstri” olduğu gerekçesi ile yasaklanmadı.

Bu kararla beraber, İran kripto para sektörünü kayıt altında tutmaya çalıştı ve bu doğrultuda madencilere çağrılarda bulundu. İranlı yetkililere göre, ülkede lisansı olan herkes kripto para üretebilir. Bunun yanında İran’da, kripto para madenciliği yaptırımlar nedeniyle uluslararası finans ve bankacılık piyasasından soyutlanan İran için avantajlı bir yöntem olarak görülüyor.

BİNLERCE CİHAZ KAÇAK YOLLARDAN ÜLKEYE SOKULDU

İddialara göre, İran’da elektriğin ucuz olmasının da etkisiyle ülkenin muhtelif yerlerinde Çin’e ait yasal kripto para üretim çiftlikleri bulunuyor. Bir diğer grubu ise özel şirketler ve bireysel olarak kripto para üreten İranlı vatandaşlar oluşturuyor. Kripto para madenciliğinde üretimin nasıl olacağına dair yasalardaki belirsizliklerin de etkisiyle, İranlı madenciler son iki yılda, binlerce kripto para üretim cihazını ülkeye kaçak yollardan sokmayı başardı.

KRİPTO PARA ÜRETİM CİHAZLARININ SAYISI 500 BİN

IRNA’ya konuşan İran Blockchain Derneği Üretim Grubu Başkanı Muhammed Rıza Şarki, ülkedeki kripto para üretim cihazlarının sayısı hakkında resmi bir bilginin olmadığını fakat iki yıl önce yapılan tahminlere göre ülkede yaklaşık 500 bin cihazın bulunduğunu aktardı.

HÜKÜMET MADENCİLERİ BASKILAMA YOLUNA GİTTİ

Eleştirilerin ardından açıklama yapan Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Mahmud Vaizi, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin, İstihbarat Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığını “Bitcoin için kayıt dışı elektrik tüketenleri” tespit etmekle görevlendirdiğini duyurdu.

Özellikle son dönemde, hükümet kripto para madencilerine yönelik baskısını artırdı. İran medyasından elde edilen bilgilere göre, ülke genelinde yapılan operasyonlarda 1.600’den fazla kripto para çiftliği kapatılırken, kripto para üretiminde kullanılan 45 binden fazla cihaz ele geçirildi.

ISNA’ya göre, İran Elektrik Üretim ve Dağıtım (TAVANIR) Genel Müdürü Muhammed Hasan Mutevalizade, elektrik kesintilerinin önüne geçmek için Kirman eyaletine bağlı Refsencan ilçesinde bulunan, İran-Çin ortaklığına ait, 54 bin kripto para üretim cihazı ile ülkenin en büyük Bitcoin üretim çiftliğinin faaliyetinin iki hafta süreyle durdurulduğunu açıkladı.

“YENİ KESİNTİLER OLABİLİR” UYARISI

TAVANIR’dan dün yapılan açıklamada, özellikle ülkenin nüfus yoğunluğunun olduğu kuzey bölgelerinde yeni elektrik kesintilerinin olabileceği uyarısında bulunuldu. Açıklamada, hizmetlerin aksamadan devam edebilmesi için halktan gaz ve elektrik kullanımını yüzde 10 civarında azaltmaları istendi.

Son Dakika haberlerimiz ensonhaber’den alınmaktadır.