Mermer ve maden sektöründe geçen yılın değerlendirmesi ve 2010 yılının hedef ve beklentilerini Ege İhracatçı Birlikleri, Mermer ve Maden İhracatçıları Birlik Başkanı Aslan Osman Erdinç ve Başkanvekili Mehmet Yunus Şahin’in görüşlerini aldık.
Sayın Erdinç, mermer sektörünün 2009 yılı verimliliği nasıldı?
Türkiye değerli taş, maden ve mermer açısından paha biçilmez bir kaynağa sahip bir ülke, kıymetini bilmemiz gerek ama üzülerek görüyorum ki elimizdekinin değerini takdir edemiyoruz. Ülkemiz mermer sektöründe dünyada bir numara olmalı bana göre. Mermer sektörü istihdama katkı sağlayan sektörlerin başında geliyor ama buna karşılık vergi ve SSK oranları, elektrik giderleri hala çok yüksek. Devletin ocaklardan aldığı katkı payı yüzde 2 ve bu arttırılmaya çalışılıyor. 2009’u maalesef mermer sektöründe yüzde 30, madende yüzde 35 kayıpla kapattık. Bizim için yani ihracatçılar için kur çok önemli. Özellikle son yıllarda uygulanmakta olan yüksek faiz düşük kur politikasının sebep olduğu ekonomik kriz ve gittikçe ağırlığını hissettiren global krizden dolayı mermer sektörünün üzerinde fazladan yük oluştu. Bu nedenle de mutlaka devlet desteğine ihtiyacımız var. Mermer üreticisi tüm ülkelerin fiyat indirimine giderek rekabet ortamının doğduğunu hatta bundan da önemli bir diğer konunun ise yabancı yatırımcıların Türkiye’deki doğaltaş ve mermer ocaklarının neredeyse tamamını satın alıp işlememesi. Böylece hem rekabeti hem de Türk mermer sektörünü ortadan kaldırmak amaçlı hareket ettiklerini söyleyebilirim. Dünya doğal taş ticareti 100 milyar dolara çıkabilir. Türkiye’nin yüzde 40 paya sahip olduğu bu pazarda dünya lideri olmaması için hiç bir sebep göremiyorum. Ayrıca tamamen yerli girdi ve yüksek istihdam sağlayan sektörün faydaları bununla da sınırlı değil. Bu sektörün etkileri de aynı mermerin yansıması gibidir; daima parlak ve ışıltılı.”
BALKANLAR ÖNEMLİ PAZAR
Balkan ülkelerine ihracatla ilgili görüşleriniz nelerdir?
Balkan ülkeleri hem Türkiye açısından hem de tüm sektörlerin ihracatı açısından çok önemli. Köklerimizin geldiği topraklar ile siyasi ilişkilerimiz iyi olduğu sürece ticari faaliyetlerimiz de ivme kazanıyor. Ama Balkanlar’a mermer ve maden ihracatında Yunanistan bizden önde. Bu yüzden hızlı çalışma yapmamız gerekiyor tabii siyasilerimizin yardımıyla. İyi değerlendirebilirsek bu büyük pazar Türkiye’nin önemli ihracat girdisine kaynak olabilecektir.
MERMER VE MADEN BİRBİRİNDEN AYRILAMAZ
Yönetim Kurulu Başkanvekili Mehmet Yunus Şahin de mermer ve maden sektörünü birbirinden ayrı tutmamak gerektiğini söyleyerek madenin öneminden bahsetti.
Sayın Şahin Türk ve dünya maden ve mermer sektörünü kıyaslarsak Türk madenleri ve mermeri şu anda ne durumda?
Metal uluslararası piyasalara bağlıdır. Kullandığımız her şeyde metal mevcut. O yüzden sağladığı katma değer de aynı oranda yüksek. Elektrik ve diğer giderlerin düşürülmesi bizim için önemli yani teşvik değil destek istiyoruz. İçinde bulunduğumuz kriz Türkiye’yi olduğu kadar tüm dünyayı etkilemiş durumda. Bu yüzden herkes bir artı katma değer yaratarak kendine pazar açma çabası içinde. İhracat yaptığımız ülkelerin elindeki stoklar Eylül ayında erimiş durumda. Yeni talepler başladı. Ancak kriz nedeniyle fiyat indirimi istediler. 2009’de ihracat taleplerinde yüzde 30 daralma vardı, 2010’da daralma 2009’a göre yüzde 15’e gerileyeceğini bekliyoruz.. Bu sevindirici bir gelişme tabii. Bu sektöre teşvik değil destek gerekiyor. Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ile Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu bize son derece yardımcı ve duyarlılar. Çevre Bakanlığı bu konuya sadece çevre ve orman gözüyle değil toplam olarak bakıyor. Bunlar çok önemli destekler. Bu konuda kendilerine müteşekkiriz. Geçen dönemde Denizli’de ‘Mermer Stratejik Planlama Toplantısı’ yapıldı. Burada alınan kararlarla ilgili basın toplantısı yapılacak. Tabii İzmir Mermer Fuarı da bizim için çok önemli hatta talep o kadar fazla ki artık birçok firma fuarda yer bulamaz hale geldi. İZFAŞ’ın yeni bir düzenleme yapması gerekecek.
Mermer sektörünün katma değerleri neler peki ?
Madencilik kırsal alanda yapılan bir iş. Dış ticaret verilerine göre etkilediği alan itibariyle yarattığı değer 6 ile çarpılır. Yani dolaylı olarak etkileri 6 kat fazladır. İstihdam sağladığı için göçleri önlüyor, bilinmeyen değerleri ortaya çıkarıyor, işliyor, ekonomiye kazandırıyor. Diğer sektörlere kaynaklık ederek 28 milyar dolarlık ihracatın yapılması sağlanıyor. Kısacası maden dünyanın işleyişinin en önemli yapı taşlarından biri ve kaynağı. Türkiye bu doğal kaynağa yeterince sahip bir ülke olarak bu şansı iyi kullanmak zorunda.
M.DİDEM ÖKTEM
