Mübadelenin 108 yıllık çınarı konuştu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bafra’da sözlü tarih çalışmaları yapan Samsun Mübadele Derneği, nüfus mübadelesinin canlı tanıklarının hatıralarını kayda almaya devam etti.

Sözlü tarih çalışmaları sırasında tanıklığına başvurulan en ilginç isimlerden birisi, Drama doğumlu Hasan Erdoğan oldu. Nüfus kayıtlarına göre 1333 doğumlu olan ve bu hesaba göre 99 yaşında olması gereken Hasan Dede, babasının altı aylıkken askere gittiğini, dokuz sene askerlik yaptıktan sonra dönüşte kendisini nüfusa kaydettirdiğini anlatıyor. Bu durumda yaşının 108 olduğu tahmin edilen Hasan Erdoğan, mübadeleyi genç delikanlı iken yaşadığını ifade ediyor. Sözlü tarih çalışmasını yapan derneğin genel sekreteri Akın Üner, “Hasan Dede, çocukluk yıllarının refah içinde geçtiğini, daha sonra Bulgar işgali döneminde fakirleştiklerini ifade ediyor. Bulgarların Drama – Kavala yöresini işgal ettikleri Balkan Savaşı’nın 1912’de olduğunu dikkate alırsak, bu dönemi iyi anlatan birisinin 100 yaşını epeyce geçmiş olması gerekir. Ayrıca Drama’nın Yunanlıların eline geçmesi,  mübadele sırasında Drama’dan Kavala’ya gidişleri, Kavala limanında çadırlarda geçen günler, Gülcemal vapuruna binmeleri, İstanbul’da boğazı geçerken havaya silah atmaları, Samsun’a varışta toprağı öpmeleri,  tütün depolarındaki bekleyişleri, Samsun’da kiralamak zorunda kaldıkları evi tüm detayları ile anlatıyor” biçiminde konuştu.

BAFRALILARIN DEDESİ

Bir hayli sağlıklı görünen Hasan Erdoğan’a Bafralılar ön adı olan “Hüseyin Dede” diye hitap ediyor. Her gün birkaç saatini yarı yaşındaki mahalle sakinleriyle birlikte çay ocağında sohbet ederek geçiren Hüseyin Dede, mübadillerin acılarının sadece göçle sınırlı olmadığını özellikle vurguluyor. Balkan savaşı yılları ile birlikte varlıktan yokluğa düştüklerini, Bulgar ordusunun mezalimine tanık olduklarını, açlık ve yokluk yıllarının ardından mübadelenin yaşandığını belirten Erdoğan, “Bafra’ya gelince de büyük sıkıntılar çektik. Bize verilen arazi ve evlerin çoğu yerli halk tarafından işgal edilmişti. Onları çıkartabilmek için de çok çabaladık. Kaynaşmamış çok zor oldu. Ne zaman yeniden tütün ekmeye başladık, işte o zaman yüzümüz biraz güldü.” biçiminde konuştu. “Türkiye’de en çok zorluk ve haksızlıkla karşılaşanlardan birisi mübadillerdir. Ama biz hiç isyan etmedik. Hep çok şükür dedik, Allah Atatürk’ten razı olsun. Bizi kâfir elinden o kurtardı.” diye sözlerine devam eden Erdoğan, en çok geleneklerimizin kaybolmakta olduğunu görünce üzüldüğü ifade etti.