0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – “Yapay Zeka: Şahsî Bilgiler, Algoritmalar ve Tehditler” başlıklı evrak haberin ikinci kısmında AA muhabiri, toplumsal medyada tanınan olan ayrımcı içeriklerin engellenememesi ve süratle yayılmasının nedenlerini Demircan’a sordu.

Demircan, toplumsal medya platformlarının yapay zekanın dayanağı ile gönderilere müdahale ettiğini belirterek, “Siz bir paylaşımda bulunduğunuzda o paylaşım kaç kişinin önüne düşecek bunu hesaplayan şey algoritma ve yapay zeka art tarafta.” dedi.

Sosyal medya platformlarının kullandığı yapay zeka algoritmalarının daima değişkenlik gösterdiğine dikkati çeken Demircan, toplumsal medya platformlarının ülkelere nazaran yapay zeka algoritmalarını geliştirdiğini lisana getirdi.

Demircan, bir paylaşım yapıldığı anda yapay zekanın onu belli kategorilerde değerlendirdiğini söz ederek, “Sizin gönderiniz kaç kişi paylaştı, beğendi vb. kategorileri algoritma popülerlik olarak algılıyor ve daha fazla insanın önüne çıkmasını sağlıyor. Zira bu beşerler tarafından talep gördü halinde bakıyor algoritma bu yapıya.” tabirlerini kullandı.

Popüler olan içeriklerin öbür içeriklere nazaran gösterimlerinin bilerek artırıldığını aktaran Demircan, toplumsal medya platformlarının yapay zekadan bu mevzuda ekstra yararlandığını bildirdi.

Demircan, paylaşımı yapan hesabın takipçi sayısının da yapay zekanın kriterlerinden birisi olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:

“Mesela ırkçı içerikler yayınlayan 20 kullanıcılı bir hesap çabucak kapatılıyor ancak 10 bin takipçili bir hesap asla kapatılmıyor. Zira birisinin tesir ettiği sayıyla oburu birebir değil rastgele bir etkileşim yaratmayacak. Toplumsal medya platformları ne kadar artık eşit olduklarını falan söyleseler de hayır eşit değiller.”

“Sosyal medya platformları içeriklere ticari bakıyor”

Demircan, toplumsal medya platformlarının reklam siyasetleri doğrultusunda düzenlenen ve daima değişen bir algoritmik yapıya sahip olduğu vurgulayarak, “Gösterime giren içeriklerin ne kadar tanınan olduğu, içeriklerinin ne olduğu aslında reklam siyasetini da etkiliyor. Zira ne kadar çok izleyen olursa o kadar çok reklam geliri manasına geliyor.” diye konuştu.

Sosyal medya platformlarına kayıt olurken imzalanan kontratlarda ırkçı ya da ayrımcı içerikler paylaşmayacağına dair imza attığını kaydeden Demircan, toplumsal medya platformlarının bu hususa yeteri kadar dikkat etmediğini ikazında bulundu.

Demircan, ırkçı ya da ayrımcı içeriklerin tanınan olduktan sonra geç silinmesinin de reklam ve sitede kalma mühleti ile alakalı olduğunu hatırlatarak, şöyle devam etti:

“Irkçı ya da ayrımcı paylaşımlara platformlar reklam geliri olduğu için ne kadar dönse kar gözüyle bakılıyor. Şöyle bir gerçek de var; bir görüntü viral olarak yayılınca hakikaten reklam geliri olarak çok para kazanıyorlar. Yani onu 20 dakika geç kapatmasıyla 20 dakika erken kaldırılması ortasında birkaç yüz bin dolar olabilir. Yani bu manada daha ticari baktığı için platformlar bahse içerik filtreleme ya da bu şekil ırkçılık ve gibisi mevzuların bunlar çok çok daha ikinci plandaymış üzere görünüyor.”

Yapay zekanın ırkçı ve ayrımcı paylaşımları tespit etme konusunda yetersiz kaldığına değinen Demircan, toplumsal medyadaki kullanıcıların sayısının çok yüksel olmasının yapay zekanın devreye girmesini geciktirdiğinin altını çizdi.

Demircan, ırkçı içeriklerin ya da bir kesiti küçük düşüren içeriklerin tanınan olmasının kabul edilemez olduğundan bahsederek, “Platform içeriğe para olarak bakıyor onun kaç milyon izlendiği ile ilgileniyor içeriğindeki ırkçılıkla değil. Çok büyük meselelere neden olmadan bu denklemi bozacaklarını düşünmüyorum.” dedi.

Sosyal medya platformlarının her ülkede farklı başka algoritma kullandığı bilgisini veren Demircan, içeriklerin toplumun birçok fikrini değiştirdiğini ya da dönüştürdüğünü söyledi.

Demircan, ABD’deki 2016 seçimleri sırasında Facebook’un ferdî dataları yöntemsiz toplayarak bir siyasi istikamete gerçek Amerikalıların oy tercihlerini etkilediğini anımsatarak şu bilgileri paylaştı:

“Savaş ya da siyasi bir bahisle ilgili paylaşımın yapay zeka tarafından ön planlara çıkartılıyor olması toplumda güvensizliğe neden oluyor. Güya bir görüşün öbür görüşten çok daha üstünmüş üzere bir izlenim oluşturması ve insanların siyasi görüşlerini değiştirme eğilimine kadar gidebilecek faaliyetlerde bulunması nedeni olabiliyor. Bunları geçmiş yıllardaki Amerikan seçimlerinde net bir formda gördük.”

Topluma tesir etmeye çalışırken yapay zekanın kullanılmasının programın hatası olmadığını, onu kullanan insanların hatalı olduğunu belirten Demircan, yapay zekanın yapısal olarak yazılanları çok düzgün anladığını lakin imajları tahlil etmekte başarılı olamadığına dikkati çekti.

Demircan yapay zekanın insan üzere inisiyatif alamadığı için sızıntılar olabildiğini lisana getirerek, kimi durumlarda içerisinde nefret nesnesi olan görüntülerin parlatılmasının sızıntılardan kaynaklandığını söz etti.

Yapay zekanın ırkçı telaffuzları net algılayamamasının toplumsal kaos dahi doğurabileceğine dikkati çeken Demircan, şunları söyledi:

“ABD’de siyahi bir genci öldüren beyaz polis görebilirsin ancak beyaz birisini öldüren siyahi polis göremezsin. Zira o ilgi görmüyor. Sonuç olarak bunu, siyah deriye sahip olan ırktaki beşerler da izliyorlar. Burada yapay zeka bunu insanmış üzere algılamaya çalışsa da burada art tarafta bir berbat niyet olduğu görülüyor. Bu kadar bunların ön plana çıkıyor olması”

“İçerik popülerse yapay zeka devre dışı kalıyor”

Sosyal medyada ırkçılığın tanınan olmayı sağladığı için içeriklerini o biçimde düzenleyen toplumsal medya kullanıcılarına süratli müdahale edilmediğini aktaran Demircan, toplumdaki uç kutupların birbirlerine karşı nefretini körüklediğini bildirdi.

Demircan, yapay zekanın nefret telaffuzlarına karşı eğitildiğini ve yavaş yavaş entegre edildiğine işaret ederek, “Bir ülkedeki çocuk vefatlar ya da saldırganlık etkileşim alıyorsa bunun nasıl parlatıldığı çok kıymetli. O ülkeyi bu imgelerle karalayabilirsin ya da çaresiz gösterebilirsin. Sonuç olarak sizin önünüze bu bilgi nasıl servis ediliyor bu çok değerli.” diye konuştu.

Yapay zekanın içeriklere dışarıdan yapay bir müdahale olup olmadığını algılayamadığını vurgulayan Demircan, bunun toplumsal medya platformlarının en büyük eksiklerinden birisi olduğunu söyledi.

Demircan, bir içeriği ön plana çıkarmak için uydurma kullanıcı profilleri ile yapay bir yükseltme yapılmasının önüne geçilmediğinden bahsederek şöyle devam etti:

“Troll hesaplar çapraz link dediğimiz farklı toplumsal medya platformları ortasında linkleri paylaşıyor. Bu paylaşımları gören yapay zeka içeriğin tanınan olduğunu düşünerek bir anda gönderiyi milyonlara ulaştırıyor. İnsanların düzmece ve troll hesaplarla gerçek milyonlarca hesabı yönetebiliyor olması da bir tahlil getirmesi gerekiyor platformların. Yani algoritmayı büsbütün işletmiyor olmaları, algoritmayı gerçek düzgün çalıştırmıyor olmaları. Ve bir şey popülerse algoritmanın devre dışı kalması üzere bir durum var ve bunu yasal olarak da kabul etmiyorlar. ”

Gerçek kullanıcıların düzmece hesaplarla şişirilen içerikleri gerçek zannederek paylaşarak yanlış bilginin yayılmasına yardım ettiğini hatırlatan Demircan, gerçek hesaplar paylaşınca uydurma hesapların o içerikten elde etmek istediği başarıyı onlara vermiş olduğunu anlattı.

Demircan, toplumsal medya platformlarının her ülkenin kanunları ile uyumlu çalışması gerektiğine değinerek, “Türk kanunlarına uygun olmayan bir şey varsa ki işte toplumsal medya platformları bizim lokal kanunlarımıza uygun olarak çalışmıyor. Mahallî kanun koyucuların bunu takip ediyor olması gerekiyor.” görüşünü paylaştı.

Muhabir: Ömer Faruk Madanoğlu