0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – İsrail’in Cenin, Tulkerim ve Tubas kentlerindeki mülkleri ve altyapıyı tahrip ederek, son 20 yılın en büyük hücumlarını başlatmasıyla Batı Şeria’daki Filistinlilerin dramı tüm dünyanın yansısını topladı.

İsrail’in Doğu Kudüs’e yönelik stratejisini ele alan uzmanlar, bu stratejinin yıkım, mecburî göç, topraklara el konulması ve İsraillilerin gasbettiği Filistin topraklarının genişletilmesi olmak üzere 4 ana ögeden oluştuğunu tabir etti.

Uzmanlar, bu stratejinin, bilhassa Doğu Kudüs’ü Batı Şeria’dan izole etmek, Filistinlilere daha fazla kısıtlama getirmek ve İsrail’in “yerleşimci sömürgeci” hırsını tatmin etmek için geliştirildiğini belirtti.

Ancak uzmanlar, işgal altındaki Doğu Kudüs’te İsrail’in, “farklı bir yaklaşım” benimsediğini ve demografik yapısını yine şekillendirmek için Gazze’deki durumu, Filistinlilerin “sessizce yerinden edilmesini” hızlandırmak üzere kullandığını kaydetti.

Al-Shabaka isimli fikir kuruluşunda vazife yapan Filistinli araştırmacı Tamara Tamimi, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, “Zorla yerinden edilmeye ait tüm uygulamalarda, 7 Ekim’den bu yana önemli bir artış yaşandı ve İsrail’in, yerleşimci sömürgeci atılımlarını ilerletmek için bu çeşit durumları istismar ettiği düzgün biliniyor.” dedi.

Tamimi, İsrail’in, başta Kudüs ve Batı Şeria’nın geri kalanında yer alan “C” bölgesinde olmak üzere stratejik alanlardaki “yerleşimci sömürgeciliğini” ilerletmek maksadıyla Gazze’ye saldırdığını lisana getirdi.

Üzerinde durulması gereken öbür konunun da “kendi topraklarında yaşayan Filistinlilerin topraklarını ‘gönüllü’ terk etmesi için zorlayıcı bir ortamın dayatılması” olduğunu kaydeden Tamimi, bu durumun çok tehlikeli olduğunu vurguladı.

Tamimi, “İsrail’in tüm sessiz uygulamaları, azamî toprağı en az Filistin nüfusuyla ele geçirme stratejisinin bir modülü.” diye konuştu.

“İsrail’de inşa edilen yapılar iktidarda kimin olduğuyla ilişkili”

İngiliz-Filistinli müellif ve araştırmacı Emad Moussa da İsrail’in Doğu Kudüs’teki aksiyonlarının “demografi oyununun” bir kesimi olduğunu vurguladı.

İsrail’in bu “demografi oyununun” kapsamının, işgal altındaki Doğu Kudüs’te kalıcı oturumla yaşayan Filistinlileri, Batı Şeria’daki Filistin bölgelerinden izole ettiğini kaydeden Moussa, İsrail’in uygulamalarıyla Doğu Kudüs’teki Filistinlilerin sayılarını yavaş lakin emin adımlarla azalttığını belirtti.

İsrail’in yeni yapılar inşa ederek Filistin topraklarını gasbetmesinin yeni olmadığını söyleyen Moussa, “Yerleşimlerin sayısı ve inşa edilme suratının, Yahudi nüfusunun ‘doğal artışı’ savlarıyla ilgisi yok, bunun siyasetle, iktidarda kimin olduğuyla ilgisi var.” sözünü kullandı.

Yıkım ve el koyma

Kudüs’teki Al-Quds Üniversitesinden araştırmacı ve hukuk danışmanı Osama Risheq, İsrail’in stratejisini, “güç kullanmadan ve daha az sayıda beşerle nasıl daha geniş toprak elde edilebileceğine dair bir üçgen” olarak tanımladı.

Doğu Kudüs’ün ilhak edilmesinin “ilk adım” olduğunu söyleyen Risheq, İsrail’in Filistinlilere karşı güç kullanmak yerine, “yerleşimci sömürge projesini” destekleyen siyasetler geliştirerek uyguladığını lisana getirdi.

Risheq, İsrail’in Doğu Kudüs’teki Filistinlilerin mülklerine el koymak için 1950’de çıkan “Gaiplerin Mülkleri Kanunu” üzere çeşitli kanunları kullandığını belirtti.

Yasanın çıkarılmasından üç ay sonra “el konulan mülklerin yerleşimci örgütlere sızdırılması için” özel bir ünite kurulduğunu aktaran Risheq, İsrail’in Filistinlilere ilişkin mülklerin en az yüzde 70’ini bu yasa vasıtasıyla elde ettiğini vurguladı.

Risheq, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki yıkımların son 10 yıla kıyasla en yüksek düzeye ulaştığını bildirdi.

Birleşmiş Milletlere nazaran, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten, 26 Ağustos’a kadar Batı Şeria’da 1446 Filistin mülkünü yıktığına yahut el koyduğuna ve 3 bin 300’den fazla Filistinliyi de yerinden ettiğine işaret eden Risheq, bu sayının, 7 Ekim’den evvelki periyoda kıyasla iki katından fazla olduğunu bildirdi.

İşgal altındaki Doğu Kudüs’teki Filistinlilerin yaptığı inşaat ruhsatı müracaatlarının büyük oranda reddedildiğinin altını çizen Risheq, buna rağmen gasbedilen topraklarda İsrailliler için yapılan yerleşimlerin genişletildiğine dikkati çekti.

İsrail’in Doğu Kudüs’teki Filistinlilere ağır kurallar getirdiğini ve pek çok Filistinlinin konutunu müsaadesiz inşa etmek zorunda kaldığını söyleyen Risheq, bu kaideler ortasında arazi için İsrail’in de tescil ettiği tapu evrakı olmasının da yer aldığını lakin Filistinlilerin yalnızca yüzde 10’unda bu tapunun bulunduğunu aktardı.

200 metrekarelik bir daire için müsaade başvurusu yapmanın yaklaşık 40 bin dolara mal olduğunu söyleyen Risheq, “Filistinlilerin 1967’den beri başvurduğu müsaadelerin yüzde 95’inin reddedildiğini de göz önünde bulundurarak, bir Kudüslünün bu kadar para ödediğini düşünün.” biçiminde konuştu.

Risheq, “Ayrıca İsrail, Doğu Kudüs’ü oluşturan 70 kilometrelik alanın yüzde 30’undan fazlasını kamulaştırdığı için Filistinlilerin bu alanlarda inşaat yapmasına müsaade verilmiyor. Başka yüzde 30’luk kısma ise yerleşimler için el konuldu.” dedi.

Filistinlilerin inşaat yapması için yaklaşık 14 kilometrelik bir alan olduğunu söyleyen Risheq, bu alanın yüzde 80’den fazlasının 1967’de bile binalarla dolu olduğuna işaret etti.

Halihazırda Doğu Kudüs’te her yerde binaların görüldüğünü söyleyen Risheq, İsrail’in “E1” ismini verdiği büyük yerleşim projesi kapsamında 5 binden fazla Filistinlinin, topraklarından sürüleceğini vurguladı.

Risheq, “Tüm bunların asıl maksadı alanda gerçekler yaratmak ve Kudüs ile Ürdün Vadisi’nin geniş bir alanını denetim altına almak.” tabirini kullandı.

Uluslararası Adalet Divanı (UAD), temmuzda Lahey’deki oturumda, İsrail’in Filistin’i işgaline ait müşavere görüşünü açıklarken işgal altındaki Filistin topraklarının parçalanmış farklı bölgeler değil, “tek bir bölgesel birim” olduğunu bildirdi.

İsrail’in Gazze’de işgalci güç pozisyonunda olduğunu belirten UAD, İsrail’in, Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da da işgalci olduğunu ortaya koydu.

Muhabir: Rabia Ali, Sercan İrkin