0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Yaz aylarında sıcaktan bunalan İstanbullular serinlemek için kıyı ve plajlara akın ediyor. Denize girmek isteyenlerin tercihlerinin başında Boğaz çizgisi ve Karadeniz kıyıları geliyor.

Ancak bu bölgelerde denize girmek isteyenler, akıntı tehlikesiyle karşı karşıya kalabiliyor. Tehlikeli bölgelerde bilinçsizce yüzmek de istenmeyen ve üzücü olaylarla sonuçlanabiliyor.

İstanbul Boğazı’nda yüzey akıntısı, Karadeniz kıyılarında ise rip akıntısı (çeken akıntı) tesirli olurken, boğulma hadiselerinin yaklaşık yüzde 70’inin akıntıdan kaynaklandığı belirtiliyor. Uzmanlar ise bu bölgelerde denize girilmemesi konusunda vatandaşları uyarıyor.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Gemi İnşaat ve Deniz Bilimleri Fakültesi Gemi ve Deniz Teknolojisi Mühendisliği Kısmı Doktor Öğretim Üyesi Deniz Bayraktar Bural, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaz aylarında insanların serinlemek için denize girmek ve tatilin tadını çıkarmak istediklerini, bunun boğulma hadiselerini da beraberinde getirdiğini belirtti.

Bural, boğulma olaylarına istatistiksel olarak bakıldığında vefat nedenlerinin yüzde 70’inin İstanbul’un Karadeniz’e açılan kıyılarında tesirli olan çeken akıntıdan kaynaklandığını aktardı.

Fotoğraf: Mehmet Murat Önel/AA

Boğaz’ın dar ve kıvrımlı noktalarında akıntı suratı ve kuvveti artıyor

İstanbul Boğazı’nın yapısının biraz daha farklı olduğuna değinen Bural, Karadeniz ile Marmara Denizi ortasında yaklaşık 40 santimetre düzey farkı olması ve Karadeniz’in yüksekte kalması nedeniyle Karadeniz’den Marmara’ya yüzey akıntısı oluştuğunu anlattı.

Boğaz’da çift katmanlı bir akış olduğuna işaret eden Bural, şöyle konuştu:

“Altta tuzluluk farkından kaynaklanan, yani Marmara Denizi’nin Karadeniz’e nazaran daha tuzlu olmasından dolayı bu sefer aykırısı istikamette Karadeniz’e hakikat akan öteki bir akıntı var. Çift katmanlı bir akış kelam konusu. Bu akıntılara baktığımızda, sebebi bir düzey farkı, ikincisi tuzluluk yoğunluğundan dolayı olan bir fark. Bir de Boğaz’ın yapısına baktığınızda hayli dar yerleri var. Daralan yerlerde yüzey akıntısı suratı epey artmakta. Boğaz’ın girintili çıkıntılı koylarında bu yüzey akıntısı daha sonra bir aykırı akıntıya sebep oluyor. Girdapların ve anaforların oluştuğu kimi kıyı şeritleri oluyor. Bilhassa bu noktalarda denize girmek epeyce tehlikeli.”

Boğaz’da yüzenler için bir öteki tehlike gemi trafiği

Bural, Boğaz’da denize girilmesi tehlikeli noktalara ait, “En genel manasıyla şunu söyleyebiliriz. Boğaz’ın en daraldığı yerlerde daha süratli, kuvvetli akıntılar kelam konusu. Bu da neresidir? Kandilli bölgesinin, Rumeli Hisarı Akıntıburnu’nun olduğu yerler akıntıların daha bariz olduğu noktalar. Zira burada Boğaz daralıyor ve su derinliği artıyor. Üsküdar’ın kuzeyindeki koyda karşıt akıntı kelam konusu. Tekrar burada coğrafik olarak dar ve kıvrımlı noktalar bulunduğu için su çok daha süratli akmakta. Çengelköy civarında akıntılar bariz. Sarıyer, Bebek, Arnavutköy üzere noktalarda da tekrar misal biçimde akıntılar gözlemlenebiliyor.” bilgisini paylaştı.

Boğaz’da akıntının dışında tehlike arz eden bir öbür bahsin da gemi trafiği olduğuna işaret eden Bural, şöyle devam etti:

“Boğaz’da epeyce ağır işleyen bir trafik var. Çok süratli tekneler, yatlar geçtiği vakit çabucak artlarından oluşan dalgalar kıyıya çok daha kuvvetli bir formda ulaşıyor. Esasen olağanda de bir tehlike kelam konusu. Bağlı olan tekneler için de bu bir tehlike tıpkı vakitte, bundan ziyan görebilirler. Geçmişte de bununla ilgili yaşanan, sürat sonuna riayet etmeyen teknelerin yarattığı sorunlar kelam konusu. Bu manada da alışılmış dikkatli olmak gerekiyor.”

“Karadeniz’deki rip akıntıları Boğaz’daki akıntıya nazaran çok daha tehlikeli”

Karadeniz kıyılarında tesirli olan rip akıntısının ekseriyetle tabana çekmediğini açığa gerçek sürüklediğini belirten Bural, rüzgar arttığında dalga yüksekliğinin de bununla orantılı biçimde arttığını, bu havalarda rip akıntısının daha sık görüldüğünü söyledi.

Bural, rip akıntısının kumlu Karadeniz kıyılarında tesirli olduğunu ve bu bölgelerde kum taşındığı için sedimentin biraz daha üste yanlışsız çıktığını, suyun bulanıklaştığını ve köpüklenmenin oluştuğunu kaydederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Rip akıntısına baktığımızda ‘topuk-dalyan-topuk’ dediğimiz yani iki kum tepeciği ortasında bir yarık oluyor. Bu türlü bir taban batimetrisinde dalga ilerleyip kırıldığı vakit daha sonra tekrar o kanaldan geriye gerçek çok kuvvetli bir biçimde çekiyor. Kişi aslında çok ağır, ani bir biçimde oluşan ve Boğaz’dakine nazaran çok daha kuvvetli bir akıntıyla karşılaşmış oluyor. Karadeniz’deki rip akıntıları, Boğaz’daki rastgele bir akıntıya nazaran çok daha kuvvetli ve ani oluşan, daha ağır akıntılar. O yüzden çok daha tehlikeli aslında.”

“Cankurtaranın olmadığı rastgele bir kıyı şeridinde yüzmek inançlı değil”

Bural, bu bölgelerde denize girmek isteyenlere şu ikazlarda bulundu:

“Cankurtaranın olmadığı rastgele bir kıyı şeridinde yüzmek inançlı değil. Rip akıntılarının olduğu bölgede dalgalı havalarda bunu gözlemleyebiliriz. Şayet Karadeniz kıyısında kumlu manzara, topuklu bir alan varsa buradan kaçınmalıyız. Şayet ki İstanbul Boğazı’ndan denize girmek kelam konusu ise akıntıların varlığına ya da hani bir anda iki metre sonrasında çok farklı bir akıntıya maruz kalabileceklerini hatırlasınlar. Bir yanda kıyıda çok yakın gözükürken iki metre sonrasında bir akıntı kelam konusu olabilir. Bu nedenle cankurtaranın yahut güvenlik tedbirlerinin olduğu kıyı şeritlerinden denize girilmesi daha inançlı olacaktır.”

Boğaz’ın daralan kısımlarında yahut karşıt akıntıların oluştuğu bölgelerde denize girmenin çok uygun bir yüzücü olunsa dahi tehlikeli olduğunu vurgulayan Bural, kıyıdan çok uzaklaşmadan, kıyı şeridine 1-2 metre uzaklıkta kalarak yüzmenin uygun olabileceğini tabir etti.

Rip akıntısına kapılma durumunda yapılması gerekenlere ait de bilgi veren Bural, “Diyelim ki Karadeniz kıyısında rip akıntısına kapıldık. Öncelikle suyun üzerinde panik olmadan sakin bir formda kalıp beklemeliyiz. Zira bir noktada rip akıntısı kuvvetini azaltacak. Daha sonra da sakince kıyıya yaklaşmaya çalışmadan, kıyıya paralel bir halde uzaklaşmak gerekiyor.” diye konuştu.

Muhabir: Zeynep Rakipoğlu