Türkiye’ye Dünyadan Demokrasi Desteği

“Türkiye’deki darbe girişimine dünyadan tepki yağdı”

Fethullahçı Terör Örgütü’nün darbe kalkışmasına tüm dünyadan tepkiler çığ gibi büyüdü. Başta Balkanlar olmak üzere birçok ülkeden Türkiye’deki demokrasi rejiminin korunması yönünde mesajlar geldi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, ‘en sert şekilde kınıyorum’ ifadesini kullandı. ABD Başkanı Barack Obama’nın “Türkiye’deki herkesin demokratik yollarla seçilen Türkiye Hükümeti’ne destek vermesi gerektiğine” inandığı açıklandı. Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Türkiye’nin seçilmiş siyasi yönetimiyle halklarımızın yararına, birlikte yapıcı çalışmaya hazır olduğumuzu dile getiriyoruz” denildi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn, ortak yazılı açıklama yaptı. Açıklamada “Türkiye’deki darbe girişimlerini kınıyor ve Türkiye’nin demokratik kurumlarına olan tam desteğimizi yineliyoruz” ifadesi kullanıldı. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg: “İtidal, sükunet ve Türkiye’nin demokratik kurumları ile anayasasına tam saygı gösterilmesi çağrısında bulunuyorum. Türkiye değerli bir NATO müttefikidir” derken Kosova, Bosna Hersek, Arnavutluk, Bulgaristan, Makedonya ve Yunanistan’da, Türk asıllı liderler ve  ülke yöneticileri de Türkiye’deki demokratik rejime olan inançlarını dile getirdi.

Türkiye’yi ayağa kaldıran geceye uluslararası toplum ve dünya liderlerinden tepki yağdı. En sert tepkilerden biri Almanya Başbakanı Angela Merkel’den geldi. www.dunyabulteni.net, www.yenibalkan.com ve www.haberler.com’dan alınan bilgilere göre; Merkel, “Tüm Alman hükümeti adına, Türk askeri birliklerin, ülkelerinin seçilmiş hükümetini ve seçilmiş Cumhurbaşkan’ını zor kullanarak devirme girişimlerini en sert bir şekilde kınıyorum” dedi.

ABD

Beyaz Saray, Başkan Barack Obama’nın “Türkiye’deki herkesin demokratik yollarla seçilen Türkiye Hükümeti’ne destek vermesi gerektiğine” inandığını açıkladı.

RUSYA

Türkiye’deki darbe girişiminin ardından Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Türkiye’nin seçilmiş siyasi yönetimiyle halklarımızın yararına, birlikte yapıcı çalışmaya hazır olduğumuzu dile getiriyoruz” denildi.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-mun, yaptığı açıklamada, BM’nin Türkiye’de ne olup bittiğini anlamaya çalıştığını söyleyerek, Türkiye’de yaşanan süreçte soğukkanlılık çağrısında bulundu.

ALMANYA

Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Tüm Alman hükümeti adına, Türk askeri birliklerin, ülkesinin seçilmiş hükümetini ve seçilmiş Cumhurbaşkan’ını zor kullanarak devirme girişimini en sert bir şekilde kınıyorum” dedi. Merkel, Türkiye’deki gelişmeler üzerine bir basın toplantısı düzenledi. Merkel başbakanlıkta yaptığı basın toplantısında Türkiye’deki darbe girirşimini sert bir dille kınadığını vurguladı. Merkel, “Tüm Türklere bir an evvel iç huzura kavuşmalarını diliyorum” dedi.

AGİT

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Dönem Başkanı ve Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ile AGİT Genel Sekreteri Lamberto Zannier tarafından yapılan ortak yazılı açıklamada, darbe girişimi kınandı.

Türkiye’deki askeri darbe girişiminden “derin kaygı” duyulduğu belirtilen açıklamada, demokratik kurumlara saygılı olunması çağrısı yapıldı. Steinmeier, Türkiye parlamentosunda temsil edilen siyasi partilerin, demokratik ilkelere bağlılıklarını bildirmelerinin cesaretlendirici olduğu vurguladı.

AVRUPA BİRLİĞİ

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn, ortak yazılı açıklama yaptı. “Türkiye’deki darbe girişimlerini kınıyor ve Türkiye’nin demokratik kurumlarına olan tam desteğimizi yineliyoruz” ifadesi kullanılan açıklamada, Türk yetkilileri ile irtibat halinde olunduğu ve durumun yakından takip edildiği kaydedildi. Ölümlerden üzüntü duyulduğu belirtilen açıklamada, daha fazla can kaybının önüne geçilebilmesi için sorumlu davranılması ve şiddet kullanılmasına son verilmesi istenerek, “AB, Türkiye ve halkıyla dayanışma içinde” ifadesine yer verildi.

NATO

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg: “İtidal, sükunet ve Türkiye’nin demokratik kurumları ile anayasasına tam saygı gösterilmesi çağrısında bulunuyorum. Türkiye değerli bir NATO müttefikidir.” Stoltenberg, püskürtülen darbe girişimi ile ilgili olarak Türk halkı ve siyasi partilerinin demokrasi ve demokratik yollarla seçilmiş hükümete destek vermesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

AZERBAYCAN

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye’deki darbe girişimini kınadı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Hasanov’un AZERTAC’a yaptığı açıklamaya göre Aliyev, gece boyunca Türkiye’deki gelişmeleri yakından takip etti ve darbe girişiminden rahatsızlığını belirtti. Silahlı kalkışmayı sert şekilde kınayan Aliyev, bunu Türk milletinin ulusal çıkarlarına, ülkenin demokratik yapısına ve hukukun egemenliğine darbe olarak değerlendirdi.

İRAN

İran resmi ajansı IRNA’nın haberine göre, Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani Şemhani, darbe girişiminin başından beri Türk yetkililerle yakın temas halinde olduklarını belirtti. İran’ın, darbe girişimini kınadığını vurgulayan Şemhani, bunun püskürtülmesinde Türk halkının rolüne işaret etti. Şemhani, “Siyasi değişimin en temel ölçüsü, halkın istek ve iradesinin kendisidir” değerlendirmesinde bulundu.

ÇİN

Çin’den yapılan açıklamada ise Türkiye mümkün olduğunca kısa sürede normale dönme çağrısı yapıldı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lu Kang, yaptığı yazılı açıklamada şu ifadeleri kullandı:  “Türkiye’deki durumu yakından takip ediyoruz ve umarız Türkiye en kısa sürede düzen ve istikrara geri kavuşur.”

JAPONYA

Japonya Devlet başkanı Şinzo Abe Türkiye’deki demokrasiye saygı duyulması gerektiğini belirtirken, barış ve düzenin yeniden tahsisinin umulduğunu belirtti.

KANADA

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, yaptığı açıklamada, “Tüm Kanadalıların adına, Türkiye’de yaşanan olaylarla ilgili kaygılarımızı ifade etmek istiyorum. Tüm taraflara itidal çağrısında bulunuyoruz. Kanada, Türk demokrasisinin muhafazasını destekler ve silah zoruyla Türkiye’nin demokratik kurumlarını yıkmak için yapılan tüm girişimleri kınar” değerlendirmesinde bulundu.

IRAK

Irak Meclis Başkanı Selim el-Cuburi yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) binasına yönelik saldırıyı kınadı. Cuburi açıklamasında, “Meclise saldırmak ülkenin en yüksek yasama yetkisinin prestijine saldırmak demektir. Anayasal ve hukuki meşruiyete saygı duyulması gerekiyor” ifadesini kullandı.

BELÇİKA

Belçika Başbakanı Charles Michel, darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasından memnuniyet duyduklarını bildirdi.

MACARİSTAN

Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Macaristan hükümetinin Türkiye’de gerçekleştirilmeye çalışılan darbe girişimini en sert biçimde kınadığını belirtti. “Bu darbe girişimi, uygulanış biçimi ve hayatını kaybedenlerin sayısına bakarak bir terör faaliyeti olarak da adlandırabilir” diyen Szijjarto, demokratik seçimlerle yönetimde bulunan Türk hükümeti ve Cumhurbaşkanı ile dayanışma içinde olduklarını ifade etti.

İTALYA

İtalya Başbakanı Matteo Renzi, darbe girişiminin püskürtülmesiyle Türkiye’de istikrar ve demokratik kurumların üstünlüğünün tesis edilmeye başlandığını belirtti.

Renzi, yaptığı açıklamada, Türkiye’de gece boyunca yaşanan gelişmeleri yakından izlediğini, darbe girişiminin bertaraf edilmesinden dolayı rahatladığını belirtti.

ROMANYA

Romanya Başbakanı Dacian Cioloş, Türkiye için tek seçeneğin anayasal düzen ve hukuk devletine dönüş olduğunu belirtti. Romanya Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada da Türkiye’nin Romanya’nın stratejik ortağı ve NATO kapsamında müttefiki olduğu vurgulandı.

BOSNA HERSEK

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzetbegovic, Türkiye’ye karşı darbe girişimini “hain bir plan” şeklinde nitelendirerek kınadı. İzetbegovic, Türkiye’de durumun kontrol altına alındığını belirterek, “Hedeflenenin tam tersi olacak, yaşananlar belli başlı sıraları temizleyecektir. Kimin güvenilmez olduğu ortaya çıkmıştır” dedi.

BULGARİSTAN

Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, darbe girişimiyle ilgili “Türkiye’deki barış ve istikrar bizim için birincil önem taşır” açıklamasında bulundu. Plevneliev, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin, Bulgaristan’ın hem komşusu, hem de stratejik ortağı olduğunun altını çizerek, Türkiye’de hem barış ve istikrarın hem de insan haklarının önemli olduğunu belirtti.

KOSOVA

Türkiye’de yaşanan darbe Kosova’da da büyük bir ilgi ve endişeyle izlendi. Kosova Başbakanı İsa Mustafa, Türkiye için sıkıntılı bu dönemlerde Kosova’nın dostu olan bu ülke halkının oyu ile çıkan kurumları güçlüce desteklediğini açıkladı.

İsa Mustafa demokratik toplumlarda devleti,  halkın yetkisini alanların idare ettiğini belirtti. Kosova Meclis Başkanı Kadri Veseli, Türkiye’de meydana gelen olaylar nedeniyle tedirginliğini ifade etti. Veseli, düzen ve asayişin tekrar tesis edilmesi nedeniyle Türkiye Millet Meclisi ve Türkiye Cumhuriyeti kurumlarını takdir ettiğini açıkladı. KDTP yetkilileri ve birçok yurttaş T.C. Prizren Başkonsolosluğuna akın etti. Prizren’de Tercüman İskender Camisinde gece saat 02.00’de Birlik Çağrısı-salâ okunarak Türkiye Cumhuriyeti’ne destek sunuldu. Türkiye’de yaşanan darbe olayı ile ilgili ilk tepkilerde Kosovalı Türk yetkililer, Türkiye’nin ve seçimlerle gelenlerin yanındayız mesajını verdiler. Kosova Kamu Yönetimi Bakanı ve Kosova Demokratik Türk Partisi Başkanı Mahir Yağcılar, mesajında demokrasi ve sağduyu vurgu yaptı: “Demokrasinin temeli seçimlerdir, seçimle gelen hükümeti kalkışmayla indirmek demokrasiye aykırıdır, çağdaşlığa aykırıdır. Bizler demokrasiden yanayız, modern Türkiye’den yanayız. Türkiye’nin istikrarlığı, Türkiye vatandaşların huzuru en baştadır.” Kosova Meclis Başkan Yardımcısı Fikrim Damka, yasadışı ve hukuksuz kalkışmayı şiddetle kınadı:

“Türkiye Cumhuriyeti’nde, Türk halkının iradesine ve demokrasiye yönelik meydana gelen yasadışı ve hukuksuz kalkışma girişimini şiddetle kınıyorum. Anavatanımızın istikrarını zedeleme amacı taşıyan bu eylemin amacına ulaşamadan Türk halkı tarafından gerekli karşılığı bulacağına olan inancım tamdır. Her zaman olduğu gibi bugün de Kosova Türk halkı, Türkiye Devleti ve milletinin sonuna kadar yanında olacaktır.”

MAKEDONYA

Makedonya Dış Yatırımlardan Sorumlu Devlet Bakanu Furkan Çako, Türkiye’deki kalkışmayla ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Çako kısaca,  “Makedonya’da yaşayan Türkler olarak, anavatanımız Türkiye’deki gelişmeleri her zaman olduğu gibi yakından takip etmeye ve anavatanımızın yanında olmaya devam ediyoruz” dedi.

Türk Milli Birlik Hareketi Genel Başkanı Erdoğan Saraç, Türkiye’de yaşanan kalkışma ile ilgili sosyal medya üzerinden açıklama yaptı. Saraç açıklamasında, “Makedonya Türklerinin milli refleksi ve vicdanı olan Türk Milli Birlik Hareketi’nin bütün mensupları derin bir üzüntü içerisindeyiz. Anavatanımızdaki bu darbe girişimini asla kabul etmediğimizi ve sivil otoritenin, cumhurbaşkanın, hükümetin ve demokrasi sevdalısı Türk Milletinin yanında olduğumuzu herkesin bilmesini istiyoruz” ifadelerine yer verdi. Türk Demokratik Partisi Basın Dairesi de Türkiye’de yaşanan olaylarla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Anavatanımız Türkiye Cumhuriyeti üzerine uzun zamandan beri oynanan oyunlara dün akşam bir yenisi eklenmiş, Türk Silahlı Kuvvetleri içerisine sızmış bir grubun düzenlediği darbe girişimi ile Türk milleti çok zor bir demokrasi sınavından geçirilmiş ve olayların sonucunda kahraman Türk milleti bir demokrasi zaferi kazanmıştır.” Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği, Genel Başkanı Tahsin İbrahim imzasıyla sitesinde Türkiye’de yaşanan olaylarla ilgili bir mesaj yayınladı. Mesajda şu ifadelere yer verildi: “Türkiye Cumhuriyeti’nde, Türk halkının iradesine ve demokrasiye yönelik meydana gelen yasadışı ve hukuksuz kalkışma girişimini şiddetle kınıyorum. Anavatanımızın istikrarını zedeleme amacı taşıyan bu eylemin amacına ulaşamadan Türk halkı tarafından gerekli karşılığı bulacağına olan inancım tamdır.” Türk Demokratik Partisi Genel Başkanı Kenan Hasip Türkiye’de yaşanan olayların kendilerini üzdüğünü kaydetti, “Maalesef  Türkiye’de bir darbe girişimi yaşadık. Makedonya’daki Türk halkı bu haberi alınca harekete geçti. Makedonya’nın farklı yerlerinde, milli iradeyle göreve gelen kardeşlerimize destek için buradayız. Darbe girişimlere ve darbeyle devleti ele geçirmek isteyenlere dur demek için buradayız” ifadelerini kullandı. Öte yandan, Türkiye’de yaşanan darbe girişimine karşı bir grup Türkiye Cumhuriyeti Üsküp Büyükelçiliği’nde toplanarak Türkiye Cumhuriyeti hükümetine desteklerini ifade etti. Olay yerinde polis ekipleri yolu trafiğe kapattı.