Türk ekonomisine ‘yabanıl’ destek

Trüf, salep, mavi yemiş, defne… Hem değerli, hem de az üretimi olan bu ürünler, ‘odun dışı’ orman ürünü envanterinde giderek artan bir yer alıyor. Ürünlerle ilgili yapılan eylem planları kapsamında ekim alanları ve verim çoğalıyor. Bu sayede artan ihracat geliri de rakamlara yansıyor.

Ekonomiye kazandırılan yabanıl meyveler, aynı zamanda bölgelerindeki istihdamın da artmasını sağlıyor. Orman Genel Müdürlüğü tarafından ormanlık alanlarda bulunan 250 farklı türde 1.7 milyon hektar alanda odun dışı orman ürünlerinin envanteri ve faydalanma planları yapıldı.

Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, “Ülkemizde odun dışı orman ürünlerinin büyük kısmı doğadan toplanıyor, doğrudan tüketiliyor, iç pazarda satılıyor veya ihraç ediliyor. 2002’de 31 bin ton olan odun dışı orman ürünleri üretimi, 2019’da 771 bin ton olarak gerçekleşti. 2020 yılı hedefimiz 825 bin ton. 2023 yılı hedefimiz ise 1 milyon 200 bin ton. 2019 yılı içerisinde orman köylüsüne 701 milyon lira, ülke ekonomisine 5 milyar lira katkı sağlandı. Odun dışı orman ürünleri üretimi kapsamında yaklaşık 25 bin kişi istihdam ediliyor” dedi.

1 milyar $ ihracat

2019 yılı odun dışı orman ürünleri ihracatı 1 milyar 128 milyon dolar olarak gerçekleşirken, 2020 yılı hedefi ise 1 milyar 350 milyon dolar seviyesinde bulunuyor.

‘Sakız, Salep, Trüf Ormanı, Mavi Yemiş (Likapa), Defne, Reçine, Ekoturizm, Bal Ormanı ve Yabanıl Meyveli Türler Eylem Planları’ bu anlamda türlerin gelişimine destek verdi.

Özellikle ormanda yaşayan yabani hayvanların beslenmesine katkı sağlayan ve arılar için nektar ve polen kaynağı oluşturan yabanıl meyveli türlere verilen destek, ekosisteme de can oluyor.

Yabanıl Meyveli Türler Eylem Planı kapsamında yapılacak faaliyetlerle, 5 yılda toplam 38 milyon 690 bin 586 adet yabanıl meyveli türlerin uygun ormanlık alanlara dikilmesi öngörülüyor. Rehabilite edilen bozuk orman alanlarının, erozyon kontrol alanlarının ve ağaçlandırma sahalarının uygun yerlerine dikilmesi planlanan yabanıl türlerin besin kaynağı ile yaban hayatı desteklenmesi amaçlanıyor.

‘Bal ormanları’ çoğalıyor

2014-2018 yıllarını kapsayan ve tamamlanan Yabanıl Meyveli Türler Eylem Planı ile pek çok çeşitte yeni fidan dikimi sağlandı. Bazı örnekler şöyle:

“Trüf Orman Eylem Planı (2014-2019) sayesinde, doğal trüf mantarı türleri tespiti, doğal ve yapay trüf ormanları oluşturulması, orman köylüsünün gelir seviyesini yükseltici çalışmalar yapıldı.

Plan kapsamında 2019 yılı sonu itibarıyla 3 bin 840 dekar alanda trüf ormanı kuruldu. 2015-2019’u kapsayan Mavi Yemiş Eylem Planı ise, Karadeniz Bölgesi’nde uygulandı. Plan kapsamında 2019 sonu itibariyle 2280 dekar alanda faaliyet gerçekleştirildi. 2016 – 2020 dönemini kapsayan plan ile 16 bin dekar alanda defne rehabilitasyon faaliyeti yapıldı.

Ormanlık alanlarda mevcut arıcılık faaliyetlerini desteklemek için 558 adet Bal Ormanı kuruldu. 2020 yılı içerinde 56 adet bal ormanı kurulması ve Cumhuriyet’in 100. yılında 720 adet bal ormanı kurulması hedefleniyor.”

Kore’ye harnup, ABD’ye kekik!

Türkiye defne ihracatında yüzde 90 payı ile dünyada ilk sırada yer alırken, kekikte de talebin yarısından fazlasını karşılıyor. Adaçayı, biberiye, mantar, çiçek soğanları, çam fıstığı önemli ihraç ürünleri olarak yer alırken, keçiboynuzu, kestane gibi meyveli ürünlerde de ihracat artış eğiliminde. Ürünlerin 2019 verilerine göre ihracat pazarları ise şöyle:

Kestane: İtalya, Lübnan, Almanya, Fransa ve Suudi Arabistan.

Kekik: ABD, Almanya, Hindistan ve Fransa.

Ihlamur: Almanya, Güney Afrika, Mısır, Şili ve Polonya.

Harnup (keçiboynuzu): Suudi Arabistan, İsrail, Güney Kore, İran ve Romanya.

Defne: Vietnam, ABD ve Brezilya.

Fıstık çamı: İtalya, Almanya, BAE, İspanya ve Katar.

Biberiye: Japonya, İsrail, Güney Kore ve Güney Afrika.

Adaçayı: İngiltere, Japonya ve İspanya.